Số người tham gia BHXH tự nguyện tiếp tục tăng trưởng mạnh

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh cho biết, năm 2021 là năm để lại nhiều dấu ấn quan trọng đối với ngành BHXH Việt Nam.

BHXH Việt Nam đã chủ động tổng hợp vướng mắc, phối hợp chặt chẽ với các ngành, các cấp đánh giá về tình hình thực hiện chế độ, chính sách và tác động khi kiến nghị sửa đổi, bổ sung chính sách, pháp luật để khắc phục những hạn chế; góp phần hoàn thiện chính sách, pháp luật BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) phù hợp với thực tiễn, tạo thuận lợi cho người lao động (NLĐ) và nhân dân tham gia, thụ hưởng đầy đủ các chế độ, chính sách (sửa đổi Luật BHXH, Luật BHYT, Luật Việc làm, Luật Thanh tra và trên 60 Nghị định, Thông tư…). Đồng thời, cũng chủ động, thường xuyên phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, cấp ủy chính quyền địa phương, đặc biệt là trong việc đưa các chỉ tiêu BHXH, BHYT vào Nghị quyết của Đảng bộ các cấp và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Công tác truyền thông chính sách, pháp luật được đổi mới theo hướng hiện đại, đa dạng, linh hoạt, phù hợp; phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, hội, đoàn thể; các cơ quan thông tấn, báo chí triển khai nhiều giải pháp đẩy mạnh truyền thông trên phạm vi toàn quốc; qua đó tạo ra sự thống nhất trong lãnh đạo, chỉ đạo, sự đồng thuận, ủng hộ của toàn xã hội trong suốt quá trình xây dựng, tổ chức thực hiện chính sách (đến nay đã có trên 1,4 triệu người chủ yếu là nông dân, lao động tự do tham gia BHXH tự nguyện; hơn 20 triệu người tham gia BHYT hộ gia đình); giúp nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của doanh nghiệp; qua công tác thông tin, truyền thông đã giúp người dân hiểu giá trị, ý nghĩa nhân văn của chính sách BHXH, BHYT để vận động chấp hành và tham gia lưới an sinh xã hội một cách chủ động hơn;...

Tính đến hết ngày 31/12/2021, số người tham gia BHXH hơn 16,5 triệu người, tăng 2,2% so với năm 2020, đạt 33,77% lực lượng lao động trong độ tuổi; số người tham gia bảo hiểm thất nghiệp gần 13,4 triệu người, tăng 0,4% so với năm 2020, đạt 27,34% lực lượng lao động trong độ tuổi; số người tham gia BHYT hơn 88,8 triệu người, tăng 0,9% so với năm 2020, đạt tỷ lệ bao phủ 91,01% dân số (đây là một trong những chỉ tiêu quan trọng ngành đã hoàn thành trong năm 2021 theo chỉ tiêu kế hoạch Chính phủ giao).

Đáng chú ý trong đó, số người tham gia BHXH tự nguyện tiếp tục tăng trưởng mạnh, là một trong những điểm sáng của Ngành, được các đại biểu Quốc hội khóa XV ghi nhận, đánh giá cao. Trong năm 2021, có hơn 1,45 triệu người tham gia BHXH tự nguyện, tăng 28,9% so với cùng kỳ năm 2020, đạt 2,96% lực lượng lao động trong độ tuổi là nông dân và lao động khu vực phi chính thức, cao hơn 1,96% so với chỉ tiêu được giao tại Nghị quyết số 28-NQ/TW (năm 2021 là 1%).

Ngành BHXH Việt Nam đã cải cách thủ tục hành chính (TTHC), ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin (CNTT), giao dịch điện tử trong các mảng nghiệp vụ;…. Trong thời gian dịch bệnh, đã đa dạng, linh hoạt các phương thức giải quyết chế độ và chi trả (chi trả gộp 2 tháng, chi trả tại nhà); đẩy mạnh chi trả không dùng tiền mặt (hết năm 2021 có khoảng 57% số người nhận các chế độ BHXH, BHTN qua tài khoản cá nhân tại khu vực đô thị, vượt 7% chỉ tiêu Chính phủ giao năm 2021 tại Nghị quyết số 02/NQ-CP). Năm 2021 đã đảm bảo chi trả đầy đủ, kịp thời, an toàn cho 3,3 triệu người hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng với gần 15 nghìn điểm chi trả đến cấp xã; trên 738 nghìn người hưởng trợ cấp thất nghiệp; trên 7,8 triệu lượt người hưởng chế độ trợ cấp ốm đau, thai sản, dưỡng sức phục hồi sức khỏe; 125,96 triệu lượt người khám chữa bệnh BHYT;…

Trong bối cảnh dịch bệnh, toàn Ngành đã chủ động rà soát để tiết kiệm từ 10-15% chi phí quản lý. Với phương châm quản lý quỹ an toàn, bền vững và hiệu quả, tổng số dư các quỹ BHXH, BHYT, BHTN đến hết tháng 12/2021 tăng 9% so với cuối năm 2020 (được sử dụng trên 85% mua trái phiếu Chính phủ, còn lại gửi tại các Ngân hàng thương mại Nhà nước xếp loại tốt);... BHXH Việt Nam hiện là nhà đầu tư lớn nhất thị trường trái phiếu Chính phủ, giúp Chính phủ điều hành kinh tế vĩ mô, huy động nguồn vốn lãi suất thấp, phục vụ phát triển kinh tế, an sinh xã hội Quốc gia.

Hỗ trợ kịp thời doanh nghiệp, người dân

Công tác hỗ trợ DN, người dân gặp khó khăn do đại dịch COVID-19 được triển khai quyết liệt, hiệu quả, kịp thời, với phương châm đưa chính sách đến DN và NLĐ nhanh nhất, thuận tiện nhất. Với trách nhiệm là cơ quan tổ chức thực hiện chính sách, BHXH Việt Nam chủ động, tích cực phối hợp với Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Tài chính, các Bộ, ngành liên quan kịp thời trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành chính sách hỗ trợ NLĐ, người sử dụng lao động (NSDLĐ) gặp khó khăn do đại dịch COVID-19.

Thực hiện Nghị quyết số 68/NQ-CP, Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg: chỉ sau 7 ngày, hoàn thành việc điều chỉnh giảm mức đóng vào quỹ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp cho 375 nghìn đơn vị, tương ứng 11,238 triệu lao động với số tiền khoảng 4.322 tỷ đồng; thành lập Đoàn công tác để trực tiếp kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn tại Hà Nội và 19 tỉnh, thành phố phía Nam; rút ngắn thời gian giải quyết hồ sơ từ 5 ngày còn 1 ngày làm việc (đến hết 2021 đã giải quyết cho 851 đơn vị với 161.531 lao động tạm dừng đóng quỹ hưu trí và tử tuất với số tiền hơn 1.119,8 tỷ đồng; xác nhận danh sách cho 3.071.500 NLĐ của 71.142 đơn vị SDLĐ để hưởng các chính sách).

Thực hiện Nghị quyết số 116/NQ-CP, Quyết định số 28/2021/QĐ-TTg: trong vòng 05 ngày (đến 5/10/2021), toàn ngành đã hoàn thành gửi thông báo giảm mức đóng (1% xuống 0%) vào quỹ BHTN đến 363,6 nghìn đơn vị SDLĐ, với số tiền trên 7.595 tỷ đồng; đến hết ngày 21/12/2021, đã chi trả chế độ hỗ trợ cho 12,94 triệu lao động, với tổng số tiền hỗ trợ là 30,73 nghìn tỷ đồng. Các thủ tục đảm bảo nhanh, đơn giản, được DN, NLĐ đánh giá cao.

Cùng với đó, phối hợp chặt chẽ với ngành Y tế đảm bảo quyền lợi cho người bệnh tại bệnh viện ở khu vực cách ly, bệnh viện dã chiến và tháo gỡ khó khăn trong thanh toán chi trả BHYT cho người bệnh trong điều kiện dịch bệnh tại các địa phương.

Lấy người dân, doanh nghiệp làm chủ thể, trung tâm phục vụ

Để phấn đấu hoàn thành các chỉ tiêu đề ra tại dự thảo Nghị quyết số 01/NQ-CP, năm 2022, ngành BHXH phấn đấu số người tham gia BHXH đạt khoảng 37-38% lực lượng lao động trong độ tuổi; Tham gia BH thất nghiệp đạt khoảng 31% lực lượng lao động trong độ tuổi; Tham gia BHYT đạt tỷ lệ bao phủ 92% dân số. Thống nhất quan điểm chỉ đạo "lấy người dân, doanh nghiệp làm chủ thể, trung tâm phục vụ".

Thay mặt Lãnh đạo Chính phủ, phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái cũng chỉ rõ một số tồn tại, khó khăn, thách thức. Đó là khuôn khổ pháp lý hiện hành còn có vướng mắc cần phải được rà soát, hoàn thiện, nhất là một số quy định tại các luật liên quan (BHXH, BHYT, việc làm, thanh tra,…); tác động của dịch bệnh COVID-19 gây nhiều khó khăn trong thực hiện nhiệm vụ phát triển người tham gia và một số chỉ tiêu về độ bao phủ; tình trạng nợ đóng, chậm đóng BHXH có xu hướng tăng; việc giải quyết chế độ đối với NLĐ trong trong trường hợp DN nợ BHXH mà giải thể, phá sản hoặc chủ là người nước ngoài bỏ trốn còn vướng mắc; tình trạng lạm dụng, trục lợi quỹ BHXH, BHYT, BHTN vẫn còn xảy ra; một số nơi nhận thức về vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về BHXH, BHYT chưa đầy đủ, ý thức chấp hành chính sách pháp luật của người sử dụng lao động chưa cao.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái yêu cầu ngành BHXH Việt Nam cần tập trung thực hiện một số nhóm giải pháp trọng tâm trong năm 2022 như: Tiếp tục bám sát chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và chỉ đạo của các cấp có thẩm quyền, trong đó chú trọng tinh thần chỉ đạo tại các Nghị quyết Trung ương; nhiệm vụ và giải pháp tại các Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ để đưa ra các giải pháp sát sao, đảm bảo hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao.

Phối hợp chặt chẽ với các Bộ, cơ quan rà soát, hoàn thiện thể chế, chiến lược, quy hoạch trong lĩnh vực BHXH, BHYT, BHTN; rà soát các vướng mắc pháp luật liên quan đến quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành và đề xuất sớm với cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, bảo đảm đồng bộ, khả thi, phù hợp với các Nghị quyết của Trung ương và tháo gỡ được các khó khăn, vướng mắc trong lĩnh vực quản lý của BHXH Việt Nam.

Tiếp tục thực hiện các giải pháp để đẩy mạnh phát triển người tham gia BHXH, BHYT, BHTN; giải quyết chế độ đảm bảo chính xác, kịp thời, thuận tiện; tiếp tục đổi mới phương thức phục vụ người dân, khuyến khích giải quyết hồ sơ qua hệ thống dịch vụ công trực tuyến và chi trả không dùng tiền mặt. Triển khai kịp thời các chương trình hỗ trợ NLĐ, NSDLĐ bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 theo các Nghị quyết của Chính phủ, Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, đánh giá kết quả thực hiện, tiếp tục chủ động rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung các chính sách hỗ trợ NLĐ, NSDLĐ phù hợp.

Quản lý quỹ BHXH, BHYT, BHTN an toàn, bền vững và hiệu quả, đóng góp vào ổn định kinh tế vĩ mô. Hiện chúng ta đã quản lý tốt các quỹ an sinh cần tiếp tục nghiên cứu để dành phần lớn nguồn quỹ tham gia vào chương trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; Tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa cải cách thủ tục hành chính (TTHC) và chuyển đổi số, xây dựng cơ sở dữ liệu, nâng cao năng lực quản trị, chất lượng phục vụ, rút ngắn thời gian giải quyết các TTHC; chống tiêu cực, tham nhũng. Hoàn thiện cơ sở hạ tầng, kết nối liên thông, chia sẻ dữ liệu với các bộ, ngành, bảo đảm thông suốt, chính xác, nhanh chóng, an ninh an toàn, tạo thuận lợi cho việc giải quyết thủ tục hành chính trên môi trường mạng.