Quyết định tăng gấp đôi thuế đối với hàng hóa từ Ấn Độ của Tổng thống Mỹ Donald Trump, lên tới 50%, đã chính thức có hiệu lực từ ngày 27/8, làm gia tăng căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế vốn được xem là đối tác chiến lược.
Cảng hàng hóa ở Thiruvananthapuram, Ấn Độ. Ảnh: ANI/TTXVN
Biện pháp này bao gồm mức thuế trừng phạt 25% do Ấn Độ mua dầu Nga, cộng thêm mức thuế 25% mà Mỹ áp dụng trước đó đối với nhiều mặt hàng từ Ấn Độ. Tổng cộng, thuế nhập khẩu Mỹ áp lên hàng hóa nhập khẩu Ấn Độ có thể lên tới 50% đối với các sản phẩm như quần áo, đá quý và trang sức, giày dép, đồ thể thao, đồ gỗ và hóa chất – mức cao nhất mà Mỹ áp dụng, ngang với Brazil và Trung Quốc.
Các loại thuế mới đe dọa sinh kế của hàng nghìn doanh nghiệp xuất khẩu và công ăn việc làm tại Ấn Độ. Một quan chức Bộ Thương mại và Công nghiệp Ấn Độ cho biết các nhà xuất khẩu bị ảnh hưởng sẽ được hỗ trợ tài chính và khuyến khích tìm thị trường thay thế như Trung Quốc, Mỹ Latinh và Trung Đông.
Theo thông báo của Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ, hàng hóa Ấn Độ đã lên tàu và vận chuyển trước hạn chót nửa đêm vẫn được miễn trừ thuế mới trong ba tuần, có thể nhập khẩu với mức thuế cũ đến hết ngày 17/9. Ngoài ra, thép, nhôm và sản phẩm phái sinh, ô tô chở khách, đồng và một số mặt hàng khác vẫn áp dụng mức thuế riêng theo Mục 232 của Đạo luật Mở rộng Thương mại năm 1962.
Bộ Thương mại và Công nghiệp Ấn Độ cho biết mức thuế trung bình mà quốc gia Nam Á này áp lên hàng nhập từ Mỹ chỉ khoảng 7,5%. Trong khi đó, Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) lại nêu mức thuế có thể lên tới 100% đối với ô tô và trung bình khoảng 39% đối với các mặt hàng nông sản.
Trước khi quyết định có hiệu lực, quan chức Mỹ không đưa ra bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy Ấn Độ có thể tránh được thuế. Cố vấn thương mại Nhà Trắng Peter Navarro xác nhận mức thuế mới chắc chắn được áp dụng, song từ chối cung cấp thêm chi tiết.
Động thái này diễn ra sau 5 vòng đàm phán không thành công giữa hai bên. Phía Ấn Độ từng bày tỏ hy vọng Mỹ chỉ áp thuế quan tối đa 15% với hàng hóa Ấn Độ, tương tự mức dành cho các đối tác thương mại lớn khác như Nhật Bản, Hàn Quốc và Liên minh châu Âu. Tuy nhiên, những mâu thuẫn trong quan điểm chính trị đã khiến tiến trình đàm phán đổ vỡ.
Theo số liệu của Cục Thống kê Mỹ, kim ngạch thương mại hàng hóa hai chiều giữa Mỹ và Ấn Độ đạt 129 tỷ USD trong năm 2024, trong đó Mỹ thâm hụt 45,8 tỷ USD. Các hiệp hội xuất khẩu ước tính khoảng 55% trong tổng số 87 tỷ USD hàng xuất khẩu của Ấn Độ sang Mỹ có thể bị ảnh hưởng.
Nếu duy trì lâu dài, mức thuế này có thể làm giảm sức hút của Ấn Độ trong vai trò trung tâm sản xuất thay thế Trung Quốc cho các sản phẩm như điện thoại thông minh và thiết bị điện tử.
Căng thẳng thương mại đã làm dấy lên câu hỏi về mối quan hệ rộng hơn giữa Mỹ và Ấn Độ - vốn cùng chia sẻ mối quan tâm chung về sự trỗi dậy của những nền kinh tế lớn khác. Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Mỹ và Bộ Ngoại giao Ấn Độ ngày 26/8 vẫn ra tuyên bố chung khẳng định quan chức cấp cao hai bên đã họp trực tuyến, bày tỏ mong muốn tiếp tục mở rộng quan hệ song phương.