Ngày 30/8, Lầu Năm Góc đã lên tiếng bào chữa cho những nỗ lực nhằm loại bỏ những khoản chi tiêu lãng phí thời chiến của mình tại Irắc và Ápganixtan, trong khi xuất hiện hai báo cáo mới buộc tội bộ này phung phí hàng chục tỷ USD và tăng lên gấp ba giá trị những hợp đồng không thông qua đấu thầu.

Ủy ban về các hợp đồng thời chiến lưỡng đảng dự kiến sẽ công bố bản báo cáo cuối cùng vào ngày 31/8, trong đó có lập biểu đồ thể hiện 30 tỷ USD mà theo ủy ban này đã bị lãng phí trong quá trình ký kết các hợp đồng phục vụ chiến tranh. Trong một báo cáo riêng rẽ khác công bố hôm 29/8, Trung tâm điều tra liêm chính công, một nhóm điều tra tin tức phi lợi nhuận, cho biết giá trị những hợp đồng không qua đấu thầu của Bộ Quốc phòng đã tăng lên gấp ba kể từ năm 2001, cụ thể tăng từ 50 tỷ USD lên tới 140 tỷ USD. Trong khi đó, giá trị bằng đồng USD của các hợp đồng thông qua đấu thầu của Lầu Năm Góc đã giảm 55% trong nửa đầu năm 2011, mức thấp nhất trong thập kỷ qua kể từ vụ khủng bố 11/9.

Đại tá Thủy quân lục chiến David Lapan - phát ngôn viên của Lầu Năm Góc - bào chữa cho việc sử dụng các hợp đồng không thông qua đấu thầu thời chiến. Ông lập luận: “Chúng tôi biết rõ rằng cách thức chúng tôi tiến hành ký kết hợp đồng trong những năm qua là có sai phạm và đã cố gắng khắc phục tình trạng này. Song trong rất nhiều trường hợp, việc ký kết hợp đồng không thông qua đấu thầu xuất phát từ nhu cầu cấp bách của thời chiến; thủ tục đấu thầu tốn rất nhiều thời gian nên không thể đáp ứng nhu cầu cấp bách của những người lính chiến đấu”. Một thập kỷ chiến tranh tại Irắc, Ápganixtan và nhiều nơi khác nữa đã khiến Mỹ tiêu tốn tới 1.000 tỷ USD.

Hai báo cáo chỉ trích việc ký kết hợp đồng của Lầu Năm Góc được đưa ra trong bối cảnh bộ máy quân sự này đang bị buộc phải cắt giảm chi tiêu tới 350 tỷ USD trong vòng 10 năm tới. Các khoản chi tiêu dành cho vấn đề an ninh của toàn chính phủ có thể phải đối mặt với khả năng bị cắt giảm thêm 600 tỷ USD nữa nếu như Quốc hội không thể đi đến một thỏa hiệp nhằm kiểm soát thâm hụt ngân sách liên bang và khoản nợ 14.300 tỷ USD của nước này.

Cựu đại biểu Christopher Shays và Cựu Phó Giám đốc của Cơ quan Kiểm toán Hợp đồng thuộc Bộ Quốc phòng Mark Thibault - hiện là hai chủ tịch của Ủy ban về các hợp đồng thời chiến - viết trên tờ “Bưu điện Oasinhtơn” hôm 29/8: “Hàng chục tỷ USD của những người đóng thuế đã bị lãng phí do những kế hoạch tồi, những thủ tục mập mờ nước đôi, cạnh tranh không thỏa đáng,... và hoạt động thiếu chất lượng hoặc khả năng quản lý yếu kém của một vài nhà đấu thầu và các nhân viên liên bang”. Hai ông coi những dự án thiếu tính bền vững là một nguyên nhân chủ yếu, ví dụ như khoản chi 40 triệu USD cho việc xây dựng một nhà tù mà người dân Irắc không hề mong muốn và khoản chi 300 triệu USD cho việc xây dựng một nhà máy điện hạt nhân ở Cabun trong khi Chính quyền Ápganixtan không có đủ ngân sách và chuyên môn để duy trì nhà máy này.

Bài báo viết: “Bản báo cáo cuối cùng của chúng tôi chỉ ra rằng việc lãng phí và gian lận trong quá trình ký kết hợp đồng không chỉ gây thiệt thòi cho những người đóng thuế mà còn làm tổn hại tới sự ủng hộ dành cho quân đội Mỹ, các nỗ lực phát triển và ngoại giao, làm gia tăng nạn tham nhũng tại những quốc gia nhận các khoản tiền này và làm suy yếu vị thế và ảnh hưởng của Mỹ ở nước ngoài”.

TTK