Sau gần 70 năm "ngủ yên", ngành khai thác than chì tại Mỹ đang được khởi động lại. Động thái này diễn ra trong bối cảnh nhu cầu vật liệu cho pin lithium-ion bùng nổ và Chính phủ Mỹ nỗ lực giảm sự phụ thuộc vào chuỗi cung ứng từ Trung Quốc.
Theo Cục Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS), hiện tại chưa có mỏ than chì nào tại Mỹ sản xuất thương mại thường xuyên, do phần lớn các mỏ đã đóng cửa từ những năm 1950 khi việc nhập khẩu giá rẻ trở nên dễ dàng. Tuy nhiên, quan điểm này đang thay đổi nhanh chóng trước lo ngại về an ninh nguồn cung các khoáng sản thiết yếu.
Tại bang New York, công ty khai khoáng Titan Mining Corp. đã tiến hành khai thác lượng quặng hạn chế từ một mỏ nằm cách biên giới Canada khoảng 40 km, hướng tới mục tiêu bán thương mại vào năm 2028. Lãnh đạo công ty tin rằng bối cảnh địa chính trị hiện tại là cơ hội thuận lợi để cung cấp tinh quặng than chì cho các mục đích công nghệ cao, công nghiệp và quân sự.
Bà Rita Adiani, Giám đốc điều hành Titan Mining, bày tỏ tin tưởng rằng đây là một cơ hội thực sự. Mỹ có khả năng tự cung ứng một phần đáng kể nhu cầu trong nước, nhất là khi không thể coi Trung Quốc là đối tác chuỗi cung ứng đáng tin cậy vào lúc này.
Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung đã gia tăng trong năm nay khi chính quyền Tổng thống Donald Trump áp đặt mức thuế quan cao hơn. Mặc dù tình hình đã hạ nhiệt đôi chút sau cuộc gặp giữa ông Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào tháng 10/2025 tại hội nghị thượng đỉnh kinh tế khu vực ở Hàn Quốc, nhưng Mỹ vẫn quyết liệt trong việc tự chủ nguồn cung.
Than chì hiện được Bộ Năng lượng và Bộ Nội vụ Mỹ liệt kê vào danh sách 60 “khoáng sản thiết yếu”. Vật liệu này có khả năng dẫn điện và chịu nhiệt cao, đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất cực dương (anode) cho pin lithium-ion dùng trong xe điện, điện thoại và lưới điện, cũng như các lớp phủ chịu nhiệt và chất bôi trơn cho phương tiện quân sự.
Sự thống trị của Trung Quốc đối với nguồn cung than chì tự nhiên và nhân tạo từ lâu đã khiến các nhà hoạch định chính sách Mỹ lo ngại. Mối lo này càng tăng cao khi Trung Quốc gần đây áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mới đối với than chì và một số khoáng sản khác.
Để đối phó, Mỹ đã đưa ra tín dụng thuế cho sản xuất khoáng sản thiết yếu trong Đạo luật Giảm lạm phát (IRA) năm 2022. Gần đây, chính quyền Tổng thống Trump cũng ký kết các thỏa thuận khoáng sản với nước ngoài để đa dạng hóa nguồn cung, đồng thời đẩy mạnh tài trợ chính phủ và đơn giản hóa quy trình đánh giá cấp phép trong nước.
Ông Gregory Keoleian, đồng giám đốc Trung tâm Hệ thống Bền vững tại Đại học Michigan, nhận định những gì đang diễn ra là điều cần thiết. Mỹ không nên phụ thuộc hoàn toàn vào các quốc gia khác khi sở hữu nguồn tài nguyên có thể tự phát triển.