07:19 14/07/2022

Mỹ, Israel ký tuyên bố chung ngăn Iran chế tạo vũ khí hạt nhân

Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thủ tướng Israel Yair Lapid đã ký tuyên bố chung về quan hệ đối tác chiến lược giữa hai quốc gia. Văn kiện bao gồm cam kết chính thức cấm Cộng hòa Hồi giáo Iran chế tạo vũ khí hạt nhân.

Chú thích ảnh
Tổng thống Mỹ Joe Biden (giữa) cùng Thủ tướng Israel Yair Lapid và Tổng thống Isaac Herzog tại Tel Avivi hôm 13/7. Ảnh: AP

“Theo mối quan hệ an ninh lâu đời giữa hai quốc gia và cam kết không thể lay chuyển của Mỹ đối với an ninh Israel, đặc biệt nhằm duy trì lợi thế quân sự mạnh mẽ của mình, Mỹ nhắc lại cam kết kiên định về duy trì và củng cố năng lực của Israel trong ngăn chặn kẻ thù, phòng thủ trước bất kỳ mối đe dọa nào”, đài Sputnik (Nga) dẫn tuyên bố được đăng tải trên trang web của Nhà Trắng, cho biết.

Mỹ cũng nhấn mạnh điều không thể thiếu trong tuyên bố này là cam kết không cho phép Iran sở hữu vũ khí hạt nhân. Đồng thời, nước này sẵn sàng sử dụng tất cả các yếu tố sức mạnh quốc gia để đảm bảo cam kết đó.

Văn kiện cũng khẳng định cam kết của Washington trong hợp tác cùng những đối tác khác ngoài Israel để đối phó với Iran.

Iran đã nhiều lần khẳng định họ không có ý định theo đuổi vũ khí hạt nhân. Các quan chức nước này tuyên bố kho vũ khí khổng lồ của họ - gồm tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo – đủ để ngăn chặn bất kỳ hành động tấn công nào từ bên ngoài. Các nhà lãnh đạo tối cao của Iran cũng đã ban hành các lệnh chống vũ khí hạt nhân và vũ khí hủy diệt hàng loạt dưới bất kỳ hình thức nào. Iran đã tiêu hủy kho vũ khí hóa học từ thời Chiến tranh Lạnh vào những năm 1990.

Trong chuyến công du Israel hôm 14/7, Tổng thống Biden cảnh báo Mỹ sẽ cho phép sử dụng vũ lực chống lại Iran, coi đây là biện pháp cuối cùng để ngăn nước này sở hữu vũ khí hạt nhân.

Israel đã nhiều lần đe dọa sẽ hành động đơn phương nhằm loại bỏ chương trình hạt nhân của Iran. Quốc gia này còn lập quỹ đặc biệt trị giá 1,5 tỷ USD trong ngân sách quốc phòng vào năm ngoái để chuẩn bị cho chương trình này.

Theo các chuyên gia, Tel Aviv đóng một vai trò quan trọng trong việc vận động Chính quyền cựu Tổng thống Donald Trump rút khỏi Kế hoạch Hành động Toàn diện chung (JCPOA) năm 2015. Thoả thuận này đã đặt ra hạn chế đối với các hoạt động hạt nhân của Tehran, đổi lấy việc nới lỏng các lệnh trừng phạt.

Vào đầu năm 2021, khi Chính quyền Tổng thống Biden bắt đầu các cuộc đàm phán không chính thức với Iran và các bên khác trong JCPOA, Israel nhấn mạnh họ sẽ không bị ràng buộc bởi bất kỳ thỏa thuận hạt nhân mới nào, đồng thời tự bảo lưu quyền giải quyết bất kỳ mối đe dọa hạt nhân có mục đích nào của Iran một cách độc lập.

Mỹ và Israel đã ký biên bản ghi nhớ 10 năm vào năm 2018, cam kết Washington sẽ gửi cho Tel Aviv khoản viện trợ quân sự 38 tỷ USD. Trong tuyên bố chung đưa ra hôm 14/7 này, Mỹ cũng bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ đối với việc thực hiện đầy đủ các điều khoản của Biên bản ghi nhớ lịch sử đó.

Hải Vân/Báo Tin tức (Theo Sputnik)