Trong số các biện pháp, có biện pháp yêu cầu nhân viên liên bang phải chứng minh đã tiêm vaccine, nếu không sẽ phải thực hiện các biện pháp phòng chống dịch bệnh nghiêm ngặt.

Theo kênh CNN, các biện pháp chống COVID-19 mới được đưa ra trong bối cảnh số ca tử vong và nhập viện ở Mỹ tăng nhanh chóng. Phần lớn trong số đó là ở những người chưa tiêm vaccine.

Phát biểu tại Nhà Trắng, ông Biden nói: “Đây là bi kịch của nước Mỹ. Mọi người đang hấp hối, và sẽ chết nhưng lẽ ra đã không phải chết. Nếu bạn ra ngoài mà chưa tiêm vaccine, hãy đọc tin tức. Bạn sẽ thấy chuyện về những bệnh nhân chưa tiêm trong bệnh viện, khi họ nằm trên giường hấp hối vì COVID-19, họ hỏi bác sĩ giờ có tiêm vaccine được không. Bác sĩ phải nói rằng đã quá muộn”.

Trong cách tiếp cận cứng rắn nhất để thúc giục người Mỹ tiêm vaccine COVID-19, Tổng thống Biden thẳng thắn nói: “Nếu bạn chưa tiêm vaccine, bạn gây ra vấn đề với bản thân, gia đình và với đồng nghiệp”. Ông Biden cho biết mọi nhân viên liên bang và nhà thầu tại chỗ sẽ phải chứng minh tình trạng tiêm chủng. Nhân viên chưa tiêm vaccine COVID-19 sẽ phải đeo khẩu trang khi làm việc bất kể ở đâu, khoảng cách thế nào với người khác, phải xét nghiệm sàng lọc hàng tuần hoặc hai tuần một lần, phải chịu hạn chế đi lại.

Tuy vậy, giới chức Mỹ cho biết yêu cầu với nhân viên liên bang không phải là lệnh và phần lớn nhân viên liên bang không tiêm vaccine sẽ không mất việc vì điều này.

Dù vậy, quyết định của ông Biden vẫn đánh dấu một bước chuyển từ khuyến khích dân Mỹ tự nguyện tiêm vaccine tới đặt trách nhiệm lên vai những người chưa tiêm.

Theo tờ Politico, đây là hành động quyết liệt nhất tới nay của Nhà Trắng trong vấn đề tiêm chủng, dù tránh coi đây là “lệnh”. Sắc lệnh về yêu cầu 2 triệu nhân viên liên bang chứng minh tình trạng tiêm vaccine sẽ giúp các cơ quan và bộ có cơ sở để yêu cầu một số nhân viên xuất trình bằng chứng tiêm vaccine.

Sắc lệnh là động lực mạnh mẽ với những người chưa tiêm chủng, nhưng lại không mâu thuẫn với những gì mà chính quyền Mỹ đã nói trước đó: sẽ không ban bố mệnh lệnh.

Yêu cầu tiêm vaccine nói trên là biện pháp mới nhất mà giới chức Mỹ đưa ra trong bối cảnh biến thể Delta bùng phát khi các doanh nghiệp và trường học chuẩn bị mở cửa trở lại. Ông Biden từng bị chất vấn về việc làm chưa đủ để kiềm chế dịch bệnh trỗi dậy và tăng tỷ lệ tiêm chủng.

Nhà Trắng và một số cơ quan chính phủ đã phát thông báo yêu cầu đeo khẩu trang trong không gian kín. Một quan chức y tế nói: “Chúng ta đang đi theo hướng mà bất kỳ điều gì cũng cần cân nhắc lại”.

Tuy nhiên, yêu cầu mới của Nhà Trắng có thể được áp dụng không đồng đều ở các cơ quan liên bang. Ví dụ, một số bộ như Dịch vụ Nhân sinh và Y tế hay An ninh Nội địa đang cân nhắc yêu cầu nghiêm ngặt hơn, ít nhất với nhân viên thường tiếp xúc với bệnh nhân hoặc dân thường.

Tổng thống Biden cũng đã thông báo ông sẽ lệnh cho Bộ Quốc phòng xem xét cách thức và thời điểm đưa vaccine COVID-19 vào danh sách tiêm chủng của lực lượng vũ trang. Ông nói: “Tôi cho rằng điều này đặc biệt quan trọng vì binh sĩ phục vụ ở nhiều nơi khắp thế giới có tỷ lệ vaccine thấp và dịch bệnh hoành hành”.

Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết mọi nhân viên dân sự và quân sự sẽ bị yêu cầu chứng minh tình trạng tiêm chủng theo qui định mới của Nhà Trắng. Bộ này cũng cân nhắc đưa vaccine COVID-19 vào danh sách phải tiêm cho quân nhân. 

Về khả năng Mỹ yêu cầu bắt buộc tiêm vaccine, Bộ Tư pháp xác định rằng luật liên bang không cấm các công ty tư nhân và cơ quan công quyền yêu cầu tiêm vaccine COVID-19, cho dù vaccine mới chỉ được cấp phép sử dụng trong trường hợp khẩn cấp. Còn các phụ tá của ông Biden cho rằng Tổng thống không có quyền yêu cầu mọi người dân Mỹ phải tiêm chủng, nhưng biện pháp vừa thông báo với các cơ quan liên bang có thể là mô hình mạnh mẽ để các chủ lao động cân nhắc yêu cầu nhân viên tiêm vaccine.

Trước đó, vấn đề này đã gây tranh cãi. Một số tổ chức đại diện cho người lao động liên bang đã bày tỏ quan ngại về việc yêu cầu nhân viên tiêm vaccine, ví dụ như các tổ chức đại diện cho nhân viên thực thi pháp luật, thuế vụ, kiểm soát biên giới…. Trái lại, một số tổ chức như Liên đoàn Kỹ sư Kỹ thuật và Chuyên nghiệp Quốc tế lại ủng hộ.

Mục tiêu của “vũ khí mới” chống COVID-19 mà ông Biden vừa thông báo là khiến những người   chưa tiêm phải gánh trách nhiệm, qua đó buộc họ không có lựa chọn nào khác ngoài việc tiêm chủng. Cách tiếp cận này đang được thử nghiệm tại châu Âu. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã yêu cầu người dân trình bằng chứng tiêm chủng hoặc xét nghiệm âm tính tại các nơi công cộng. Một số bang ở Mỹ như New York đã thông báo nhân viên chính phủ phải chứng minh đã tiêm vaccine hoặc sẽ phải xét nghiệm hàng tuần.

Trong bài phát biểu, ông Biden cho biết ông muốn thấy các công ty, bang, trường học đi theo hướng yêu cầu tiêm chủng vaccine COVID-19.

Diễn biến COVID-19 ở Mỹ đang đáng lo ngại khi ngày 29/7, nước này có số ca mắc mới cao nhất thế giới với trên 92.000 ca do biến thể Delta hoành hành mạnh mà tốc độ tiêm chủng chậm lại. Số liệu mới nhất cho thấy 49,4% dân số Mỹ đã tiêm chủng đầy đủ. Mỗi ngày có gần 390.000 người tiêm chủng, thấp hơn mức hàng triệu người/ngày đầu năm nay.