Kênh Euronews mới đây đưa tin, Thủ tướng Milojko Spajić cho biết Montenegro đang thúc đẩy hoàn tất toàn bộ các chương đàm phán vào năm 2026 và kỳ vọng trở thành thành viên Liên minh châu Âu (EU) trước năm 2029, nhấn mạnh việc kết nạp nước này sẽ đem lại lợi ích cho cả hai phía.
Thủ tướng Montenegro Milojko Spajić (trái) trong cuộc họp báo sau khi bỏ phiếu tổng tuyển cử ở Podgorica, ngày 11/6/2023. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Thủ tướng Milojko Spajić cho biết chính phủ đang hướng tới hoàn tất quá trình rà soát, kết thúc tất cả các chương đàm phán vào năm 2026. Ông mô tả đây là cơ hội rất lớn để EU có thêm một thành viên mới ngay trong nhiệm kỳ Ủy ban đương nhiệm, dự kiến kết thúc vào năm 2029. Với hơn 620.000 dân, Montenegro là ứng viên nhỏ nhất trong số 9 nước đang theo đuổi tư cách thành viên nhưng là nước đi đầu về cải cách chính trị, tư pháp và kinh tế theo tiêu chuẩn của EU.
Trong những năm gần đây, EU đánh giá Montenegro đã đạt nhiều tiến bộ trong các lĩnh vực then chốt, đặc biệt là những cải cách liên quan tới Kế hoạch tăng trưởng cho Tây Balkan, chiến lược nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế và hội nhập sâu hơn với thị trường chung. Tuy nhiên, tiến trình gia nhập vẫn phụ thuộc vào việc nước này hoàn tất cải cách pháp quyền, củng cố tính độc lập của hệ thống tư pháp và hoàn thiện các thủ tục liên quan đến tòa án hiến pháp. Chỉ khi những điều kiện này được đáp ứng, hiệp ước kết nạp mới có thể được soạn thảo.
Ông Spajić cho rằng việc Montenegro gia nhập EU là lợi ích của cả hai phía. Ông nhấn mạnh mục tiêu của chính phủ là đóng góp vào giá trị chung của liên minh, thay vì trở thành gánh nặng. Theo ông, Montenegro muốn trở thành một thành viên có khả năng đóng góp tích cực cho ngân sách và sức mạnh chung của EU và khẳng định con đường duy nhất mà quốc gia này theo đuổi là gia nhập đầy đủ vào liên minh.
Thủ tướng Spajić cho biết thêm rằng việc trở thành thành viên là hoàn toàn phù hợp, bởi về mặt địa lý, Montenegro gần như bị bao quanh hoàn toàn bởi lãnh thổ EU. Tại Brussels, ông dẫn chứng tiến độ hội nhập ngày càng sâu rộng, trong đó có việc Montenegro chính thức gia nhập Khu vực thanh toán chung đồng euro (SEPA) vào tháng 10. Dù đã đơn phương sử dụng đồng euro từ năm 2002, nước này phải mất hơn hai thập kỷ để trở thành một phần trong hạ tầng thanh toán của châu Âu, giúp chấm dứt tình trạng chuyển tiền qua các kênh rời rạc và tốn kém.
Ngoài ra, việc triển khai chuyển vùng quốc tế mạng di động miễn phí giữa Montenegro và EU dự kiến bắt đầu từ năm 2026, được xem là một bước tiến khác trong quá trình hội nhập thị trường chung. Montenegro đang hòa nhập sâu vào kinh tế EU và đồng thời củng cố quan hệ chính trị với khối, mức độ hội nhập cao hơn bất kỳ thời điểm nào trước đây.
Mặc dù còn những thách thức trong cải cách nội bộ, chính phủ Montenegro đặt kỳ vọng tiến trình gia nhập sẽ trở thành minh chứng cho khả năng thúc đẩy hội nhập của EU tại Tây Balkan, trong bối cảnh EU muốn duy trì động lực mở rộng và củng cố ảnh hưởng trong khu vực.