Đang có nhiều băn khoăn về chính sách ưu đãi dành cho hai khối doanh nghiệp trong và ngoài nước, để làm rõ vấn đề này Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh đã trả lời trong chương trình “Dân hỏi, Bộ trưởng trả lời” trên VTV1, Cổng thông tin Điện tử Chính phủ, TTXVN và một số cơ quan truyền thông khác.

Vốn đầu tư nước ngoài sẽ không sụt giảm

Bộ trưởng Bùi Quang Vinh khẳng định: “Việc so sách khối doanh nghiệp FDI theo quý không phản ánh được bản chất của vấn đề, mà thường so sánh FDI trong một năm, thậm chí là một thời kỳ, như vậy mới khẳng định được vốn đầu tư tăng hay giảm. Quý I/2014, Việt Nam mới chỉ thu hút được 3,3 tỷ USD, bằng 1/2 so với quý I/2013, do quý I/2013 có hai dự án lớn, đó là dự án của Samsung Thái Nguyên với vốn đầu tư 2 tỷ USD và dự án lọc dầu Nghi Sơn ở Thanh Hóa với vốn 2,8 tỷ USD, làm cho vốn FDI quý này tăng vọt. Quý I năm nay không có dự án lớn, nhưng không có nghĩa vốn đầu tư này bị sụt giảm so với năm 2013 do có một số dự án lớn đang đàm phán có thể ký kết trong năm nay”.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh.

Bộ trưởng Bùi Quang Vinh cho biết, một trong những mục tiêu thu hút vốn FDI, ngoài vấn đề vốn, còn hướng đến việc chuyển giao khoa học công nghệ. Tuy nhiên, thời gian qua, việc chuyển giao khoa học một cách trực tiếp chưa được nhiều. Trong khoảng 16.000 doanh nghiệp FDI tại Việt Nam, hầu hết là 100% vốn nước ngoài, nên nhu cầu và điều kiện để chuyển giao trực tiếp công nghệ cho một đối tác liên doanh là rất ít. Theo thống kê, trong hơn 20 năm qua, việc chuyển giao khoa học công nghệ của các doanh nghiệp FDI chỉ đạt khoảng 5%.

Việt Nam đang nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư tích cực, được các nhà đầu tư nước ngoài ghi nhận và được chứng minh bằng số doanh nghiệp và số vốn vào Việt Nam tăng mạnh. Tuy nhiên, việc mua bán và sáp nhập là lĩnh vực mới, trong luật pháp của Việt Nam đã có những quy định ở những văn bản khác nhau, nhưng chưa có văn bản hoàn chỉnh riêng cho lĩnh vực này. Dự kiến khi sửa đổi Luật Đầu tư sẽ đưa một mục chuyên về vấn đề mua bán, sáp nhập doanh nghiệp, bởi đây là vấn đề nóng trong thời gian tới, khi đẩy mạnh cổ phần hóa và tái cấu trúc nền kinh tế Việt Nam. Thứ hai là hợp tác đối tác công - tư cũng là một hình thức mới đối với Việt Nam. Hiện Bộ Kế hoạch và Đầu tư được Chính phủ giao soạn thảo và trong năm nay, Nghị định về đối tác công - tư sẽ được ban hành phù hợp với thông lệ quốc tế, hấp dẫn các nhà đầu tư nước ngoài và có tính khả thi ở Việt Nam”, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh cho biết.

Xóa bỏ nhiều rào cản kinh doanh

Theo Bộ trưởng Bùi Quang Vinh, doanh nghiệp nước ngoài có những ưu đãi rõ ràng, minh bạch hơn doanh nghiệp trong nước. Tuy nhiên, doanh nghiệp trong nước cũng được nhiều ưu đãi thông qua các luật lệ và được tạo điều kiện. “Không thể nói, doanh nghiệp FDI được ưu đãi đầu tư nhiều, còn doanh nghiệp trong nước thì không. Hai bên đầu có những thuận lợi và khó khăn riêng. Cũng phải nói rằng, thời gian qua, Nhà nước đã chú ý nhiều hơn đến mảng đầu tư FDI do chúng ta thiếu kinh nghiệm, nguồn lực, khoa học, công nghệ, nhưng đó là việc làm cần thiết. Tuy nhiên, nếu không chú ý đến doanh nghiệp trong nước thì dù có thu hút đầu tư nước ngoài tốt bao nhiêu thì kinh tế Việt Nam cũng không thể phát triển được và bị lệ thuộc.

Bộ trưởng cho biết, hiện Việt Nam đang tập trung tái cấu trúc lại khối doanh nghiệp nhà nước, theo hướng thu hẹp lại các lĩnh vực hoạt động, đồng thời cổ phần hóa mạnh mẽ để nâng cao hiệu quả của khối doanh nghiệp này; quan tâm nhiều hơn đến khối doanh nghiệp tư nhân, bởi đây là lực lượng lớn nhất và đông đảo nhất. Thời gian tới sẽ có những chính sách ưu đãi để thúc đẩy mọi thế mạnh của doanh nghiệp tư nhân. Song song với phát triển kinh tế tư nhân, Chính phủ cũng sẽ trình Quốc hội hai luật: Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư, theo hướng xóa bỏ rào cản cản trở việc tham gia vào thị trường cũng như việc thành lập và phát triển doanh nghiệp tư nhân. Những ngành nghề nào luật không cấm thì người dân và doanh nghiệp đều được tham gia.

Trong giấy phép kinh doanh không cần đăng ký lĩnh vực đầu tư mà chỉ cần biết không được kinh doanh những lĩnh vực bị cấm. Trong Luật Đầu tư dỡ bỏ không cần cấp phép cho đầu tư trực tiếp nước ngoài cũng như cho các lĩnh vực đầu tư để mọi thành phần được tự do kinh doanh. Đồng thời nhiều loại giấy phép cũng sẽ được xóa bỏ. Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng sẽ thống kê tất cả các loại giấy phép con, điều kiện kinh doanh là những rào cản để trình Quốc hội xem xét sửa đổi, nhằm tạo ra những điều kiện thông thoáng cho người dân cũng như doanh nghiệp muốn kinh doanh. Cơ quan quản lý có trách nhiệm thanh, kiểm tra để các doanh nghiệp thực hiện đúng pháp luật.

“Như vậy, môi trường kinh doanh ở Việt Nam sẽ thuận lợi hơn. Chính phủ cũng sẽ có chính sách để doanh nghiệp được tiếp cận vốn, tài nguyên… đảm bảo các thành phần kinh tế đều có cơ hội như nhau”, Bộ trưởng cho biết.

Trọng Thủy