Đúng theo kế hoạch, từ 8 giờ sáng 11/5 (12 giờ cùng ngày theo giờ VN) các điểm bỏ phiếu ở khu vực Donetsk và Lugansk ở miền đông Ukraine đã mở cửa đón cử tri tham gia cuộc trưng cầu ý dân về việc hai khu vực này có nên tách ra khỏi chính quyền trung ương Ukraine hay không.

Tại thành phố Mariupol thuộc Donetsk, trung tâm xung đột giữa binh sĩ Ukraine và người biểu tình trong những ngày qua, hàng trăm người đã xếp hàng bỏ phiếu. Một cử tri tên Tatiana cho biết: “Chúng tôi đã đấu tranh vì quyền lợi của mình và chúng tôi vui mừng vì được trao quyền nói lên quan điểm của mình”.
Theo hãng tin RT, 1.471 điểm bỏ phiếu ở Lugansk và 1.527 điểm bỏ phiếu ở Donetsk đã mở cửa đúng giờ và giờ đóng cửa dự kiến vào lúc 22 giờ. Cử tri được phát lá phiếu in sẵn câu hỏi bằng cả tiếng Ukraine và Nga “Bạn có ủng hộ CHND Donetsk/Lugansk độc lập hay không?” với hai lựa chọn “có” và “không”. Trái với các thông tin trên báo chí trước đây, người dân Donetsk và Lugansk sẽ không lựa chọn ở lại với Ukraine hay sáp nhập vào Liên bang Nga, mà chỉ đưa ý kiến về quyền tự quyết chính trị của khu vực.

 

Ông Boris Litvinov, đại diện CHND Donetsk, cho biết khoảng 18.000 người đã tham gia chuẩn bị và tổ chức cuộc trưng cầu ý dân. Các ủy ban bầu cử ở từng nơi có thể tự quyết định giờ kết thúc bỏ phiếu tùy vào tình hình an ninh. Như ở thành phố Slavyansk, thời gian bỏ phiếu chỉ kéo dài đến 20 giờ cùng ngày vì sau thời gian này là giờ giới nghiêm.

Tại Lugansk ít nhất 80 điểm bỏ phiếu đã mở cửa. Thị trưởng tự xưng thành phố Slavyansk, ông Vyacheslav Ponomaryov hi vọng 100% cử tri sẽ đi bỏ phiếu. Khi có kết quả, CHND Donetsk sẽ bắt đầu hoạt động và xây dựng quan hệ thân thiện với Nga. Kết quả sẽ được thông báo vào ngày hôm nay (12/5).

Bộ Ngoại giao Venezuela ra tuyên bố không công nhận một chính phủ được thành lập sau một cuộc đảo chính. Venezuela sẽ tiếp tục cảnh báo thế giới về nguy cơ can thiệp của nước ngoài, ủng hộ thành lập một thế giới đa cực, bảo đảm hòa bình và chủ quyền của tất cả các dân tộc cho đến khi Ukraine tổ chức được bầu cử tự do và đối thoại rộng rãi toàn dân nhằm giải quyết khủng hoảng.

Trong ngày trưng cầu ý dân, lực lượng tự vệ địa phương đã tăng cường các biện pháp an ninh quanh các điểm bỏ phiếu do lo ngại chính quyền lâm thời ở Ukraine có thể làm gián đoạn. Trước đó, Chủ tịch Ủy ban Bầu cử Trung ương ở Donetsk, ông Roman Lyagin, cho rằng đã có kế hoạch khiêu khích phá hoại cuộc trưng cầu ý dân và khuyên người biểu tình nên sẵn sàng cho tình huống này.

Tại Donetsk, mặc dù sẵn sàng cho phép quan sát viên quốc tế có mặt nhưng không có ai đăng ký đến đây để quan sát các điểm bỏ phiếu, một phần là do tình hình bất ổn trong khu vực. Tuy nhiên, hơn 470 phóng viên quốc tế đã có mặt. Còn tại Lugansk, khoảng 20 quan sát viên quốc tế đã đăng ký theo dõi bỏ phiếu.
Cuộc trưng cầu ý dân ở Donetsk và Lugansk được công bố từ hồi tháng 3/2014 và vẫn diễn ra bất chấp lời kêu gọi hoãn của Tổng thống Nga Vladimir Putin. Nếu phần lớn cử tri chọn câu trả lời “có”, Donetsk và Lugansk sẽ có toàn quyền để chính thức tuyên bố rằng họ không chấp nhận tuân theo mệnh lệnh từ Kiev. Người dân hai khu vực này, tổng cộng khoảng 6,7 triệu người, vốn không công nhận tính hợp pháp của chính quyền lâm thời Ukraine hiện nay.

Trong khi cuộc trưng cầu đang diễn ra, Bộ Ngoại giao Ukraine đã ra tuyên bố: “Những người tổ chức trò hề này đã vi phạm hiến pháp và luật pháp Ukraine. Cuộc trưng cầu ý dân ngày 11/5 không có giá trị pháp lý và sẽ không có ảnh hưởng hợp pháp tới sự toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine”.

 

Thùy Dương