Ngày 17/11, Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum thông báo một số hãng hàng không nước này đã chuyển giao một phần khung giờ cất/hạ cánh tại Sân bay Quốc tế thủ đô Mexico City (AICM) cho các hãng hàng không của Mỹ, trong bối cảnh hai nước thời gian qua phát sinh nhiều bất đồng liên quan đến quyền khai thác tại một trong những sân bay có lưu lượng lớn nhất khu vực Mỹ Latinh.
Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum phát biểu tại cuộc họp báo ở Mexico City. Ảnh tư liệu: THX/TTXVN
Phóng viên TTXVN tại Mexico dẫn phát biểu của Tổng thống Sheinbaum trong cuộc họp báo cùng ngày cho biết việc điều chỉnh được tiến hành “trên cơ sở cạnh tranh và theo quy định hiện hành”, song không nêu cụ thể số lượng khung giờ được chuyển giao. Bên cạnh đó, nữ tổng thống cho biết Mexico sẽ đưa vào vận hành hệ thống điều phối cất/hạ cánh điện tử từ năm 2026 nhằm chuẩn hóa, minh bạch hóa quá trình phân bổ và bảo đảm tiếp cận công bằng hơn cho các hãng hàng không nước ngoài.
Động thái trên diễn ra sau khi Bộ Giao thông Vận tải Mỹ (DOT) ngày 28/10 thu hồi quyền khai thác của một số đường bay đến Mỹ do các hãng hàng không Mexico vận hành và đình chỉ các chuyến bay kết hợp chở khách – chở hàng giữa Sân bay Quốc tế Felipe Ángeles (AIFA) và các cảng hàng không của Mỹ. Washington cho rằng Mexico đã vi phạm thỏa thuận hàng không song phương khi điều chỉnh những khung giờ cất/hạ cánh vốn được duy trì ổn định cho các hãng hàng không Mỹ tại sân bay AICM và yêu cầu các hãng vận tải hàng hóa Mỹ chuyển hoạt động sang sân bay AIFA, cách thủ đô Mexico City 50 km.
Cũng trong ngày 17/11, hãng hàng không United Airlines của Mỹ cho biết hãng đã được thông báo về việc khôi phục các khung giờ bị thu hồi trước đó tại sân bay AICM. Cùng lúc đó, các cơ quan liên quan Mexico đang thúc đẩy việc nâng cấp hạ tầng thông quan và năng lực tiếp nhận hàng hóa tại sân bay AIFA nhằm giảm áp lực quá tải kéo dài tại sân bay AICM và từng bước phân bố lại lưu lượng bay trong khu vực thủ đô.
Trên thực tế, ngành hàng không Mexico đang chịu sức ép lớn về hạ tầng và điều phối bay. AICM hiện là một trong những sân bay nhộn nhịp nhất Mỹ Latinh, thường xuyên hoạt động sát ngưỡng công suất thiết kế, dẫn đến tình trạng tắc nghẽn và hạn chế khả năng tăng chuyến.
Chính phủ Mexico nhiều năm qua tìm cách phân luồng hoạt động sang sân bay AIFA và Toluca nhằm giảm tải cho AICM, song lượng chuyến bay chuyển dịch còn thấp do thói quen di chuyển của hành khách, kết nối hạn chế và nhu cầu của các hãng hàng không quốc tế vẫn tập trung chủ yếu tại sân bay truyền thống ở trung tâm thủ đô.
Việc điều chỉnh khung giờ cất/hạ cánh lần này, theo giới phân tích, là một phần trong nỗ lực của Mexico nhằm tái cơ cấu không phận khu vực thủ đô và đáp ứng các yêu cầu giám sát, đánh giá của phía Mỹ.
Giới quan sát nhận định quyết định chuyển giao thêm khung giờ cất/hạ cánh cho các hãng hàng không Mỹ không chỉ giúp giảm căng thẳng song phương mà còn góp phần tạo lập cơ chế điều phối minh bạch hơn giữa các cảng hàng không trọng điểm của Mexico. Điều này cũng phát đi tín hiệu cho thấy Chính phủ Mexico sẵn sàng điều chỉnh chính sách để duy trì ổn định vận tải hàng không và bảo đảm lượng hành khách, hàng hóa hai chiều tiếp tục tăng trưởng trong bối cảnh thương mại song phương Mexico – Mỹ ngày càng mở rộng.