Trong chiếc dishdasha (áo dài của nam giới Arập) trắng tinh, ông Abu Shahad dùng tay xé con cá nướng thơm lừng, bỏ từng miếng cá vào miệng và thích thú thưởng thức món ăn được coi là “quốc hồn quốc túy” của người Irắc: Masgoof.

Chuẩn bị món masgoof tại một nhà hàng ở Karada, trung tâm Bátđa.

Cùng với bốn người bạn trong quán Khadra ở khu Adhamiyah, phía bắc Bátđa, Abu Shahad rất thỏa mãn với bữa tối của mình. “Món cá này là một phần trong di sản của Bátđa, một phần di sản của miền nam và miền tây Irắc”, ông nói.

Nhờ bạo lực lắng xuống ở một đất nước bị tàn phá bởi nhiều năm chiến tranh, doanh số tiêu thụ cá chép, loại cá nguyên liệu của món masgoof, đang tăng mạnh tại Irắc. Tình hình an ninh được cải thiện cho phép Abu Shahad và các bạn dễ dàng tới các quán cà phê và hiệu ăn hơn. Cũng nhờ vậy, ngành ngư nghiệp và dịch vụ nhà hàng đang được hưởng một mùa làm ăn bùng nổ. “Trong thời kỳ xung đột giáo phái, chúng tôi khó bán được 10 con cá mỗi ngày, còn bây giờ chúng tôi phục vụ khoảng 100 con một ngày”, Hashim Murshid, chủ nhà hàng Khadra cho biết.

Ngày càng nhiều người Irắc thưởng thức masgoof tại các hiệu ăn như Shahad. Các nhà hàng mọc lên rất nhiều hai bên bờ sông Tigris, con sông uốn khúc qua thủ đô Bátđa. Việc tụ tập ở quán ăn từng là điều không tưởng trong thời gian từ năm 2006 đến 2008, thời kỳ leo thang bạo lực đẫm máu tại Irắc, khiến hàng chục ngàn người thiệt mạng và người dân chỉ dám rời khỏi nhà sau khi trời tối nếu có công việc thật quan trọng.

Nay thì tình hình đã khác. Bữa tối hôm nay của Abu Shahad chỉ là bữa ăn khao một người bạn mới khỏi ốm. “Anh ấy đã bình phục, vì vậy chúng tôi đòi anh ta khao masgoof”, Shahad nói trong lúc nhà hàng đã chìm trong bóng tối do tình trạng cắt điện thường xuyên ở Bátđa.

Khi thực khách đến Khadra, họ chọn cá chép từ bể của nhà hàng. Cá được làm sạch, rạch đôi ở bụng rồi phanh thành một hình tròn dẹt. Sau đó, đầu bếp phết lên hai mặt một hỗn hợp nước sốt làm từ dầu ôliu, me, cà chua, gia vị, hành, nghệ, rồi sắp vào vỉ và nướng trên bếp than. Các khách hàng của Khadra phải trả khoảng 40.000 dinar (33 USD) cho mỗi con cá, khá đắt so với mặt bằng chung ở Irắc, nơi nhiều người vẫn chọn cách mua cá về tự làm tại nhà. Umm Ahmed là một trong số đó. Ở chợ cá Shawka, nằm ở trung tâm Bátđa, cô tự chọn cá chép, mỗi cân chỉ có giá 6.500 dinar (5 USD). “Tôi làm masgoof để tưởng nhớ chồng và con trai. Họ bị giết trong một vụ tấn công ba năm trước, đúng vào ngày cầu nguyện thứ sáu”, Ahmed buồn rầu cho biết.

Giá cả đã giảm xuống khi các trang trại cá được phát triển mạnh dọc theo hai con sông Tigris và Euphrates. Trang trại cá Euphrates nằm gần khu Babylon đổ nát, cách trung tâm Bátđa khoảng 100 km về phía nam. Ông chủ Khudayr Abbas al-Imarah tuyên bố đây là trang trại cá lớn nhất của cả vùng Trung Đông. Năm ngoái, trại cá của Imarah cung cấp cho thị trường khoảng 1.250 tấn cá chép thường, cá chép cỏ và cá chép bạc, tăng mạnh so với sản lượng 800 tấn thời Saddam Hussein.
Với thuận lợi là tình hình bạo lực đã giảm xuống, việc kinh doanh của ông Imarah đang ngày một phát đạt. Ông nhớ lại: “Trong thời kỳ bạo lực tồi tệ nhất ở Irắc, chúng tôi đã phải chi rất nhiều tiền cho an ninh và không còn nhiều tiền để tái đầu tư. Trên đường, xe tải của chúng tôi thường bị cướp, nhưng tình hình đã bắt đầu tốt hơn kể từ năm 2008’.

Trại cá Euphrates nay cung cấp cá cho các chợ và cả khách mua lẻ. Chị Umm Ahmed và con trai út cũng có khi vào tận đây để tìm được nguyên liệu ưng ý với giá rẻ hơn. “Chúng tôi có truyền thống làm món masgoof vào thứ tư hàng tuần. Ơn Chúa, tình hình Irắc giờ đã tốt hơn. Tối nay tôi sẽ nướng masgoof cho 12 vị khách tới nhà”, người góa phụ cho biết.

Thu Hằng