08:19 01/08/2017

Lý do Trung Quốc nên lo sợ hai câu tweet của Tổng thống Trump

Tổng thống Mỹ Donald Trump trong hai lần chia sẻ trên mạng xã hội Twitter về Trung Quốc vào ngày 29/7 và 20/6 đã không phát đi tín hiệu nào ngoài việc đảo ngược chính sách ngoại giao bốn thập kỷ của Washington đối với Bắc Kinh.

Dòng chia sẻ trên mạng xã hội Twitter ngày 29/7 của Tổng thống Trump đã bày tỏ sự thất vọng về hoạt động giao thương giữa Trung Quốc và Triều Tiên. “Tôi vô cùng thất vọng với Trung Quốc. Những lãnh đạo trước đây của chúng ta đã cho phép họ kiếm hàng trăm tỉ USD hàng năm từ thương mại… Họ chẳng làm gì cho chúng ta về vấn đề Triều Tiên cả, chỉ có phát biểu. Tôi sẽ không cho phép điều này tiếp diễn. Trung Quốc hoàn toàn có thể giải quyết vấn đề này một cách dễ dàng”, ông Trump đăng trên Twitter.

Trước đó, ngày 20/6, nhà lãnh đạo Mỹ đã viết: "Tôi đánh giá cao những nỗ lực hỗ trợ của Chủ tịch Tập và Trung Quốc trong vấn đề Triều Tiên nhưng chúng đã không có tác dụng. Ít nhất tôi biết Trung Quốc đã cố gắng!".

Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Cũng trong thời điểm cuối tuần trước, Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc Nikki Haley lại ngụ ý chính sách ngoại giao với Triều Tiên đã tới thời điểm kết thúc. Thêm vào đó, với bình luận của Thượng nghị sĩ Dianne Feinstein ngày 30/7 rằng Bình Nhưỡng là một “mối nguy hiểm hiện tại và rõ ràng” đối với Washington, sự thất vọng về những hành động của Bắc Kinh đã hiển hiện rõ ràng trong khắp hệ thống chính trị Mỹ. Nhà Trắng đã kỳ vọng và thậm chí nhiều lần gây sức ép lên Trung Quốc để nước này can thiệp vào chương trình hạt nhân của Triều Tiên song đều không nhận được kết quả như mong muốn. 

Theo tạp chí chuyên bám sát các vấn đề quan hệ quốc tế “National Interest” (Mỹ), dường như Triều Tiên đang lái chính sách ngoại giao của Mỹ theo những chiều hướng chưa từng thấy trước đây.

Câu tweet của Tổng thống Trump sẽ còn được lưu nhớ lâu dài. Kể từ chuyến thăm đột phá của Tổng thống Richard Nixon tới Bắc Kinh năm 1972, sự hòa nhập của Trung Quốc vào hệ thống quốc tế đã trở thành một trong những ưu tiên cao nhất của chính sách đối ngoại Mỹ. Các nhà hoạch định chính sách Washignton đã chấp nhận cách cư xử bị đánh giá là thiếu thân thiện và có phần nguy hiểm của Bắc Kinh vì lo ngại sẽ chọc giận người Trung Quốc. Để đổi lại, các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc sẽ nhận ra lợi ích khi cùng với Mỹ ủng hộ hệ thống quốc tế. 

Chiến thuật của Mỹ, không may, chỉ nuôi dưỡng cảm giác tự cho mình là quan trọng của Trung Quốc, những người sau đó đã lợi dụng các đối tác Mỹ. Họ đã sử dụng sự kiên nhẫn của Mỹ, cùng với những thứ khác, để ủng hộ chương trình hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên bằng trang thiết bị và có thể là cả công nghệ.

Ông Donald Trump tiếp đón ông Tập Cận Bình tại Mar-a-Lago.

Ông Trump, sau cuộc gặp thượng đỉnh với Chủ tịch Tập Cận Bình tại Mar-a-Lago hồi tháng 4, có vẻ như sẽ tiếp tục cách tiếp cận từ cách đây bốn thập kỷ với Trung Quốc, cố gắng đánh đổi sự hợp tác của Bắc Kinh bằng sự nhượng bộ - và đặt mối quan hệ hữu nghi Trung Quốc lên trên cả phi hạt nhân hóa Bán đảo Triều Tiên. 

Về phần ông Tập, sau cuộc gặp đầu tiên với ông Trump, lại không ngừng hỗ trợ Triều Tiên, đặc biệt là trong lĩnh vực kinh tế. Thương mại hai chiều giữa Bắc Kinh và láng giềng Bình Nhưỡng đã tăng 10,5% trong nửa đầu năm 2017. Hơn thế, không có dấu hiệu nào có thấy Bắc Kinh đã cố làm chậm lại các nỗ lực tên lửa đạn đạo của Bình Nhưỡng. 

Trong năm nay, Bình Nhưỡng đã phóng 18 quả tên lửa qua 12 buổi thử nghiệm. Vụ phóng ngày 4/7 là lần phóng thành công đầu tiên một quả tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) Hwasong-14 hai giai đoạn. Lần phóng ICBM thứ hai xảy ra vào tối 28/7 cho thấy Hwasong-14 đã bay liên tục trong 47 phút, có thể chạm tới Chicago hoặc thậm chí New York.

Chuyên gia Bruce Bechtol tại Đại học Angelo State dự đoán, Triều Tiên bằng tất cả khả năng, sẽ sớm thử nghiệm tên lửa KN-08 ba giai đoạn với tầm xa hơn và có thể tiến hành một vụ nổ trong khí quyển để chứng minh hiệu quả của lá chắn nhiệt của nước này. Một khi Bình Nhưỡng hoàn thiện được công nghệ lá chắn nhiệt – việc nước này gần như chắc chắn đã hoàn thành – chính quyền của ông Kim Jong-un sẽ có đủ công nghệ cần thiết để đe dọa an ninh Mỹ. Nhìn chung, Triều Tiên trong chưa đầy một năm tới sẽ có thể phóng một đầu đạn hạt nhân vào bất cứ đâu trên lục địa Mỹ. 

Vì vậy, thời gian đã trở thành một yếu tố. Tổng thống Trump lần đầu bày tỏ sự mất kiên nhẫn của mình ngày 20/6. Thông qua Twitter cá nhân, ông tuyên bố Trung Quốc đã thất bại trong vấn đề Triều Tiên. Tiếp đó, ngày 29/6, Bộ Tài chính Mỹ tuyên bố ngân hàng Đan Đông của Trung Quốc “giúp Triều Tiên rửa tiền” và loại bỏ ngân hàng này ra khỏi hệ thống tài chính toàn cầu. Cùng ngày, Tổng thống Trump cũng trình Quốc hội phê duyệt hợp đồng bán vũ khí trị giá 1,42 tỷ USD cho Đài Loan, khiến Trung Quốc nổi giận.

Những biện pháp trên là lời cảnh báo rằng Nhà Trắng có thể áp đặt nhiều hình thức trừng phạt khác đối với Trung Quốc. Trong cuộc tiếp xúc bên lề hội nghị G-20 ở Đức hồi đầu tháng 7, nhà lãnh đạo Mỹ Donald Trump đã dùng ngôn ngữ hợp tác với người đồng cấp Trung Quốc. Tuy nhiên, thái độ thân thiện đó đã không kéo dài.
 
Ngày 19/7, chính quyền Tổng thống Trump đã phá vỡ tiền lệ bằng cách để các đàm phán thương mại trong Đối thoại Kinh tế Toàn diện Mỹ - Trung Quốc sụp đổ. Các quan chức Nhà Trắng không hề che giấu thất bại này, một cú đột phá từ thực tiễn quá khứ. 

Hợp tác dường như không còn nằm trong chương trình nghị sự như chính sách tiếp cận của nhiều đời Tổng thống Mỹ trước đây. Câu tweet của ông Trump tối 28/7 thậm chí còn đặt câu hỏi cho nền tảng quan hệ và thương mại Mỹ - Trung bằng một chất giọng chua cay. 

Không may cho Mỹ, Trung Quốc lại tính toán lợi ích theo những cách khác biệt với Mỹ. Và không chỉ việc Bắc Kinh hỗ trợ Bình Nhưỡng làm chia cách mối quan hệ Bắc Kinh – Washington. Âm mưu thâu tóm lãnh thổ, xâm phạm chủ quyền của các nước láng giềng. đóng cửa thị trường đối với các đối thủ nước ngoài cũng như các vụ tấn công mạng nhằm vào Mỹ… đã khiến Nhà Trắng nổi giận. 

Vì thế, Tổng thống Trump đã đặt câu hỏi tại sao Mỹ nên giao thương với một hệ thống chứa đựng những mâu thuẫn trái ngược quan điểm của Mỹ về thế giới. 

Hoàng Trang/Báo Tin Tức