Theo tờ The Guardian, phân tích của Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí Sạch (Crea) cho thấy lượng khí thải CO2 của Trung Quốc - quốc gia phát thải lớn nhất thế giới - đã giữ nguyên hoặc giảm xuống trong 18 tháng liên tục. Đây được xem là tín hiệu cho thấy Bắc Kinh có thể đạt mục tiêu đạt đỉnh phát thải sớm hơn kế hoạch.

Đà mở rộng mạnh mẽ của năng lượng tái tạo là yếu tố then chốt, khi riêng trong quý III năm 2025, công suất điện năng lượng mặt trời của Trung Quốc tăng 46%, điện gió tăng 11%. Nhờ đó, dù nhu cầu điện tiếp tục tăng, lượng khí thải của ngành năng lượng vẫn giữ ổn định.

Chỉ trong 9 tháng đầu năm, Trung Quốc bổ sung thêm 240 GW điện mặt trời và 61 GW điện gió. Theo thống kê của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), con số này tiếp nối kỷ lục năm 2024, khi nước này lắp đặt 333 GW điện mặt trời - nhiều hơn phần còn lại của thế giới cộng lại.

Crea cho biết trong quý III năm nay, tổng lượng CO2 của Trung Quốc gần như không tăng so với cùng kỳ, một phần nhờ mức phát thải ở các ngành vận tải, xi măng và thép giảm. Diễn biến này diễn ra trong bối cảnh nhóm các nhà lãnh đạo toàn cầu đang tham dự Hội nghị lần thứ 30 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP30) tại Brazil, nơi sức ép hành động khí hậu ngày càng lớn.

Tổng Thư ký Liên hợp quốc António Guterres cảnh báo thế giới sẽ rơi vào “thất bại đạo đức và sự tắc trách chết người” nếu không giữ được mức tăng nhiệt toàn cầu dưới 1,5°C. Trong khi đó, Chủ tịch COP30, ông André Corrêa do Lago, đánh giá cao vai trò dẫn dắt của Trung Quốc trong công nghệ xanh, đặc biệt là ngành điện mặt trời đang có chi phí ngày càng cạnh tranh so với năng lượng hóa thạch.

Tuy vậy, giới chuyên gia lưu ý bức tranh chưa hoàn toàn khả quan. Nhà phân tích của Crea, ông Lauri Myllyvirta, nhận định tổng phát thải CO2 của Trung Quốc trong cả năm 2025 vẫn có thể tăng nhẹ, tùy thuộc quý IV. Song nếu xu hướng những năm gần đây tiếp diễn (tức là nhu cầu điện và phát thải tập trung tăng mạnh vào mùa hè), thì nhiều khả năng lượng CO2 cả năm sẽ giảm.

Trung Quốc đặt mục tiêu đạt đỉnh phát thải trước năm 2030 và trung hòa carbon vào năm 2060. Tháng 9 vừa qua, nước này công bố mục tiêu mới: giảm 7 - 10% lượng phát thải khí nhà kính vào năm 2035. Giới phân tích cho rằng mức cam kết này còn khiêm tốn so với nhu cầu cắt giảm 30% để tránh kịch bản khí hậu xấu nhất, nhưng Bắc Kinh vốn luôn đặt mục tiêu thấp và vượt mức khi thực hiện.

Một số lĩnh vực ở Trung Quốc vẫn đi ngược xu hướng giảm phát thải. Trong quý III, nhu cầu dầu mỏ và phát thải từ vận tải giảm 5%, nhưng phát thải từ các ngành hoá chất, nhựa và vật liệu tổng hợp lại tăng tới 10%.

Ngoài ra, Trung Quốc có thể không đạt mục tiêu giảm cường độ carbon (lượng CO2 tính trên mỗi đơn vị GDP) trong giai đoạn 2020-2025. Nếu vậy, nước này sẽ phải nỗ lực cắt giảm sâu hơn để đạt được mức giảm 65% vào năm 2030 so với năm 2005.

Hiện mọi sự chú ý đang hướng tới Kế hoạch 5 năm lần thứ 15 (2026-2030), dự kiến công bố vào năm sau. Các quan chức Trung Quốc đã phát tín hiệu rằng phát triển hệ thống năng lượng carbon thấp sẽ là trọng tâm của giai đoạn này.