Kể từ tháng 10 đến nay, quân đội Nga đã tăng cường hoạt động gần khu vực biên giới Ukraine, gây ra nhiều lo ngại và phản ứng từ Mỹ cũng như các nước phương Tây. Một số quan chức Mỹ đã cảnh báo về khả năng Moskva chuẩn bị một cuộc tấn công quy mô lớn vào Ukraine từ đầu năm 2022, trong khi Điện Kremlin bác bỏ hoàn toàn cáo buộc này. Nga nhiều lần khẳng định hoạt động luân chuyển binh sĩ và thiết bị trong phạm vi lãnh thổ Nga là hoàn toàn bình thường và điều đó không nhằm đe dọa ai.

Cục Tình báo Đối ngoại Nga (SRV) hôm 22/11 đã ra thông cáo cho rằng “Mỹ đang dựng lên câu chuyện đáng sợ về những đoàn xe tăng Nga phá nát lãnh thổ Ukraine” và cáo buộc "Mỹ gửi thông tin hoàn toàn sai sự thật cho các đồng minh rằng chúng tôi tập trung lực lượng trên lãnh thổ của mình nhằm mở cuộc xâm lược Ukraine. Các quan chức Mỹ đang khiến cộng đồng thế giới lo sợ".

Một phân tích tình báo của Mỹ do tờ Washington Post thu thập được trong tuần trước, cho rằng một cuộc tấn công quy mô lớn có thể bao gồm tới 175.000 binh sĩ, bao gồm cả lực lượng dự bị được điều động bởi các lực lượng vũ trang Nga.

Phân tích cho biết khoảng 70.000 binh sĩ Nga đã ở gần biên giới với Ukraine. Mặc dù không rõ bằng cách nào mà phân tích trên đưa ra con số này, nhưng một phần đáng kể trong đó có lẽ là các lực lượng đóng quân thường trực tại các cơ sở quân sự gần biên giới phía tây của Nga và ở Crimea, bán đảo mà Moskva đã sáp nhập từ năm 2014. Tuy nhiên, một số lực lượng binh sĩ và thiết bị quân sự đã di chuyển về biên giới Ukraine từ những nơi khác trên lãnh thổ Nga, kể cả từ những vùng xa xôi như Siberia.

Phản ứng trước những cáo buộc và suy đoán từ Mỹ, Ukraine và các nước phương Tây, Phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov nói với báo giới: “Bất cứ hoạt động chuyển quân nào bên trong lãnh thổ chúng tôi đều không tạo ra mối đe dọa với bất cứ ai và không gây ra mối quan ngại cho ai”.

Tờ Washington Post dẫn nguồn từ công ty tình báo quốc phòng Janes, đơn vị đã theo dõi sự dịch chuyển của các thiết bị quân sự, binh lính Nga, và khai thác hình ảnh vệ tinh của công ty Maxar Technologies cho thấy quy mô tập trung quân sự của Nga ở các khu vực áp sát Ukraine.

Tại Yenya

Trong nhiều tuần, các nhà phân tích quân sự đã theo dõi sát thành phố nhỏ Yelnya, nằm ở phía đông nam vùng Smolensk của Nga. Thành phố nằm cách không xa biên giới Ukraine này là nơi đặt tổng hành dinh của Sư đoàn Bộ binh Cơ giới Cận vệ của quân đội Nga. Nhưng gần đây sư đoàn này đã có thêm một số vị khách.

Hình ảnh vệ tinh phía trên cho thấy các kho chứa phương tiện trong doanh trại của sư đoàn được dựng từ tháng 10. Công ty phân tích quốc phòng Janes cho biết, các phương tiện được đưa tới gồm hơn 500 xe bọc thép, bệ phóng tên lửa đạn đạo di động Iskander, pháo, các thiết bị thông tin liên lạc và hỗ trợ hậu cần.

Theo Janes, các thiết bị chủ yếu thuộc về Tập đoàn quân Hợp thành số 41, vốn đồn trú ở Siberia, và Sư đoàn Tăng số 90, vốn đóng gần vùng núi Ural.

Tại Pogonovo

Một bãi huấn luyện quân sự của Nga có tên Pogonovo, nằm ở phía nam Voronezh, đã thu hút sự chú ý của các nhà phân tích cả năm nay. 

Công ty Janes cho biết, vào tháng 3 và 4, trong đợt tăng cường lực lượng đầu tiên của năm 2021, địa điểm này là nơi đặt nhiều thiết bị quân sự từ Quân khu Trung tâm của Nga, hiện đã được chuyển đến Yelnya. Ngay khi các thiết bị được rút đi, Pogonovo bắt đầu lưu trữ các thiết bị mới liên quan đến Tập đoàn quân Xe tăng Cận vệ số 1, vốn có trụ sở ở ngoại ô Moskva. Ngoài xe tăng, nhiều thiết bị khác đã được đưa tới đây bao gồm pháo, nhiều bệ phóng tên lửa nhiệt áp và bệ phóng tên lửa tầm xa.

Tại Crimea

Các nhà phân tích tại Janes cũng đã theo dõi các chuyển động của lực lượng Nga ở Crimea. Nga đã thiết lập hiện diện quân sự trên bán đảo này kể từ khi tiếp quản vùng lãnh thổ vào năm 2014.

Những hình ảnh dưới đây cho thấy một doanh trại đặt các phương tiện quân sự trên bờ biển phía nam Crimea.

Janes cho biết, doanh trại này - được thiết lập đầu tiên vào cuối năm 2020 và được mở rộng trong năm nay - sở hữu một số lượng lớn xe tăng chiến đấu chủ lực, pháo tự hành và pháo kéo, có thể thuộc các đơn vị của Quân đoàn Vũ trang liên hợp 58, có trụ sở chính ở vùng Vladikavkaz xa xôi. Janes cho biết các đơn vị này đã triển khai tới khu vực này trong đợt tập trung lực lượng đầu tiên vào mùa Xuân 2020.

Cũng theo Janes, có một kho chứa lớn, còn trống ở phía tây của doanh trại đồn trú nói trên, có thể sẽ được sử dụng để chứa các thiết bị bổ sung hoặc cung cấp chỗ ở cho binh sĩ. Hiện tại, dường như không có đủ chỗ ở sẵn có cho nhân lực vận hành xe tăng và vũ khí.

Những thông tin trên được đưa ra trong bối cảnh Nga vào ngày 1/12 thông báo đã bắt đầu các cuộc tập trận quân sự mùa Đông thường xuyên tại khu vực giáp biên giới với Ukraine, miền Nam nước này với sự tham gia của 10.000 binh sĩ.

Theo Bộ Quốc phòng Nga, ngoài khu vực này, các cuộc tập trận trên cũng sẽ diễn ra ở bán đảo Crimea. Các cuộc tập trận này liên quan đến các đơn vị bộ binh cơ giới diễn ra tại hơn 30 địa điểm huấn luyện quân sự thuộc ít nhất 6 khu vực khác nhau.