Trao đổi với phóng viên báo Tin tức bên lề Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XIV, đại biểu Đỗ Văn Sinh, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, đã so sánh cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc là "cuộc đấu giữa một con hổ và một con sư tử".

"Theo tôi, chúng ta phải lường trước những tác động của cuộc chiến này. Tổng thống Mỹ dự kiến đánh thuế hàng hóa từ tất cả những nước xuất siêu vào Mỹ bao gồm Mexico, Canada... Với Trung Quốc, Mỹ thẳng thừng trừng phạt bằng việc tăng thuế. Chúng ta hiện xuất siêu sang Mỹ nhưng cũng có giao dịch xuất nhập khẩu rất lớn với Trung Quốc. Trong bối cảnh đó, Trung Quốc đã đưa ra một số chính sách như giảm tỷ giá đồng nhân dân tệ. Điều này ảnh hưởng tới xuất nhập khẩu của ta. Trong trường hợp đồng nhân dân tệ bị giảm giá thì rõ ràng xuất khẩu của ta vào Trung Quốc bị bất lợi", đại biểu Đỗ Văn Sinh cảnh báo.

Đó chỉ là một trong số những tác động. Phân tích kỹ hơn, đại biểu Đỗ Văn Sinh cho biết, khi khó đưa hàng trực tiếp vào Mỹ, Trung Quốc có thể chọn Việt Nam làm điểm trung chuyển, từ đó xuất hàng sang Mỹ. Nếu không cẩn thận thì có thể Mỹ lại trừng phạt Việt Nam bởi mặc dù gắn nhãn “made in Vietnam” nhưng bản chất vẫn là hàng Trung Quốc, dùng công nghệ, nguyên liệu của Trung Quốc.

"Mỹ sẽ xem xét kĩ hàng hóa ta xuất sang có bao nhiêu phần trăm nguyên liệu của Việt Nam, bao nhiêu phần trăm nguyên liệu nhập, và chỉ chấp nhận ở mức độ nào thôi, không phải cứ "đội lốt" hàng Việt là được miễn thuế", đại biểu Đỗ Văn Sinh nhận định.

Mở rộng vấn đề, đại biểu Đỗ Văn Sinh cho rằng đây không chỉ là vấn đề với Mỹ và Trung Quốc mà Việt Nam đã tham gia Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), trong đó các nước chỉ ưu tiên thuế với những mặt hàng được sản xuất trong nước với nguyên liệu do Việt Nam chủ động. Nếu nguyên liệu nhập từ nước khác về gia công thì không được hưởng ưu đãi.

Đại biểu Phan Ngọc Thọ (Thừa Thiên - Huế) cũng cho rằng Việt Nam sẽ chịu tác động lớn từ cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung do Việt Nam có nền kinh tế mở với giá trị xuất khẩu rất lớn tương đương GDP.

"Doanh nghiệp Việt Nam cần am hiểu hơn "luật chơi" của nước ngoài, đặc biệt khi Việt Nam đã tham gia CPTPP, để có giải pháp, kế hoạch hòa nhập. Cũng phải dựa vào tiềm lực của từng địa phương, trong từng lĩnh vực mà Việt Nam có thế mạnh, tranh thủ đón đầu công nghệ mới để nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm", đại biểu Phan Ngọc Thọ đề nghị.

Các đại biểu Quốc hội cũng khuyến cáo các doanh nghiệp trong nước cần cẩn trọng khi liên kết với doanh nghiệp Trung Quốc, phải đảm bảo minh bạch, không nên lợi dụng cơ hội bắt tay với doanh nghiệp Trung Quốc để lách luật, xuất hàng sang Mỹ, bởi có thể sẽ phải gánh chịu hậu quả.

Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 5/5 cho biết, mức thuế đối với 200 tỷ USD hàng hóa nhập từ Trung Quốc sẽ tăng từ 10% lên 25% vào ngày 10/5, đồng thời đe dọa sẽ sớm áp thuế 25% đối với 325 tỷ USD hàng hóa khác của Trung Quốc.

Đáp lại, Trung Quốc bày tỏ "vô cùng lấy làm tiếc" và cho biết, Bắc Kinh "sẽ có các biện pháp đáp trả cần thiết".