Suwałki Gap là một dải đất dài khoảng 100 km, nối liền Ba Lan và Litva (Lithuania), nằm giữa Belarus và khu vực Kaliningrad của Nga. Khu vực này được đánh giá là một trong những điểm dễ bị tổn thương nhất trong cấu trúc phòng thủ của NATO, do đóng vai trò là hành lang đường bộ duy nhất kết nối ba nước Baltic với phần còn lại của liên minh.

Hiện tại, Litva có hai tuyến đường chính đi qua Suwałki Gap, gồm tuyến Via Baltica nối Kaunas với Warsaw và tuyến Vilnius - Augustow. Trong khuôn khổ hợp tác song phương với Ba Lan, Litva dự kiến nâng cấp tuyến đường Vilnius - Augustow lên tiêu chuẩn sử dụng kép, phục vụ cả mục đích dân sự và quân sự. Thứ trưởng Quốc phòng Litva Tomas Godliauskas cho biết các tuyến đường này luôn được xem là yêu tố then chốt trong kế hoạch phản ứng khẩn cấp và hỗ trợ hậu cần từ các đồng minh.

Song song với đó, Litva cũng tiếp tục phát triển tuyến đường sắt Rail Baltica - một dự án kết nối các nước Baltic với Ba Lan - nhằm cải thiện khả năng cơ động quân sự, hỗ trợ di tản dân sự trong tình huống khẩn cấp và thúc đẩy lưu thông hàng hóa. Ông Godliauskas nhấn mạnh việc bổ sung thêm tuyến vận chuyển là cần thiết để đảm bảo tính linh hoạt trong ứng phó.

Dự án được thiết kế trong khuôn khổ sáng kiến đầu tư vào hạ tầng lưỡng dụng đang được nhiều quốc gia thành viên Liên minh châu Âu triển khai. Theo đánh giá của Ủy viên Quốc phòng EU Andrius Kubilius, khối này cần đầu tư ít nhất 70 tỷ euro để hiện đại hóa mạng lưới giao thông đường bộ, đường sắt, hàng hải và hàng không nhằm đáp ứng các yêu cầu quốc phòng trong giai đoạn tới.

Ngoài nâng cấp cơ sở hạ tầng, Litva cũng xem xét triển khai thêm các biện pháp bảo vệ biên giới tại khu vực Suwałki, bao gồm các điểm kiểm soát và hệ thống rào chắn nhằm tăng cường khả năng kiểm soát di chuyển. Theo ông Godliauskas, các biện pháp này sẽ được triển khai song song với các nỗ lực bảo đảm tự do di chuyển cho lực lượng đồng minh.

Litva cũng đang nghiên cứu các biện pháp kỹ thuật để đối phó với hiện tượng nhiễu và giả mạo tín hiệu GPS, được cho là có nguồn gốc từ phía Nga, gây ảnh hưởng đến hệ thống điều hướng và hàng không dân dụng trong khu vực.

Dự án Suwałki bao gồm việc cải tạo 113 km đường bộ và sửa chữa tám cây cầu. Theo Thứ trưởng Giao thông Roderikas Žiobakas, công trình dự kiến hoàn tất vào năm 2028, tuy nhiên giới chức Litva lưu ý rằng tiến độ có thể thay đổi do tính chất đa phương của dự án.

Litva kỳ vọng nhận được hỗ trợ tài chính từ ngân sách Liên minh châu Âu và đang phối hợp với các quốc gia Baltic để đưa dự án vào danh sách ưu tiên trong kế hoạch phân bổ ngân sách giai đoạn tới. Mặc dù phù hợp với các mục tiêu của EU và NATO về cơ động quân sự, dự án không thuộc các chương trình chính thức của hai tổ chức mà được triển khai dưới hình thức hợp tác song phương giữa các bộ giao thông và quốc phòng của Litva và Ba Lan.

Phía Litva sẽ đầu tư nâng cấp phần đường trên lãnh thổ nước mình và đang đề nghị phía Ba Lan cải thiện phần còn lại theo tiêu chuẩn tương đương. Chính phủ Ba Lan hiện chưa đưa ra phản hồi chính thức về đề xuất này.