Ngày 16/4/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ đạo như vậy tại Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ 11 khóa XIII.

“Thay đổi về tư duy, tầm nhìn; phải vượt lên chính mình, hy sinh lợi ích cá nhân vì lợi ích chung của đất nước” trong đó có ý nghĩa là để tránh tâm tư “tỉnh anh, tỉnh tôi”, “quê nhà mất tên” trong việc sáp nhập các đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã, xóa bỏ cấp huyện.

Còn “vượt qua những tâm lý, tâm trạng vùng miền để hướng tới tư duy, tầm nhìn rộng lớn hơn - đất nước là quê hương" là một trong những cơ sở để thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước ta về việc bố trí tất cả bí thư cấp ủy cấp tỉnh, chủ tịch ủy ban nhân dân, chủ nhiệm ủy ban kiểm tra, chánh thanh tra cấp tỉnh không phải là người địa phương.

Yêu quê hương theo nghĩa hẹp - xóm làng, huyện, tỉnh - là thứ cảm xúc thật đáng nâng niu, trân trọng, yêu quê hương theo nghĩa rộng - Tổ quốc - lại càng thiêng liêng.

Bố trí các cán bộ trong quy hoạch đến đứng đầu một vùng đất mới không phải là không trân trọng cảm xúc đối với quê hương mà để mở rộng tầm nhìn của những con người đó, tạo cơ hội để họ thực sự cống hiến công sức của mình “vì trăm họ”.

Đây cũng là một phần của chính sách luân chuyển cán bộ, nhất là cán bộ cấp chiến lược, đã được nêu ra trong Nghị quyết số 11-NQ/TW ngày 25/1/2002 của Bộ Chính trị “Về việc luân chuyển cán bộ lãnh đạo và quản lý”.

Bố trí lãnh đạo không phải là người địa phương chính là bước điều chỉnh việc sử dụng cán bộ theo cách hợp lý hơn, tăng cường người có năng lực cho những nơi có nhu cầu, những địa bàn có nhiều khó khăn. Đây cũng là sự đột phá góp phần đổi mới sâu sắc công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý.

Lãnh đạo không phải người địa phương sẽ trở thành một việc bình thường, nền nếp thường xuyên, phá bỏ những quan điểm và thói quen lạc hậu trong công tác cán bộ - khuynh hướng cục bộ, khép kín trong từng địa phương; tâm lý thỏa mãn, trì trệ chỉ muốn chọn môi trường công tác dễ dàng, quen thuộc, không chịu nỗ lực học tập, phấn đấu nâng cao trình độ và hiệu quả công tác… Luân chuyển cán bộ được ví như dòng nước, nước có chảy thì mới trong, tù đọng thì nước đục.

Việc đứng đầu ở một địa phương mới tạo cho các cán bộ lãnh đạo được thử thách ở môi trường không quen thuộc để từ đó họ có thể đảm đương nhiều vị trí công tác khác nhau, có tư duy, tầm nhìn vượt lên trên ranh giới một tỉnh, một thành phố cụ thể. Một cán bộ luân chuyển rõ ràng sẽ có thêm kinh nghiệm, có thêm cách nhìn nhận mới và đặc biệt là kết quả công việc tiến bộ hay thụt lùi cũng sẽ thể hiện rõ nét hơn. Qua đó, cấp có thẩm quyền và đảng viên, cử tri, nhân dân cũng sẽ đánh giá chính xác hơn năng lực của người lãnh đạo.

Thêm vào đó, hiện nay trách nhiệm nặng nề hơn của người đứng đầu tỉnh, thành phố đi kèm với việc rộng mở hơn không gian để họ chủ động, sáng tạo trong công việc.

Theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi được Quốc hội thông qua ngày 16/6/2025, chủ tịch tỉnh, thành phố có thêm nhiều quyền để xử lý công việc theo nguyên tắc đẩy mạnh phân quyền, phân cấp.

Luật mới quy định, trong những trường hợp cần thiết thì ủy ban nhân dân, chủ tịch ủy ban nhân dân cấp tỉnh trực tiếp chỉ đạo, điều hành giải quyết những vấn đề thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc ủy ban nhân dân cấp mình, của ủy ban nhân dân, chủ tịch ủy ban nhân dân cấp xã, không để việc giải quyết công việc, thủ tục hành chính đối với người dân, doanh nghiệp bị đình trệ, ùn tắc, kém hiệu quả.

Ủy ban nhân dân cấp tỉnh được đề xuất với Chính phủ đề nghị Quốc hội phân quyền cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền ở địa phương thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn phù hợp với khả năng và điều kiện thực tiễn của địa phương.

Luật mới phân định nhiệm vụ, quyền hạn chung của ủy ban nhân dân và nhiệm vụ, quyền hạn riêng của chủ tịch ủy ban nhân dân theo hướng tăng nhiều hơn thẩm quyền của chủ tịch ủy ban nhân dân.

Cụ thể, ủy ban nhân dân cấp tỉnh có 12 nhiệm vụ, quyền hạn; chủ tịch tỉnh có 23 nhiệm vụ, quyền hạn; ủy ban nhân dân cấp xã có 10 nhiệm vụ, quyền hạn; chủ tịch xã có 17 nhiệm vụ, quyền hạn.

Những quy định mới này là bước cải cách mạnh mẽ nhằm đề cao trách nhiệm của người đứng đầu, tạo động lực đổi mới trong quản trị địa phương.

Tính đến ngày 31/10/2025 vẫn còn 14 tỉnh, thành phố có chủ tịch ủy ban nhân dân là người địa phương. Mỗi ngày qua, con số này lại thay đổi và đến ngày 18/11 đã có 33 trong tổng số 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh đều có người đứng đầu là cán bộ luân chuyển. Tỉnh Khánh Hòa là đơn vị hành chính còn lại và trong hôm nay cũng dự kiến công bố về công tác nhân sự.