Phóng viên báo Tin tức ghi nhận một số ý kiến của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), Agribank và Vietcombank xung quanh vấn đề này.

Ông Nguyễn Văn Du, Quyền Chánh thanh tra, Giám sát ngân hàng NHNN: Mỗi tháng, NHNN xử lý được khoảng 9.600 tỷ đồng

Tỷ lệ nợ xấu nội bảng của hệ thống các tổ chức tín dụng (TCTD) tiếp tục được duy trì dưới mức 2% (đến 31/8/2019 là 1,98%). Thực tế cho thấy, Nghị quyết 42 đã góp phần tháo gỡ những vướng mắc trong quá trình xử lý nợ xấu của các TCTD trước đây. Lũy kế từ 15/8/2017 (thời điểm Nghị quyết 42 có hiệu lực) đến 31/8/2019, toàn hệ thống ngân hàng đã xử lý được 236.800 tỷ đồng nợ xấu xác định theo Nghị quyết số 42. Tính trung bình từ 15/8/2017 đến 31/8/2019, mỗi tháng toàn hệ thống xử lý được khoảng 9.600 tỷ đồng, cao hơn 4.700 tỷ đồng so với kết quả xử lý nợ xấu trung bình từ năm 2012 - 2017 trước khi Nghị quyết 42 có hiệu lực. 

Để xử lý nợ xấu triệt để hơn, thời gian tới, NHNN sẽ tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về hoạt động tiền tệ, ngân hàng, các cơ chế chính sách hỗ trợ cơ cấu lại gắn với xử lý nợ xấu, quy định về quản trị, điều hành, quản lý rủi ro của các TCTD... Đặc biệt, ngành Ngân hàng tập trung xử lý phương án tái cơ cấu một số ngân hàng mua bắt buộc trên cơ sở bảo đảm; tuân thủ đúng quy định và tiếp tục xử lý các TCTD phi ngân hàng yếu kém, cũng như phối hợp với các bộ, ngành chủ quản xây dựng và triển khai phương án cơ cấu lại của các TCTD phi ngân hàng là công ty con của tập đoàn trực thuộc.

Ông Phạm Quang Dũng, Tổng giám đốc Ngân hàng VietcomBank: Thu hồi được số nợ tăng, bất cập “phải nộp các khoản thuế trước”

Nghị quyết 42 đã tạo ra hành lang pháp lý quan trọng cho Việt Nam nói chung và cho ngành Ngân hàng nói riêng, tạo niềm tin cho cán bộ ngân hàng trong xử lý nợ xấu. Đã có sự hỗ trợ của những cán bộ cấp cao nhất trong công tác xử lý nợ xấu, giải tỏa được những "điểm nghẽn" của nền kinh tế, mang lại nguồn lực cho phát triển kinh tế. Trong 2 năm qua, công tác xử lý nợ xấu của Vietcombank đã tăng lên rất nhiều. Những năm trước đây, thường Vietcombank thu được từ 1.500 - 2.000 tỷ đồng nợ ngoại bảng, nhưng 2 năm gần đây đã tăng đáng kể.

Năm 2018, VietcomBank đã thu được khoảng 3.200 tỷ đồng, tăng 56% so với các năm trước, năm nay dự kiến cao hơn. Nghị quyết 42 nêu rõ nguyên tắc là quyền ưu tiên thanh toán nghĩa vụ nợ có bảo đảm của TCTD khi có tài sản đảm bảo liên quan đến các vụ án, thế nhưng, cũng chưa có hướng dẫn cụ thể của Tổng Cục thuế (Bộ Tài chính) về thực hiện ưu tiên đó của Nghị quyết. Điều này dẫn đến thực tế, một số chi cục thuế địa phương có cách áp dụng khác nhau như: Yêu cầu doanh nghiệp hoàn thiện tất cả các nghĩa vụ thuế trước khi hoàn thiện các thủ tục liên quan đến chuyển quyền sử dụng đất, chuyển quyền sở hữu tài sản... Vì vậy, VietcomBank mong muốn thời gian tới, Tổng cục thuế sẽ có hướng dẫn văn bản cụ thể để hướng dẫn chi cục thuế thực hiện thống nhất các nguyên tắc đã được đề ra trong Nghị quyết 42.

*Ông Phạm Toàn Vượng, Phó Tổng giám đốc Agribank: Ngân hàng đã được bình đẳng hơn trong thu hồi nợ khi phát sinh nợ xấu.

Minh chứng rõ nét tại Agribank, trong số hơn 140.000 tỷ đồng nợ cần phải xử lý, trong 2 năm qua, kết quả thu hồi được 110.000 tỷ đồng (dự án, tài sản thế chấp), trong đó thu hồi của khách hàng khoảng 60.000 tỷ đồng. Nếu như trước kia, ngân hàng gặp khó khi đi thu hồi nợ thì nay, khách hàng đã thể hiện sự trách nhiệm khi vay vốn phải có ý thức trả nợ. 

Liên quan tới việc xử lý tài sản đảm bảo của nợ xấu, Nghị quyết 42 ra đời có tháo gỡ nhiều rào cản, trong đó cho phép TCTD có thể xử lý thu hồi nợ dưới giá gốc, bán nợ với giá thị trường, cơ chế thu hồi được ưu tiên thanh toán, thu hồi nợ gốc trước. Ngân hàng gặp khó khăn khi phát sinh thuế trong quá trình thu hồi nợ. Có nhiều tài sản đảm bảo Agribank đấu giá thành công, nhưng cơ quan thuế và địa phương áp dụng theo cách khác nhau, dẫn đến tình trạng những tài sản thu hồi bị kéo dài thời gian, gây thiệt hại cho người mua do không thể chuyển đổi, sang tên để tiếp tục sử dụng tài sản phục vụ sản xuất, kinh doanh. 

Cụ thể: Có dự án xi măng Thanh Liên, chúng tôi được trả chậm tiền 20 năm dù chúng tôi có nhiều văn bản miễn, giảm, kéo giãn thuế, nhưng ngành Thuế không chấp thuận, bắt buộc khách hàng phải trả luôn tiền thuế là 40 tỷ đồng. Cũng có trường hợp xử lý tài sản qua thi hành án thì giá do cơ quan thi thành án quyết định, dù không phát sinh nhưng bất lợi cho khách hàng như phát sinh không minh bạch xử lý tài sản, vì giá khách hàng không được quyết định...

Hiện, Agribank có hơn 100.000 tỷ đồng nợ xấu cần xử lý theo Nghị quyết 42 dành cho 1 triệu khách hàng trong cả nước, trong đó có gần 7.000 vụ tranh chấp phát sinh qua toà án dân sự. Sau 2 năm áp dụng Nghị quyết, mới thực hiện hơn 10 vụ. Qua quá trình thụ lý, chưa có vụ nào được áp dụng, có 1 vụ hoà giải, còn lại được toà hướng dẫn sang áp dụng thủ tục thông thường. Nguyên nhân quá trình thụ lý có thể phát sinh tình tiết mới, có thể cách hiểu của các toà địa phương khác nhau...