Nằm trên một mỏm đất cao cách thành phố Tipaza khoảng 10 km về phía Đông, Lăng mộ Hoàng gia Maurétanie là một trong những công trình khảo cổ quan trọng của Algeria, phản ánh trình độ kiến trúc và tổ chức xã hội của các vương triều Bắc Phi cổ đại.
Lối vào khu di tích lăng mộ Hoàng gia Maurétanie.
Theo phóng viên TTXVN tại Algiers, di tích trên thường được gọi là “Tombeau de la Chrétienne” (Lăng mộ Nữ hoàng Cơ đốc). Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu khẳng định đây là cách gọi không chính xác, có nguồn gốc từ thời kỳ thuộc địa. Trong tiếng Arab địa phương, công trình được gọi là Kbour-er-Roumia, trong đó “Roumia” mang nghĩa “La Mã” hoặc “người La Mã” nhưng đã bị hiểu nhầm thành “Cơ đốc” trong quá trình dịch thuật.
Từ vị trí của công trình này có thể nhìn một phần ra Địa Trung Hải và phần còn lại ra đồng bằng Mitidja, cho thấy sự lựa chọn có chủ ý về không gian và cảnh quan.
Về mặt kiến trúc, lăng mộ có quy mô lớn, được xây dựng bằng các khối đá đẽo gọt, gồm một khối hình trụ đặt trên nền vuông. Bên trong là hệ thống tiền sảnh và hành lang, được xác định qua các cuộc khai quật khảo cổ do nhà khảo cổ người Pháp Adrien Berbrugger tiến hành vào năm 1865. Công trình thể hiện sự kết hợp giữa kiến trúc bản địa Bắc Phi và ảnh hưởng của kiến trúc Hy Lạp - Địa Trung Hải, từng được học giả Stéphane Gsell mô tả là một "công trình bản địa khoác hình thức Hy Lạp”.
Lăng mộ được xây bằng các khối đá lớn gồm khối hình trụ đặt trên nền vuông.
Cho đến nay, niên đại chính xác và nhân vật được an táng trong lăng mộ Maurétanie vẫn chưa được xác định một cách chắc chắn. Công trình được nhà địa lý La Mã Pomponius Mela nhắc tới vào khoảng năm 40 sau Công nguyên, thời kỳ vương quốc Maurétanie bị sáp nhập vào Đế chế La Mã. Một số học giả cho rằng lăng mộ gắn với vua Juba II và hoàng hậu Cléopâtre Séléné, song cũng có ý kiến nhận định công trình có thể được xây dựng sớm hơn, vào thế kỷ II hoặc I trước Công nguyên.
Giữa các phiến đá được đục khoét khớp nối để vận chuyển và liên kết nhau vững chắc.
Theo nhà khảo cổ và nhà sử học Mounir Bouchenaki, lăng mộ này là một công trình chôn cất hoàng gia châu Phi, nhiều khả năng thuộc về một gia đình vương quyền Numidia hoặc Maurétanie, phản ánh vai trò chính trị và văn hóa của các vương triều bản địa trước và trong thời kỳ La Mã hóa Bắc Phi. Hiện nay, di tích nêu trên được xem là một điểm nhấn quan trọng trong hệ thống di sản khảo cổ của Algeria.