Xây nền tảng đạo đức

Ở bậc phổ thông, học theo Bác trước hết gắn liền với giáo dục đạo đức, tình bạn đẹp và cách ứng xử nhân văn. Đây là nền tảng giúp học sinh hình thành nhân cách, bồi dưỡng ý thức sống có trách nhiệm với cộng đồng.

Theo Sở Giáo dục và Đào tạo Hải Phòng, mô hình “Mỗi tuần một câu chuyện đẹp, một cuốn sách hay, một tấm gương sáng” được tổ chức ngay trong giờ chào cờ đã trở thành điểm nhấn trong nhiều trường học. Những câu chuyện giản dị về học sinh nhặt được của rơi trả lại người mất, hay thầy cô hết lòng giúp đỡ học trò khó khăn… đã gieo vào tâm hồn học sinh hạt giống nhân ái. Cùng với đó, phong trào “Xây dựng tình bạn đẹp - Nói không với bạo lực học đường” giúp các em tự điều chỉnh hành vi, hình thành thái độ sống nhân văn và chủ động xây dựng môi trường học tập an toàn, thân thiện.

Tại Hà Nội, phong trào “Người tốt - Việc tốt” và mô hình “Trường học hạnh phúc” đã được duy trì bền bỉ. Danh hiệu “Học sinh danh dự” không chỉ là phần thưởng tinh thần, mà còn là động lực để mỗi em phấn đấu rèn luyện theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Nhiều tấm gương học sinh nghèo vượt khó, say mê học tập, sẵn sàng sẻ chia cùng bạn bè được lan tỏa như một câu chuyện truyền cảm hứng, khẳng định giá trị của nhân ái và tinh thần vượt khó.

Những hoạt động này cho thấy, việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh ở bậc phổ thông không chỉ nằm trong sách vở, mà được cụ thể hóa bằng hành động hằng ngày. Đó là từ lời chào, nụ cười, cách ứng xử văn minh, đến ý thức tham gia hoạt động tập thể và cộng đồng. Chính nền tảng đạo đức này đã nuôi dưỡng lớp trẻ có nhân cách trong sáng, khát vọng cống hiến và tinh thần sống vì người khác.

Tại Trường Đại học Kinh tế TP Hồ Chí Minh (UEH), hội thi “Olympic tư tưởng Hồ Chí Minh” với các phần thi trắc nghiệm, thuyết trình, sân khấu hóa đã thu hút hàng nghìn sinh viên tham gia. Cuộc thi không chỉ là nơi củng cố kiến thức lý luận, mà còn khuyến khích sinh viên tư duy phản biện, sáng tạo, biến việc học theo Bác thành trải nghiệm sống động, gần gũi và giàu ý nghĩa.

Lan tỏa sáng kiến đổi mới 

Nếu ở bậc phổ thông, học theo Bác tập trung vào rèn luyện nhân cách, thì ở bậc đại học, các mô hình ngày càng gắn với đổi mới sáng tạo, công nghệ số và trách nhiệm xã hội.

Tại Trường Đại học Sư phạm TP Hồ Chí Minh (HCMUE), hoạt động học tập và làm theo Bác được số hóa mạnh mẽ. “Không gian trực tuyến Tuổi trẻ HCMUE với Bác Hồ” giới thiệu cuộc đời, sự nghiệp của Người bằng 7 ngôn ngữ, tạo cầu nối với bạn bè quốc tế. Nhà trường còn phát triển hệ thống tương tác hiện đại qua ứng dụng YouthHCMUE, kênh YouTube SPTV, chatbot học đường, giúp sinh viên tiếp cận thông tin chính trị - tư tưởng nhanh chóng, tiện lợi.

Trong 10 năm qua, HCMUE đã sản xuất hơn 500 infographic, 1.000 tin, bài tuyên truyền, đồng thời sáng tạo sản phẩm âm nhạc hiện đại như rap, cover ca khúc thịnh hành để truyền tải thông điệp về lối sống xanh, văn hóa ứng xử văn minh. Những cách làm mới mẻ này giúp nội dung vốn khô khan trở nên gần gũi, hấp dẫn hơn với sinh viên.

Không chỉ dừng ở đó, HCMUE còn tổ chức “Tuần sinh hoạt công dân - sinh viên” theo hình thức E-learning với tỷ lệ tham gia trên 95% mỗi năm. Các hoạt động văn hóa, nghệ thuật như Liên hoan Tiếng hát sinh viên, Liên hoan Kịch nói học sinh - sinh viên, chương trình tìm hiểu âm nhạc dân tộc thu hút hơn 12.000 lượt tham gia. Đây chính là cách để tinh thần học theo Bác không chỉ nằm trong lớp học, mà còn hòa vào đời sống tinh thần, bồi dưỡng tâm hồn, khơi dậy niềm tự hào văn hóa dân tộc.

Tại TP Hồ Chí Minh, nhiều trường đã xây dựng “mạng xã hội học đường” để lan tỏa câu chuyện đẹp, tấm gương sáng. Học sinh, sinh viên được khuyến khích ghi lại trải nghiệm tốt đẹp bằng clip, ảnh, bài viết, qua đó tạo nên không gian tích cực, khuyến khích sống tử tế và chia sẻ điều hay.

Đặc biệt, công tác nêu gương và phát triển Đảng cũng được gắn liền với phong trào học theo Bác. Tại HCMUE, từ năm 2016 đến nay, trường đã tuyên dương 125 tập thể, 357 cá nhân tiêu biểu; giới thiệu 1.661 đoàn viên ưu tú, trong đó có 418 sinh viên được kết nạp Đảng. Đây là minh chứng rõ rệt cho hiệu quả của việc kết hợp giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh với công tác xây dựng tổ chức chính trị trong nhà trường.

Theo ông Hoàng Đức Minh, Vụ trưởng Vụ Học sinh, sinh viên (Bộ Giáo dục và Đào tạo), sau 10 năm thực hiện Chỉ thị 05, toàn ngành đã đạt nhiều kết quả quan trọng: hệ thống văn bản được ban hành kịp thời, tạo sự thống nhất trong chỉ đạo; công tác quản lý giáo dục, chuẩn hóa đội ngũ, đổi mới phương pháp dạy và học, ứng dụng CNTT, kiểm tra đánh giá được đẩy mạnh; ý thức tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, trách nhiệm nêu gương trong cán bộ, giáo viên, học sinh, sinh viên có bước chuyển biến rõ nét.

Thời gian tới, Bộ xác định tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, nhân rộng mô hình tiêu biểu; hoàn thiện chính sách, tài liệu giáo dục đạo đức - lối sống; nâng cao năng lực đội ngũ; tăng cường phối hợp các lực lượng; phát huy phong trào thi đua, nhất là trong thế hệ trẻ; đồng thời đẩy mạnh kiểm tra, giám sát, tập huấn và có cơ chế hỗ trợ đội ngũ giảng viên lý luận chính trị.

Học theo Bác không chỉ là nhiệm vụ chính trị của ngành Giáo dục, mà còn là hành trình bền bỉ để xây dựng một xã hội nhân văn, hiện đại và giàu bản sắc. Trên hành trình ấy, mỗi thầy cô, mỗi học sinh - sinh viên đều là một “hạt nhân lan tỏa”, góp phần khẳng định giá trị trường tồn của tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong đời sống hôm nay.