11:14 17/11/2016

Làm rõ trách nhiệm của Bộ Tài nguyên và Môi trường trong sự cố Formosa

Ban cán sự Đảng và Bộ Tài nguyên và Môi trường (TNMT) đã kiểm điểm và khẳng định việc thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường, cấp phép hoạt động cho Formosa là theo đúng quy định của pháp luật. Đó là khẳng định của Thứ trưởng Bộ TNMT Chu Phạm Ngọc Hiển tại buổi họp báo chuyên đề về công tác thanh tra, kiểm tra tài nguyên và môi trường sáng 17/11.

Bộ không sai phạm trong cấp phép xả thải

Trả lời câu hỏi của phóng viên tại sao vào thời điểm tháng 5/2015, trước khi xảy ra sự cố, Bộ TNMT có thanh tra Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh (Formosa) và kết luận không sai phạm nhưng tại sao sau đó, đợt thanh tra 2016 lại kết luận có 53 lỗi vi phạm? Thứ trưởng Bộ TNMT Chu Phạm Ngọc Hiển cho biết, Bộ có đoàn thanh tra trong 2 tuần thời điểm tháng 5/2016 và kết luận ban hành tháng 1/2016 chứ không phải thanh tra mấy tháng. Cùng với đó, thanh tra là theo chương trình, kế hoạch cụ thể chứ không phải thanh tra tất cả. Vì tại thời điểm tháng 5/2015, Formosa thi công, nhiều hạng mục chưa hoạt động nên nội dung thanh tra chỉ hạn chế một số vấn đề và không xem xét công nghệ do nhà máy đang thi công.

Thứ trưởng Chu Phạm Ngọc Hiển tại cuộc Họp báo chuyên đề Bộ Tài nguyên và Môi trường sáng 17/11.

Tuy nhiên, trong báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) của Formosa trình cấp phép lên Bộ thì Formosa báo cáo sử dụng công nghệ dập cốc khô nhưng khi thực hiện lại sử dụng công nghệ dập cốc ướt. Theo Luật Bảo vệ Môi trường, nếu dự án có thay đổi công nghệ phải báo cáo lên Bộ, Formosa không báo cáo nên đoàn thanh tra liên ngành phát hiện đã xử lý vi phạm này với Formosa. Còn Bộ không quản lý về vấn đề công nghệ.

Về trách nhiệm của Bộ TNMT trong sự cố môi trường biển miền Trung do Formosa gây ra vừa qua, Thứ trưởng Bộ TNMT Chu Phạm Ngọc Hiển cho biết, sau khi xảy ra sự cố Formosa, Thủ tướng đã chỉ đạo kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của Bộ, Ban Bí thư cũng yêu cầu ban cán sự Đảng của Bộ TNMT kiểm điểm trách nhiệm.


“Chúng ta phải khẳng định sự cố Formosa là sai của Formosa, Formosa đã nhận lỗi và chịu hoàn toàn trách nhiệm sự cố này, tôi là người đấu tranh trực tiếp với Formosa bắt nhận lỗi. Nếu nói Bộ TNMT không có trách nhiệm gì thì không phải, tôi phải khẳng định một số ý kiến, báo chí nêu sai phạm trong thẩm định ĐTM, cấp phép xả thải của Formosa, tôi đính chính không có chuyện đó. Ban cán sự đảng và Bộ TNMT đã kiểm điểm và khẳng định việc thẩm định ĐTM, cấp phép theo đúng quy định của pháp luật”, Thứ trưởng Chu Phạm Ngọc Hiển nhấn mạnh.


Nhưng trong sự cố này, với tư cách là tư lệnh ngành để xảy ra sự cố này thì Bộ TNMT có một phần trách nhiệm. Bộ đã có kiểm điểm làm rõ trách nhiệm thiếu sót từ xây dựng hoàn thiện thể chế chính sách pháp luật, cụ thể là Luật Bảo vệ môi trường 2015 cũng như văn bản dưới luật.


Chờ kết luận Ủy ban kiểm tra


Về vấn đề xem xét trách nhiệm của các cá nhân, tập thể của Bộ TNMT về sự cố Formosa, Thứ trưởng Chu Phạm Ngọc Hiển cho biết, hôm qua Bộ trưởng Trần Hồng Hà đã nói, Ban cán sự Đảng đã kiểm điểm và xin nhận mọi hình thức kiểm điểm trước ban bí thư. Ban cán sự cũng thẳng thắn về khuyết điểm và sẵn sàng nhận hình thức kỷ luật. Kết luận cuối cùng đang chờ Ban bí thư, Ban cán sự Đảng xem xét.


Với trách nhiệm của nguyên Bộ trưởng Bộ TNMT Nguyễn Minh Quang, thời kỳ diễn ra sự cố thì đồng chí Nguyễn Minh Quang không phải thành viên Ban cán sự Đảng của Bộ TNMT. Ban bí thư và Thủ tướng Chính phủ yêu cầu kiểm điểm các đồng chí đang đương chức nên chỉ kiểm điểm trách nhiệm đồng chí đương chức, đặc biệt là các đồng chí phụ trách lĩnh vực liên quan. Về lĩnh vực TNMT, đồng chí Võ Tuấn Nhân phụ trách vấn đề TNMT trước sự kiện Formosa có vài ngày nên Bộ kiến nghị không xem xét trách nhiệm với đồng chí Võ Tuấn Nhân.


“Với đồng chí Nguyễn Minh Quang, dù không phải thành viên ban cán sự nhưng Bộ cũng mời họp ttham gia ý kiến ban cán sự làm rõ trách nhiệm cá nhân, tập thể với tư cách bí thư ban cán sự và Bộ trưởng thời điểm này. Đồng chí Quang cũng nói, sẵn sàng chịu mọi hình thức kỷ luật”, Thứ trưởng Chu Phạm Ngọc Hiển cho biết.


Hiện nay, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đang kiểm tra trách nhiệm của các đồng chí có liên quan đến sự cố Formosa cả khóa trước và khóa này và trách nhiệm của các tổ chức, đơn vị của Bộ TNMT có liên quan sự cố Formosa. Hiện chưa có kết luận chính thức.


Thứ trưởng Chu Phạm Ngọc Hiển cho biết thêm, qua sự cố vừa qua có thể thấy vấn đề thực thi pháp luật còn nhiều bất cập, đặc biệt là vấn đề thanh tra, kiểm tra, giám sát. Toàn ngành TNMT, chỉ có 800 người chuyên trách về thanh tra từ trung ương đến địa phương. Thanh tra Bộ chỉ đủ 1 người phụ trách 1 tỉnh mà có 8 lĩnh vực thì rất khó. Cùng với đó là vấn đề ngân sách, trang thiết bị còn nhiều khó khăn.

Trách nhiệm chính thuộc về tỉnh Hà Tĩnh?

Trả lời về trách nhiệm của Hà Tĩnh trong sự cố Formosa, Thứ trưởng Chu Phạm Ngọc Hiển cho biết, theo luật, phê duyệt ĐTM là Bộ TNMT thì trách nhiệm chính là Bộ nhưng khi phê duyệt ĐTM trong đó có 1 điều giao cho các cơ quan chức năng có liên quan chịu trách nhiệm giám sát thực hiện trong đó có Tổng cục Môi trường, UBND tỉnh Hà Tĩnh và 1 số đơn vị liên quan chịu trách nhiệm thực hiện.

Nhà máy đóng trên địa bàn thì phải là tỉnh được kiểm tra giám sát thường xuyên và trực tiếp nhất. Bộ đang chỉ đạo khắc phục việc này bằng việc quan trắc Online đến sở TNMT Hà Tĩnh để giám sát hoạt động thường xuyên của nhà máy Formosa, Bộ sẽ có trách nhiệm nhưng trực tiếp thường xuyên kiểm tra giám sát là địa phương chứ không phải cái gì Bộ cũng làm thay.

Thu Trang