Chuyển đổi cơ cấu cây trồng ở Ninh Bình. Ảnh: Internet.

 

Thời gian đầu, khi triển khai thực hiện xây dựng nông thôn mới, không ít cán bộ và người dân trong huyện coi Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới là cuộc đầu tư của riêng Nhà nước. Công việc xác định quy hoạch, lập đề án xây dựng nông thôn mới còn nhiều bỡ ngỡ, người dân nghĩ đây là việc của lãnh đạo nên không nhiệt tình hưởng ứng dẫn đến thực trạng quy hoạch chung chung, đề án sơ sài, chưa bám sát tiềm năng thế mạnh của địa phương.

 

Qua hơn 3 năm triển khai phong trào xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Yên Khánh, đường giao thông nội bộ trong từng làng, ngõ, xóm được tu sửa, làm mới khang trang, bà con đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, tích cực thay đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi để phát triển sản xuất, đem lại thu nhập cao cho từng hộ gia đình.

 

Bí thư Huyện ủy Phạm Quang Ngọc khẳng định, để làm được điều này, địa phương xác định phải tập trung mọi nguồn lực đầu tư cho lĩnh vực nông nghiệp mà huyện có thế mạnh theo hướng sản xuất hàng hóa có chất lượng cao, từng bước đưa cơ giới hóa vào sản xuất để giải phóng sức lao động cho nông dân. Muốn vậy, công tác dồn điền, đổi thửa phải đi trước một bước.

 

Trước thực trạng một số hộ nông dân gây cản trở trong quá trình dồn điển đổi thửa khi cho rằng bị ảnh hưởng đến quyền lợi vì đang canh tác ở những thửa ruộng ổn định, có vị trí tốt, nếu bị thu hồi sẽ không thuận tiện cho sản xuất, cấp ủy cùng chính quyền địa phương đã tăng cường tuyên truyền, vận động, đưa mọi hoạt động liên quan đến công tác dồn điền đổi thửa ra bàn bạc dân chủ, minh bạch. Đồng thời tổ chức lấy ý kiến công khai đối với cán bộ, đảng viên và nhân dân về mục đích, nhu cầu và cơ chế chính sách khi chuyển đổi nhằm tạo sự đồng thuận. Nhờ vậy, hiện đã có 10 xã hoàn thành công tác dồn điền đổi thửa gắn với chỉnh trang đồng ruộng với kết quả giảm từ 4,7 thửa ruộng/hộ xuống còn từ 1,3 - 1,7 thửa ruộng/hộ, tạo điều kiện thuận lợi để địa phương đưa cơ giới hóa vào đồng ruộng. Hiện toàn huyện có 117 máy gặt đập liên hợp, 42% diện tích lúa được thu hoạch bằng máy, đưa thu nhập bình quân của người dân tăng từ 11,9 triệu đồng/người/năm lên 22 triệu đồng/người/năm.

 

Bên cạnh việc duy trì một số mô hình sản xuất giống lúa chất lượng cao với quy mô 500 hecta tại các xã Khánh Cường, Khánh Trung, Khánh Thành, Khánh Công, huyện Yên Khánh đã mở rộng cánh đồng mẫu lớn từ 700 hecta lên 1.000 hecta, từng bước hình thành 9 vùng sản xuất vụ đông hàng hóa với các cây trồng chủ lực như khoai tây, bí xanh, ngô ngọt, ngô nếp với diện tích trên 4.000 hecta; tổ chức 4 vùng sản xuất rau với diện tích 250 hecta, đưa chăn nuôi gia súc, gia cầm, nuôi trồng thủy sản, sản xuất nấm ăn theo hướng trang trại. Nhờ tập trung các nguồn lực đầu tư cho phát triển, hiện toàn huyện Yên Khánh không còn hộ đói, tỷ lệ hộ nghèo giảm dần qua các năm, từ 17,2% (năm 1994 theo tiêu chí cũ) xuống còn 5,2% theo tiêu chí mới.

 

 

Chủ tịch UBND huyện Yên Khánh Phạm Ngọc Quý cho biết, để nguồn vốn đầu tư phát huy hiệu quả, trong hoạt động triển khai xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn, địa phương xác định ưu tiên phân bổ nguồn vốn cho các xã đang trong quá trình xây dựng nông thôn mới hội tụ đủ từ 10/19 tiêu chí trở lên, có khả năng về đích sớm thành xã nông thôn mới, trong đó tập trung xây dựng mới, kiên cố hoá trường lớp đạt chuẩn, làm đường giao thông, nhà văn hóa, tu bổ các công trình thuỷ lợi, công trình nước sạch hợp vệ sinh...

 

Bên cạnh đó, huyện xác định phải phát huy nội lực, huy động, lồng ghép các nguồn vốn hỗ trợ khác từ các chương trình mục tiêu và sự chung tay góp sức của cộng đồng dân cư theo phương châm "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra và dân thụ hưởng". Nhờ vậy, từ năm 2012 đến nay, các xã trên địa bàn huyện đã làm mới, nâng cấp được 875 tuyến đường giao thông nông thôn với chiều dài hơn 130 km; nạo vét hơn 37 km kênh mương nội đồng; kiên cố hóa gần 11,4 km kênh tưới đảm bảo khả năng tưới tiêu phục vụ sản xuất. Hệ thống điện sinh hoạt nông thôn được bàn giao cho ngành điện quản lý. Mạng lưới trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở được quy hoạch hợp lý, đảm bảo diện tích sử dụng theo quy định. Huyện đã xây mới 5 khu trung tâm trường mầm non; nâng cấp, cải tạo 45 phòng học, đưa số phòng học và phòng chức năng đủ tiêu chuẩn lên con số 725, đạt 83,4%. Toàn huyện có 14 xã có nhà văn hóa; 217/248 thôn có nhà văn hóa (đạt 80,9%); 14/18 xã có công trình nước sạch tập trung.

 

Với phương châm duy trì tốc độ phát triển kinh tế mang tính bền vững, đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp, phát huy dân chủ cơ sở, huy động sức mạnh cộng đồng tập trung xây dựng nông thôn mới, năm 2015, huyện Yên Khánh phấn đấu có thêm 3 xã là Khánh An, Khánh Cư, Khánh Thủy đạt 19/19 tiêu chí, đưa tổng số xã nông thôn mới trên địa bàn lên con số 9, từng bước hướng đến mục tiêu trở thành huyện nông thôn mới vào năm 2020.

 

Để làm được điều này, huyện Yên Khánh đề nghị Trung ương có quy hoạch sản xuất tổng thể đối với mỗi loại hàng nông, lâm, thuỷ sản phù hợp với điều kiện đất đai, thổ nhưỡng, khí hậu và cung cấp đầy đủ thông tin cho nông dân, giúp nông dân không bị ép giá khi mang sản phẩm nông nghiệp đi tiêu thụ. Cùng với đó, địa phương mong muốn tỉnh Ninh Bình có những chính sách tăng cường đầu tư phát triển cho khu vực nông nghiệp, nông thôn; liên kết với doanh nghiệp có uy tín để tập trung thu mua, bảo lãnh sản phẩm nông sản cho nông dân; đầu tư xây dựng nhà máy chế biến, bảo quản nông sản sau thu hoạch nhằm tăng giá trị sản phẩm trên 1 hecta diện tích đất nông nghiệp.