Giáo dục đang có những bước chuyển mình mạnh mẽ với sự hỗ trợ của công nghệ - đặc biệt là Trí tuệ nhân tạo (AI), trong đó có xu hướng cá nhân hoá.
Thời đại công nghệ số, thầy cô vẫn là người định hướng và đồng hành, học sinh vẫn là trung tâm của quá trình học. Ảnh: CH
Nhưng theo các chuyên gia giáo dục tại diễn đàn FPT Educamp 2025, “thầy - trò” vẫn là trung tâm quyết định chất lượng học tập - điều mà công nghệ không thể thay thế.
Diễn đàn FPT Educamp 2025 quy tụ hơn 300 cán bộ, giáo viên trong và ngoài hệ thống. FPT Educamp 2025 đánh dấu lần thứ 10 diễn đàn được tổ chức, khẳng định vai trò là hoạt động trao đổi học thuật thường niên, giúp những người làm giáo dục tiếp cận tri thức mới, chia sẻ, học hỏi và áp dụng các kinh nghiệm, cách làm hay vào công việc thực tế.
Tại sự kiện, hai chuyên gia giáo dục là TS. Guanliang Chen - Giảng viên cao cấp Đại học Monash, Úc và TS. Nguyễn Chí Hiếu - CEO Tổ chức Giáo dục IEG đã mang đến góc nhìn đa chiều về tác động của AI trong giáo dục.
Trong tham luận “Học tập cá nhân hoá trong kỷ nguyên AI: Từ góc nhìn đánh giá và phản hồi”, TS. Guanliang Chen - Giảng viên cao cấp Đại học Monash, Úc chỉ ra rằng Generative AI đang làm thay đổi bản chất của sản phẩm học tập, và từ đó đặt ra yêu cầu đổi mới phương pháp đánh giá.
Theo TS. Guanliang Chen, AI có thể hỗ trợ cá nhân hóa tức thời cho hàng trăm người học, nhưng vẫn tồn tại nhiều rủi ro như tạo ra thông tin sai lệch hoặc không nắm bắt được quá trình tư duy của học sinh. Từ các nghiên cứu và mô hình thực nghiệm tại Monash, ông đề xuất chuyển trọng tâm từ đánh giá sản phẩm sang đánh giá quá trình, thu thập dữ liệu học tập để xây dựng phản hồi mang tính phát triển. “AI phải được thiết kế để tăng cường, chứ không thay thế khả năng phản hồi của người thầy tới học trò”, TS. Guanliang Chen nhấn mạnh.
TS. Guanliang Chen - Giảng viên cao cấp ĐH Monash, Úc đưa ra gợi ý AI phải được thiết kế để tăng cường, chứ không thay thế khả năng phản hồi của người thầy tới học trò. Ảnh: CH
Ở góc nhìn khác, TS. Nguyễn Chí Hiếu - CEO Tổ chức Giáo dục IEG đặt câu hỏi: “Nếu công nghệ không thể giải quyết được cá nhân hóa học tập thì sao?”. Theo ông, ngoài “học được gì”, học sinh còn mong muốn làm được gì có ý nghĩa, xây dựng các mối quan hệ tích cực và tìm thấy bản ngã của chính mình. TS. Nguyễn Chí Hiếu đề xuất 6 hướng để thầy cô đồng hành cùng học sinh trong quá trình phát triển cá nhân, gồm: “đồng kiến tạo” chương trình dạy học, dạy học phân hoá, trao quyền lựa chọn cách học, cách đánh giá cho học sinh; quyền đóng góp vào việc đưa ra quyết định, hiểu học sinh và giúp các em phát triển toàn diện về sức khỏe tinh thần.
TS. Nguyễn Chí Hiếu khẳng định, giá trị thật sự của giáo dục là tạo ra sự khao khát tiếp tục phát triển ở người học. Để đồng hành cùng học sinh trong quá trình vươn tới giá trị này, thầy cô cần là những “người chữa lành, người đồng học, người mãi bắt đầu”.
Các chia sẻ của chuyên gia nhận được nhiều trao đổi từ thầy cô FPT - những người đang trực tiếp triển khai các mô hình cá nhân hóa học tập tại trường. Từ thực tế giảng dạy, nhiều giải pháp đã được áp dụng để giúp học sinh phát triển theo lộ trình riêng, phù hợp năng lực và tốc độ của từng em, trong đó thầy cô giữ vai trò người đồng hành, người truyền lửa và người học cùng học trò. Công nghệ, trong đó có AI, đã được các thầy cô FPT ứng dụng để tối ưu trải nghiệm học tập trong nhiều môn và các cấp học, ví dụ ở bậc phổ thông: Toán, Ngữ văn, Địa lý, tiếng Anh…; ở bậc đại học và cao đẳng: Lý luận chính trị, Ngôn ngữ (Anh, Hàn), Kỹ năng mềm…
Có thể nói, dù công nghệ, đặc biệt là AI - hỗ trợ rất nhiều trong công việc giảng dạy và học tập, vai trò của thầy và trò trong mô hình học tập cá nhân hoá vẫn không hề giảm đi. Thầy cô vẫn là người định hướng và đồng hành, học sinh vẫn là trung tâm của quá trình học. Khi người học chủ động và thầy cô hỗ trợ đúng lúc, công nghệ trở thành công cụ giúp quá trình đó diễn ra hiệu quả hơn. Xu hướng cá nhân hoá học tập và ứng dụng công nghệ đang được nhiều hệ thống giáo dục trên thế giới triển khai mạnh mẽ. Thông qua FPT Educamp 2025, FPT khẳng định vai trò tiên phong trong việc cập nhật, thử nghiệm và lan tỏa các mô hình giáo dục mới, hướng tới trải nghiệm học tập ngày càng tốt hơn cho người học.