Truyện rằng xưa kia nơi này là đất liền, gặp cơn giận dữ của đất trời, nước biển dâng cao, mặt đất sụt xuống tạo nên vịnh Hạ Long ngày nay - Một kỳ quan nổi tiếng - Một thắng cảnh làm đắm say lòng người.
Hạ Long - một di sản thiên nhiên thế giới, nơi biển trời giao thoa, nơi đất nước hợp hòa, tạo nên một quần đảo thần tiên với hàng ngàn ngọn núi lô nhô trên sóng biển. Truyện rằng xưa kia nơi này là đất liền, gặp cơn giận dữ của đất trời, nước biển dâng cao, mặt đất sụt xuống tạo nên vịnh Hạ Long ngày nay - Một kỳ quan nổi tiếng - Một thắng cảnh làm đắm say lòng người.
Tại vùng Hạ Long này, suốt một dải từ Hòn Gai tới Móng Cái, ta bắt gặp liên tục những vùng thạch lâm nhấp nhô trên sóng lúa ngút ngàn. Nhìn những vườn đá tuyệt đẹp trên đất liền, ta liên tưởng tới những thạch viên xanh rờn trên biển, chúng có những nét tương đồng, giống nhau như những đứa con sinh ra từ một mẹ. Tôi đã đến thăm Hạ Long nhiều lần, nhưng lần nào cũng mang đến cho tôi những cảm giác mới lạ. Một vùng biển trời với những thắng cảnh, kỳ quan khiến du khách đến đây ngắm nhìn không biết chán. Tôi là người thích đi du ngoạn, đi cho biết đó biết đây. Rất nhiều nơi, nhiều nước tôi đã đến, nhưng tôi chưa thấy nơi nào lại có nhiều hang động đẹp đến mê hồn như ở Hạ Long. Vào Thiên Cung, ta như lạc đến cung trời, động tiên, một nơi kỳ ảo với hàng ngàn nhũ đá muôn hình muôn vẻ. Có chỗ như vườn bụt, mâm xôi, có nơi như đụn vàng, đụn bạc. Lại có nơi như hàng trăm tấm thảm nhung treo ngược rủ xuống. Có chỗ như chim đại bàng, rùa vàng nhả ngọc. Có chỗ như rồng cuộn, hổ chầu. Nhìn chỗ nào cũng có hình, có dạng tùy theo cảm nhận của người xem. Đi bên tôi có nhà điêu khắc người nước ngoài nổi tiếng. Tôi hỏi ông:
- Những hình tượng kia ông có thể tạo ra được không?
- Anh bảo sao? Tôi chỉ là người trần gian thì làm sao lại tạo ra những công trình ở Thiên Cung được.
Một câu trả lời chân thật, khiêm tốn và khách quan. Đến Thiên Cung, những nghệ nhân tài hoa phải nản lòng, trước bàn tay diệu kỳ của tạo hóa. Nhưng Hạ Long đâu chỉ có một Thiên Cung, còn hang Đầu Gỗ, đảo Ti Tốp, hòn Trống Mái và hàng trăm đảo khác. Có thể nói rằng càng sững sờ trước vẻ đẹp của động Thiên Cung bao nhiêu, thì du khách càng bàng hoàng trước sự kỳ vĩ của hang Sửng Sốt bấy nhiêu. Vẻ đẹp hoang sơ, nguyên thủy của nó thực sự làm xiêu lòng, làm đắm say lữ khách. Chuyện rằng có một du khách nước ngoài bị cuốn hút, choáng ngợp trước vẻ đẹp lạ lùng của Hạ Long đã phải ném máy ảnh xuống lòng đại dương. Chỉ vì ông sợ không mô tả hết được sự kỳ vĩ, ngoạn mục của kỳ quan này. Mà chỉ bằng chính giác quan của con người với rung cảm của sợi dây nghệ thuật mới thấy được hết giá trị đích thực của nó. Người Trung Quốc đến Hạ Long tham quan quanh năm, không kể mùa nào, hễ rảnh là đi. Họ tâm niệm rằng: Đời người phải đến được Hạ Long ít nhất một lần. Đến Việt Nam mà chưa thấy Hạ Long là chưa đến Việt Nam.
Đến Hạ Long ta sẽ thấy du khách từ bốn phương, tám hướng hội tụ về đây. Khách Nhật, khách Tây, khách Tàu, khách Hàn với đủ thứ tiếng hòa trộn vào nhau. Không gì thú bằng được đi trên thuyền rồng, bập bềnh trên sóng nước Hạ Long, ngắm cảnh bình minh đang lên từ mặt nước. Ta bắt gặp bức tranh thủy mặc siêu nhiên, huyền ảo. Ta như lạc vào mê cung, bởi những kiệt tác nghệ thuật siêu phàm của tạo hóa. Ta được đắm chìm vào không gian trời biển mênh mông, một sự đan quyện đến diệu kỳ. Ở đây trời như hòa vào biển, biển như được tiếp nối với trời. Ta cảm thấy khoảng cách giữa chúng sao mà gần đến thế. Hạ Long - vẻ đẹp của nó làm người họa sĩ phải xiêu lòng, dừng tay gác bút. Chẳng có cây bút nào, chẳng có bàn tay nào có thể diễn tả hết sự hùng vĩ và thanh tú của trời biển nơi này. Tôi đã nhiều lần đi với các đoàn khách nước ngoài thăm vịnh Hạ Long. Cảm nhận chung của họ là sự ngạc nhiên khó tả và thích thú đến sững sờ. Họ nói rằng: Đi khắp thế gian này, chưa thấy nơi nào trên biển lại có một quần đảo diệu kỳ đến thế.
Cảm nhận của họ cũng chính là cảm nhận của người viết bài này. Tạo hóa đã ban tặng Hạ Long một quần đảo thần tiên. Đi trên Hạ Long, ta bắt gặp những làng chài trên biển, những khách sạn, nhà hàng, những vùng nuôi tôm cá. Hải sản của Hạ Long thì ngon tuyệt! Biển Hạ Long cơ man là sản vật. Nào cá Chích, cá Ngừ, cá Chim, cá Thu, cá Nụ, cá Đé. Nào rùa biển, ba ba, bề bề, tôm sú. Nào sò huyết, nghêu ngao. Tất cả đều là những thực phẩm giàu đạm. Đó là loại thực phẩm “chồng chén vợ khen”. Điều này là sự thật. Nếu ai không tin, xin hãy một lần đến Hạ Long nếm thử.
Hạ Long - thành phố du lịch đang chuyển mình mạnh mẽ. Những chiếc tàu du lịch khổng lồ đang tiến vào vịnh. Xa xa là hàng trăm chiếc tàu đang chờ hàng neo đậu trong cảng Cái Lân chờ ngày xuất bến. Những nhà máy, những khu du lịch mọc lên san sát. Những khách sạn, nhà hàng với đầy đủ tiện nghi đang đón chờ du khách. Cây cầu treo qua biển nối Hòn Gai Bãi Cháy vào loại hiện đại nhất Việt Nam đang được vận hành khai thác. Khu du lịch Tuần Châu với nhà biểu diễn cá Heo lớn nhất Đông Nam Á với khu ẩm thực, nhạc nước nổi tiếng, chắc chắn sẽ làm hài lòng du khách đến đây.
Mặt trời đang lên trên biển Hạ Long, một ngày đẹp trời đang đến. Gió đông nam mát rượi, lồng lộng thổi. Từng đàn cá líu ríu đuổi theo tàu. Nước biển trong xanh màu ngọc bích. Bất giác tôi nhớ đến một bài hát về Hạ Long:
Bình minh đang lên
Hạ Long muôn màu
Đoàn thuyền ra khơi
Cánh buồm dạt dào...
Bình minh đang đến với Hạ Long, đến với mỗi con người lao động đang hăng say xây dựng cuộc sống mới, để biến vịnh Hạ Long thành điểm đến, điểm hẹn cho du khách gần xa, xứng đáng với danh hiệu “Di sản thiên nhiên thế giới”.
Tùy bút của Nguyễn Tiến Hóa