Đây cũng là một trong những nội dung được thảo luận thu hút sự quan tâm của người tiêu dùng và các chuyên gia tại tọa đàm “KOL&KOC - Thực trạng vi phạm - Trách nhiệm pháp lý trong hoạt động thương mại điện tử” do Trung tâm Giám sát chất lượng và Phòng chống hàng giả tổ chức trong sáng 16/10 tại Hà Nội.

Phát biểu tại tọa đàm, TS. Nguyễn Đức Tài, Giám đốc Viện STLA, Trung tâm Giám sát chất lượng và phòng chống hàng giả nhấn mạnh, thực tiễn thời gian qua cho thấy có nhiều biểu hiện gian lận thương mại, quảng bá sai sự thật gây bức xúc dư luận và làm méo mó môi trường kinh doanh. Các vụ việc kẹo rau, sữa giả là điển hình, cho thấy hậu quả nghiêm trọng khi KOL&KOC thiếu trách nhiệm, tiếp tay cho sản phẩm kém chất lượng đến tay người tiêu ng dẫn tới các hành vi vi phạm pháp luật. 

Đặc biệt, một số vụ việc KOL&KOC nổi tiếng bị khởi tố và bắt tạm giam vì vi phạm quy định về kế toán, gây hậu quả nghiêm trọng đã làm chấn động dư luận. Những vụ án này không chỉ cho thấy mức độ rủi ro pháp lý mà các KOL&KOC có thể phải đối mặt, mà còn đặt ra câu hỏi lớn về đạo đức nghề nghiệp, tính minh bạch và chuẩn mực hành vi của những người có sức ảnh hưởng trên môi trường số.

Bên cạnh đó, thị trường đang chứng kiến nhiều chiêu trò mị dân, đánh vào cảm xúc, thổi phồng công dụng sản phẩm của một số KOC, lợi dụng lòng tin người tiêu dùng để đẩy mạnh doanh thu ngắn hạn. 
TS. Nguyễn Đức Tài khẳng định, những “chiến lược thị phi” như vậy khiến niềm tin xã hội bị xói mòn, đồng thời tạo ra một môi trường thương mại điện tử méo mó, thiếu bền vững. Hoạt động KOL&KOC trong thương mại điện tử đang trở thành một hiện tượng xã hội và kinh tế nổi bật, với sức ảnh hưởng trực tiếp đến hành vi tiêu dùng, chiến lược marketing của doanh nghiệp, cũng như môi trường kinh doanh lành mạnh của quốc gia.

Tại tọa đàm nhiều ý kiến tham luận đã làm rõ vấn đề cốt lõi về thực trạng vi phạm quảng cáo sai sự thật, bán hàng livestream gian lận, tiếp tay cho hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng; Ảnh hưởng sức khỏe, niềm tin người tiêu dùng, thất thu thuế, rủi ro hình sự; Thiếu quy định, bộ quy tắc ứng xử và chứng chỉ hành nghề cho KOL&KOC. 

Để chấm dứt được hiện tượng này, các chuyên gia đã đưa ra nhiều giải pháp kiến nghị như: Xây dựng chuẩn mực, tăng cường giám sát công nghệ, đẩy mạnh đào tạo, cấp chứng chỉ hành nghề, khuyến khích và phát huy vai trò việc tham gia của các hiệp hội trong tự quản, các cơ quan quản lý...

Cũng theo các chuyên gia, bên cạnh thương mại điện tử truyền thống, gần đây còn xuất hiện tranh cãi gay gắt liên quan đến KOC trong lĩnh vực tiền số, tài sản số. Điều này cho thấy sức ảnh hưởng của KOL&KOC không chỉ dừng ở hàng tiêu dùng mà còn lan sang các lĩnh vực tài chính số đầy nhạy cảm. 

Đây cũng là lý do mà Trung tâm Giám sát chất lượng và Phòng chống hàng giả sẽ tiếp tục tổ chức diễn đàn chuyên đề về “Khung pháp lý cho giao dịch tài sản số, tiền số” vào thời gian tới nhằm tạo hành lang pháp lý minh bạch cho lĩnh vực này. Mục tiêu là kiến tạo một diễn đàn khoa học - pháp lý - công nghệ để xác lập cơ chế quản lý an toàn, minh bạch cho nền kinh tế số Việt Nam. 

TS. Nguyễn Đức Tài cho rằng, những vụ kẹo rau, sữa giả hay tình trạng gian lận thương mại trong bán hàng livestream cho thấy rõ sự nguy hiểm khi KOL&KOC vi phạm. Các chiêu trò mị dân KOC đã cho thấy những giới hạn của đạo đức nghề nghiệp trong môi trường số. Cần một khung pháp lý chặt chẽ và một hệ thống giám sát minh bạch để bảo vệ thị trường, người tiêu dùng, và chính những người làm nghề. Người tiêu dùng bị tổn hại, doanh nghiệp mất uy tín, xã hội gánh hậu quả. 

Vì vậy, cần khẩn trương xây dựng khung pháp lý, bộ quy tắc ứng xử và chứng chỉ hành nghề cho KOL&KOC. Đồng thời mở rộng nghiên cứu, chuẩn bị cho thách thức từ giao dịch tài sản số, tiền số. Chỉ khi đó, chúng ta mới hình thành được một hệ sinh thái thương mại điện tử và kinh tế số minh bạch, chính trực - nơi “Bảo vệ chất lượng chính là bảo vệ chính mình”.