Phóng viên TTXVN tại châu Âu đã có cuộc trao đổi với Tiến sĩ Phan Bích Thiện - Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Chủ tịch Diễn đàn Phụ nữ Việt Nam tại châu Âu về chủ đề Đại hội và định hướng phát triển tổng thể, với mong muốn cùng đồng hành với dân tộc để góp phần xây dựng đất nước phát triển, phồn vinh, hạnh phúc, đưa Việt Nam không chỉ đi xa mà còn vươn cao trên trên trường quốc tế.

Theo Tiến sĩ Phan Bích Thiện, Dự thảo Văn kiện đã xác định đúng tinh thần kế thừa và đổi mới, đặt trọng tâm vào xây dựng đất nước “phát triển nhanh, bền vững, phồn vinh, hạnh phúc”. Tuy nhiên, Tiến sĩ cho rằng Dự thảo Văn kiện cần thể hiện rõ hơn tầm nhìn về phát triển con người Việt Nam toàn diện, không chỉ là nguồn lực, mà còn là mục tiêu của mọi chính sách. Đề nghị Văn kiện nhấn mạnh hơn 3 giá trị nền tảng: Độc lập dân tộc - Tự cường - Nhân văn, làm cơ sở cho sự phát triển bền vững; Xác định chuyển đổi xanh, chuyển đổi số và chuyển đổi nhân lực là 3 trụ cột chiến lược của thời kỳ mới; Bổ sung quan điểm phát triển dựa trên “năng lực sáng tạo, văn hóa và tri thức Việt Nam trong hội nhập quốc tế sâu rộng”.

Về phát triển kinh tế và vấn đề môi trường, Tiến sĩ Phan Bích Thiện cho rằng trong văn kiện cần khẳng định mạnh mẽ hơn định hướng phát triển nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với hội nhập sâu, hiệu quả. Cụ thể, về kinh tế xanh và tuần hoàn, cần coi đây không chỉ là xu thế mà là lựa chọn chiến lược bắt buộc để ứng phó biến đổi khí hậu và tạo dư địa tăng trưởng mới.

Về kinh tế tri thức và đổi mới sáng tạo, cần có cơ chế đột phá trong đầu tư cho nghiên cứu – phát triển (R&D), khuyến khích hình thành và mở rộng các doanh nghiệp công nghệ cao, đồng thời phát triển các trung tâm khởi nghiệp sáng tạo vùng, đặc biệt tại những địa phương có tiềm năng lớn về nguồn nhân lực trẻ.

Về phát triển nông nghiệp và nông thôn, nên bổ sung định hướng xây dựng nông thôn văn minh, sinh thái, hiện đại, gắn với bảo đảm an ninh lương thực, phát triển kinh tế xanh và giữ gìn bản sắc văn hóa vùng miền.

Về giảm bất bình đẳng vùng miền, văn kiện cần nêu rõ cơ chế tài chính đặc thù cho miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, khu vực biên giới và hải đảo, nhằm thu hẹp khoảng cách phát triển.

Về bảo vệ và tái tạo môi trường, đây là vấn đề cấp bách, đặc biệt trong bối cảnh diện tích rừng tự nhiên suy giảm và tác động ngày càng nghiêm trọng của biến đổi khí hậu. Cần đưa nhiệm vụ tái tạo rừng trở thành mục tiêu chiến lược quốc gia, thông qua việc xây dựng chương trình phục hồi hệ sinh thái và tái tạo rừng tự nhiên trên phạm vi toàn quốc. Đồng thời, cần tăng cường phát triển dịch vụ môi trường rừng và kinh tế carbon để huy động nguồn lực xã hội; quản lý chặt chẽ tài nguyên rừng – đất – nước, ứng phó quyết liệt với biến đổi khí hậu; chuyển từ khai thác tài nguyên sang tái tạo tài nguyên – từ phát triển xanh sang phục hồi xanh.

Về văn hóa, xã hội, giáo dục và phát triển con người, văn kiện cần nêu bật hơn quan điểm “văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, là sức mạnh nội sinh quan trọng bảo đảm sự phát triển bền vững”. Tiến sĩ Phan Bích Thiện đề nghị bổ sung các nội dung: Xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh trong không gian mạng; Bảo tồn di sản văn hóa gắn với du lịch bền vững; Phát triển giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục công dân số và năng lực sáng tạo; Bảo đảm bình đẳng giới, an sinh xã hội và chăm sóc thế hệ trẻ, coi đây là nền tảng của hạnh phúc quốc gia. Văn kiện cần nêu bật hơn quan điểm văn hóa Việt Nam phải trở thành sức mạnh mềm quốc gia, định vị giá trị Việt Nam trên bản đồ thế giới; phát huy giá trị đặc sắc của văn hóa Việt là nhân ái - kiên cường - sáng tạo - hòa hiếu.

Về giáo dục và đào tạo, cần các chính sách và mục tiêu cụ thể hơn để xây dựng hệ thống giáo dục nghề nghiệp hiện đại, gắn chặt nhu cầu doanh nghiệp, đáp ứng chuẩn kỹ năng trong chuỗi giá trị toàn cầu. Chú trọng đào tạo nguồn nhân lực có tay nghề cao. Hình thành mạng lưới trường nghề chất lượng cao tại các trung tâm công nghiệp, dịch vụ lớn. Phát triển kỹ năng số, kỹ năng xanh và đạo đức nghề nghiệp cho người học ngay từ bậc phổ thông, trung cấp, cao đẳng. Nhân lực nghề có tay nghề cao phải được xác định là một trụ cột của nguồn nhân lực quốc gia, không hề thứ yếu so với đại học.

Về cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài và đối ngoại nhân dân, kiều bào cần được xác định là một nguồn lực chiến lược quan trọng trong hội nhập và phát triển quốc gia. Trong bối cảnh cạnh tranh địa chính trị và chuyển dịch quyền lực toàn cầu, đối ngoại nhân dân cần được xác định là một trụ cột chính thức của nền ngoại giao Việt Nam, cùng với đối ngoại Đảng và ngoại giao Nhà nước.

Tiến sĩ Phan Bích Thiện đề xuất văn kiện nhấn mạnh hơn các định hướng chiến lược sau: Phát huy vai trò cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài như một nguồn lực chiến lược toàn cầu; Coi tri thức và mạng lưới Việt Nam toàn cầu là động lực quan trọng để nâng tầm vị thế quốc gia; Xây dựng hệ sinh thái kết nối kiều bào trong các ngành chiến lược: khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, môi trường, y tế, giáo dục, quốc phòng - an ninh phi truyền thống; Nâng cao hiệu quả bảo hộ công dân, hỗ trợ hòa nhập xã hội và giữ gìn bản sắc Việt Nam cho thế hệ trẻ sinh ra, lớn lên ở nước ngoài. Cần đổi mới phương thức vận động kiều bào, không chỉ hướng về quê hương, đất nước mà theo hướng đồng hành và tạo giá trị chung, là những người đồng kiến tạo tương lai Việt Nam.