Cổng thông tin điện từ VOX của Mỹ nhận định các chính trị gia và chuyên gia bình luận phương Tây thường đề cập đến các nước Baltic khi nói về khả năng chiến tranh giữa Mỹ và Nga.

Theo giả thuyết của các nhà phân tích VOX, điểm đụng độ quân sự giữa NATO và Nga có thể là Estonia, quốc gia với 1,3 triệu dân.


VOX bình luận: "Estonia, cùng với Latvia và Lithuania - còn gọi là các nước Baltic - nằm ở rìa Đông Âu giáp biên giới Nga. Các nước này từng là một phần của Liên Xô và cũng là nơi mà theo quan ngại của của các nhà phân tích phương Tây có thể khơi mào Chiến tranh Thế giới thứ III".

VOX dẫn lời giáo sư quan hệ quốc tế Đại học tổng hợp Carleton (Canada) Stephen M. Saideman cho rằng tâm điểm của hầu như tất cả các cuộc khủng hoảng tiềm tàng trên thế giới là một nước nhỏ.

Các nhà khoa học chính trị Graham Allison và Dmitri Simes trong một bài viết trên tạp chí "The National Interest" đã gọi khu vực Baltic là "gót chân Achilles" của NATO.

Việc VOX chỉ ra Estonia, một mặt, do thực tế khoảng 1/4 dân số nước này là người gốc Nga. Các nhà phân tích VOX đã so sánh Estonia với "điểm nóng" Ukraine, nơi phần lớn người dân số ở Đông Nam nước này là người Nga hay công dân Ukraine nói tiếng Nga.

Tuy nhiên, Estonia, không giống với Ukraine, là thành viên NATO, bởi vậy theo chương V Hiến chương NATO, bất cứ cuộc tấn công vào một nước thành viên liên minh đều là hành động tấn công vào tất cả các thành viên.

Và như vậy, cáo buộc Nga "xâm lược" sẽ khiến Mỹ và hầu hết các nước châu Âu tuyên bố chiến tranh với Moskva. Theo VOX, tại các nước Baltic hiện có thể thấy hoạt động quân sự "chưa từng có kể từ thời Chiến tranh Lạnh".

Bài báo viết: "Đây là ví dụ điển hình của những gì các nhà khoa học chính trị gọi là tiến thoái lưỡng nan an ninh: mỗi bên đều xem hành động của mình là phòng thủ, và hành động của đối phương là tấn công. Cả hai bên đều phải chịu trách nhiệm về các hành động khiêu khích tiềm tàng ngày càng leo thang".

Như vậy hình thành hệ thống tái tạo xung đột, theo đó chiến tranh nhiều khả năng sẽ nổ ra, như trường hợp Chiến tranh Thế giới thứ I.

Các chuyên gia phân tích VOX cho rằng điểm khởi đầu xung đột có thể là các cuộc biểu tình của người Nga thiểu số ở thị trấn Narva của Estonia. Khi đó, NATO hoặc kêu gọi đàm phán ngoại giao để ổn định tình hình, hoặc ngay lập tức đưa quân vào viện cớ lo ngại về "cuộc xâm lược của Nga".

Sau đó mọi thứ phụ thuộc vào hành động của Moskva: Nếu Nga cũng đưa quân vào đáp trả, không loại trừ khả năng xảy ra xung đột giữa họ. Và như vậy cuộc chiến công khai giữa Nga và NATO bắt đầu tại Estonia.

Theo VOX, nếu "cuộc xung đột ở Narva" bước vào giai đoạn đóng băng, và khu vực lãnh thổ xung đột trở thành tỉnh tranh chấp có quan hệ gần gũi với Nga, điều này cho thấy NATO không đủ khả năng đáp ứng các nguyên tắc phòng thủ tập thể và liên minh sẽ giải tán. Với kịch bản này, Nga một lần nữa thống trị Đông Âu.

Kịch bản chiến tranh của VOX cũng nêu 4 kịch bản nếu nổ ra chiến tranh hạt nhân trực tiếp song chúng đều khiến hàng triệu người thiệt mạng. Trong trường hợp xấu nhất, đụng độ giữa Nga và NATO sẽ dẫn tới "mùa đông hạt nhân" trên trái đất.

Duy Trinh