Chương trình do Sở Văn hóa và Thể thao TP Hồ Chí Minh phối hợp với Hội Âm nhạc TP Hồ Chí Minh và Đài Phát thanh - Truyền hình TP Hồ Chí Minh tổ chức; Trung tâm Nghệ thuật TP Hồ Chí Minh thực hiện. 

NSND Nguyễn Thị Thanh Thúy, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TP Hồ Chí Minh cho biết, trong dòng chảy văn học nghệ thuật Việt Nam, nhạc sĩ Lư Nhất Vũ và nhà thơ Lê Giang là một “cặp đôi tri kỷ” hiếm có. Hai nghệ sĩ - chiến sĩ đã đồng hành cùng nhau từ những năm tháng kháng chiến đến thời bình, lặng lẽ nhưng bền bỉ dệt nên một chân dung nghệ thuật đậm dấu ấn phương Nam, thấm đẫm nghĩa tình, lòng thủy chung và tinh thần yêu nước.

Đêm thơ nhạc “Khúc hát ân tình” được xây dựng như một bức chân dung nghệ thuật tổng hợp, kết hợp ca - múa - nhạc, ngâm thơ, dẫn chuyện và trình chiếu tư liệu, phản ánh hành trình sáng tác phong phú của Lư Nhất Vũ và Lê Giang, từ những tác phẩm phục vụ kháng chiến đến các công trình sưu tầm, nghiên cứu dân ca Nam Bộ.

Chương trình được chia làm hai phần. Phần 1 mang tên: Thơ - nhạc và Tổ quốc, giới thiệu mạch sáng tác gắn với cách mạng, đất nước và con người trong chiến tranh. Các ca khúc như Bài ca đất phương Nam, Cô gái Sài Gòn đi tải đạn, Tiếng cồng vượt thác, Bên tượng đài Bác Hồ, Khúc hát người đi khai hoang, Hãy yên lòng mẹ ơi… cho thấy sự hòa quyện bền chặt giữa thơ Lê Giang và âm nhạc Lư Nhất Vũ, phản ánh đời sống tinh thần, ý chí và tình cảm của con người Việt Nam trong những năm tháng gian lao.

Phần 2 mang tên: Khúc hát ân tình - khai thác sâu mảng sáng tác và sưu tầm dân ca Nam Bộ - lĩnh vực để lại dấu ấn đặc biệt của hai nghệ sĩ. Các tác phẩm, liên khúc như Cánh đồng tuổi thơ, Lý bập boòng boong, Lý cây khế - Lý kêu đò, Lý cây ổi - Lý con cúm núm, Mẹ cho con câu hát quê mùa, Nhớ em câu hát đò đưa, Kiên Giang mình đẹp lắm… được trình diễn đan xen với tư liệu, giao lưu, làm nổi bật giá trị bảo tồn, truyền dạy và lan tỏa dân ca trong đời sống đương đại.

Nhạc sĩ Lư Nhất Vũ (tên thật Lê Văn Gắt) quê Bình Dương, tham gia cách mạng từ sớm, từng công tác tại Ban văn nghệ Giải phóng, Căn cứ Trung ương Cục miền Nam; đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng trong các tổ chức âm nhạc. Nhà thơ Lê Giang (tên thật Trần Thị Kim) quê Cà Mau, tham gia kháng chiến từ năm 1945, là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, Hội Nhà văn TP Hồ Chí Minh và Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam. Hai nghệ sĩ gặp gỡ và nên duyên từ năm 1970, gắn bó trọn đời trong sáng tạo và cuộc sống.

Bên cạnh các ca khúc được công chúng yêu mến, Lư Nhất Vũ - Lê Giang còn để lại nhiều công trình nghiên cứu, sưu tầm dân ca có giá trị như hò trong dân ca người Việt, hát ru Việt Nam, 300 điệu lý Nam Bộ, biên niên sử âm nhạc Hành khúc giải phóng… góp phần quan trọng vào việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.

Với những đóng góp to lớn cho nền văn học nghệ thuật nước nhà, nhạc sĩ Lư Nhất Vũ được trao tặng nhiều phần thưởng cao quý, trong đó có Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật (năm 2001). Tháng 3/2024, Thành ủy TP Hồ Chí Minh đã trao Huy hiệu Đảng cho nhạc sĩ Lư Nhất Vũ và nhà thơ Lê Giang tại nhà riêng ở Bình Dương (cũ).

Do điều kiện sức khỏe, nhà thơ Lê Giang không thể trực tiếp tham dự chương trình, song đại diện gia đình có mặt để cùng khán giả ôn lại những dấu son trong sự nghiệp sáng tác của hai nghệ sĩ. Khoảnh khắc hình ảnh tư liệu về Lư Nhất Vũ - Lê Giang sánh bước bên nhau được trình chiếu ở phần kết chương trình đã khiến nhiều khán giả xúc động.

“Khúc hát ân tình” không chỉ là đêm thơ nhạc tri ân hai nghệ sĩ tài hoa, mà còn là dịp nhắc nhớ về một di sản nghệ thuật giàu giá trị, nơi thơ ca, âm nhạc và dân ca phương Nam hòa quyện, tiếp tục ngân vang trong đời sống văn hóa hôm nay.