Ngày 25/11, tại buổi họp báo nhân Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS năm 2025 và Ngày Thế giới phòng, chống AIDS (1/12), TS.BS Nguyễn Lương Tâm, Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế đánh giá: "Hiện dịch HIV/AIDS tại Việt Nam vẫn còn nhiều diễn biến phức tạp. Riêng trong năm 2024, có tới hơn 68% trường hợp nhiễm HIV mới được phát hiện tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, Đông Nam Bộ và TP Hồ Chí Minh. Đường lây truyền qua đường tình dục tiếp tục chiếm trên 80% các ca mới, phản ánh sự dịch chuyển trong đường lây nhiễm. Nhóm tuổi 15-29 chiếm tỷ lệ lớn trong số ca nhiễm mới, và hơn 80% người nhiễm HIV mới phát hiện là nam giới. Đặc biệt, tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM) và người chuyển giới đang gia tăng đáng kể. Xu hướng lây nhiễm ở các tỉnh không phải trọng điểm cũng bắt đầu gia tăng, kèm theo các hành vi nguy cơ phức tạp như sử dụng ma túy tổng hợp, "chemsex" và quan hệ tình dục tập thể...".

Theo đó, trước bối cảnh dịch vẫn đang diễn biến phức tạp, Việt Nam đã nỗ lực triển khai các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS như: Thực hiện hơn 2 triệu lượt xét nghiệm HIV, quản lý điều trị ARV cho hơn 176.000 bệnh nhân, và duy trì hiệu quả điều trị Methadone cho hơn 46.500 người; các sáng kiến như cấp phát Methadone nhiều ngày và điều trị dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP) được mở rộng, đảm bảo tiếp cận đa dạng nhóm nguy cơ. Đặc biệt, việc chuyển đổi số trong quản lý dịch đã đạt kết quả tích cực với hệ thống HIV-INFO và HMED triển khai trên toàn quốc.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Lương Tâm, hiện vẫn còn nhiều thách thức lớn trong kiểm soát dịch HIV, đặc biệt là sự kỳ thị, phân biệt đối xử và khó khăn trong việc tiếp cận nhóm nguy cơ cao.

TS. Đoàn Thị Thùy Linh, Phó Trưởng phòng Kiểm soát HIV và các bệnh truyền nhiễm mãn tính, Cục Phòng bệnh cũng cho rằng, còn nhiều khó khăn đặt ra trong công tác phòng, chống HIV/AIDS khi thiếu hụt ngân sách, nhân lực biến động, không còn hỗ trợ sinh phẩm xét nghiệm miễn phí, xét nghiệm HIV chuyển sang hình thức mua dịch vụ, một số đơn vị gặp khó khăn trong mua sắm sinh phẩm.

"Hiện nhiều đơn vị khối y tế dự phòng chưa triển khai được chi trả xét nghiệm qua bảo hiểm y tế (BHYT); việc đấu thầu, mua sắm mất nhiều thời gian làm gián đoạn nguồn cung trang thiết bị và sinh phẩm và vật tư thiết yếu cho các phòng xét nghiệm. Trong khi đó, một số bệnh nhân e ngại công khai tình trạng nhiễm HIV nên người nhiễm phát hiện mới tại cơ sở y tế bị mất dấu, không tư vấn được bạn tình/bạn chích để kết nối điều trị. Công tác điều trị dự phòng cũng gặp nhiều khó khăn khi các dự án cắt giảm nguồn viện trợ cho thuốc điều trị dự phòng PrEP, trong khi BHYT chưa chi trả cho nguồn thuốc này", TS. Đoàn Thị Thùy Linh cho biết.

Các chuyên gia cho rằng, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu trong công tác phòng, chống HIV/AIDS trong suốt 35 năm qua. Tuy nhiên, nguồn lực đầu tư trong nước so với nhu cầu thực tế vẫn còn khoảng cách xa, nguồn lực trong nước chưa đáp ứng đủ nhu cầu để thực hiện mục tiêu chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030.

Theo TS. Nguyễn Lương Tâm, chỉ bằng sự chung tay của cả hệ thống chính trị, xã hội và cộng đồng, mới có thể chấm dứt đại dịch AIDS vào năm 2030. Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS năm nay là cơ hội để tăng cường nhận thức cộng đồng và thúc đẩy các hành động cụ thể, nhằm đảm bảo mọi người được tiếp cận bình đẳng các dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS.

Bộ Y tế cũng kêu gọi tăng cường việc tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cộng đồng bằng cách truyền tải các kiến thức phòng, chống HIV/AIDS, tầm quan trọng của xét nghiệm sớm, điều trị ARV, sử dụng PrEP, và các biện pháp dự phòng lây nhiễm HIV; giới thiệu các chương trình, dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS như cấp phát Methadone, xét nghiệm miễn phí, hoặc các điểm cung cấp PrEP để người dân dễ dàng tiếp cận...