Vừa qua, Chính phủ đã họp sơ kết tình hình thực hiện Chương trình phát triển nhà ở xã hội (NOXH) để đưa ra thêm các giải pháp tháo gỡ khó khăn, trong đó xem xét điều chỉnh điều kiện thu nhập của đối tượng được mua NOXH lên 20 triệu/tháng đối với người độc thân và 40 triệu/tháng đối với 2 vợ chồng.
HUD đã khởi công 5 dự án NOXH với tổng diện tích sàn 143.000 m2 sàn, 1.430 căn hộ. Dự án còn lại tại Hà Nội sẽ được Tổng công ty tiếp tục khởi công vào cuối năm nay.
Trước đó, nhiều ý kiến cho rằng, rào cản quy định về tiêu chí thu nhập hiện là 15 triệu đồng/tháng với cá nhân, 30 triệu đồng/tháng với hộ gia đình mới được mua NOXH, chưa phù hợp thực tế.
Mức độ giải ngân còn thấp
Đề cập về góc độ tài chính, ông Nguyễn Đức Lệnh - Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) khu vực 2 cho rằng, việc điều chỉnh điều kiện thu nhập của đối tượng được mua NOXH là giải pháp rất thực tế, linh hoạt và phù hợp hơn trong điều kiện hiện nay, nhất là tại các đô thị lớn như Thành phố Hồ Chí Minh và khu vực Đông Nam Bộ đang “khát” nhà ở.
Theo ông Nguyễn Đức Lệnh, sự điều chỉnh mức thu nhập nhằm mở rộng đối tượng mua NOXH sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tiếp cận chính sách vay mua nhà. “Khi mức thu nhập tăng thêm, người dân sẽ đủ bù đắp các chi phí sinh hoạt, tiêu dùng để phục vụ đời sống, phần còn lại sẽ đảm bảo cho việc chi trả nợ vay (gốc và lãi định kỳ tháng, quý, năm…). Đây là yếu tố rất quan trọng, không chỉ tạo điều kiện để các đối tượng chính sách tiếp cận thuận lợi nguồn vốn vay, tạo lập nhà ở mà còn thúc đẩy việc giải ngân các gói tín dụng ưu đãi, gói cho vay NOXH của các ngân hàng thương mại (NHTM)”, ông Nguyễn Đức Lệnh cho biết.
Theo NHNN, gói tín dụng cho vay NOXH (gói 120.000 tỷ đồng của các NHTM đăng ký, hiện tăng lên là 145.000 tỷ đồng), trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh Đồng Nai đến nay đã giải ngân cho vay với doanh số là 381,26 tỷ đồng. Trong đó doanh số cho vay khách hàng là chủ đầu tư dự án đạt 311,51 tỷ đồng, cho 2 dự án; khách hàng cá nhân đạt: 69,75 tỷ đồng, cho 115 khách hàng.
Ông Nguyễn Đức Lệnh đánh giá, mức độ giải ngân của gói tín dụng cho vay mua NOXH còn thấp, do phụ thuộc vào một số yếu tố như nguồn cung NOXH; thu nhập của đối tượng chính sách và giá NOXH. “Nếu các yếu tố này được cải thiện, cùng với sự điều chỉnh điều kiện thu nhập sẽ là động lực thúc đẩy tăng trưởng tín dụng NOXH và giải ngân nhanh các gói tín dụng ưu đãi”, đại diện NHNN cho biết.
Trước đó, Phó Thống đốc NHNN, ông Phạm Quang Dũng thông tin, NHNN đang được giao thực hiện 3 Chương trình tín dụng liên quan đến việc phát triển NOXH. Về lãi suất, NHNN đã 6 lần chỉ đạo các tổ chức tín dụng (TCTD) giảm từ mức 8,2% ban đầu xuống còn 6,4% đối với chủ đầu tư và 5,9%/năm đối với người vay, thấp hơn mức cho vay hộ nghèo theo Nghị định 100.
Đến ngày 30/6, các NHTM đã cam kết giải ngân 8.300 tỷ đồng cho 41 dự án NOXH, đạt 56%. Ngân hàng Chính sách xã hội cũng đạt dư nợ hơn 19.000 tỷ đồng theo Nghị định 100/2024/NĐ-CP.
Để thúc đẩy gói tín dụng cho vay mua NOXH, theo Phó Thống đốc NHNN Phạm Quang Dũng, NHNN đã thống nhất với kiến nghị của Bộ Xây dựng về việc điều chỉnh tiêu chí thu nhập, đồng thời kiến nghị Bộ Công an phối hợp xác định thu nhập, và xem xét lại lãi suất cho vay theo Nghị định 100 mà Ngân hàng Chính sách Xã hội đang áp dụng (6,6%) vốn cao hơn lãi suất của nhiều ngân hàng thương mại.
Cùng với đó, NHNN đề nghị Bộ Xây dựng sớm trình Chính phủ ban hành Nghị định về Quỹ nhà ở Quốc gia theo Nghị quyết 201/2025/QH15 để có thêm nguồn lực triển khai. Đối với UBND các tỉnh, thành phố, NHNN mong muốn tích cực thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, hoàn thành chỉ tiêu phát triển NOXH; đồng thời sớm ban hành quy định chi tiết hỗ trợ người ở xa nơi làm việc và có cơ chế hỗ trợ chi phí thuê NOXH cho cán bộ, công chức.
Tung thêm gói tín dụng
Thấu hiểu nhu cầu an cư và ổn định cuộc sống cho gia đình của các cán bộ chiến sỹ, hướng tới kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9, BIDV đã thiết kế gói tín dụng 8.000 tỷ đồng hỗ trợ nhu cầu nhà ở với lãi suất ưu đãi cố định 5,5% trong 12 tháng đầu, khoản vay tối đa 5 tỷ đồng cho mỗi khách hàng, tặng kèm gói bảo hiểm thân nhân với quyền lợi bảo vệ lên đến 50 triệu đồng. Đồng thời ngân hàng cũng áp dụng mức lãi suất tiền gửi tri ân cộng thêm trên kênh online lên đến 0,6%/năm, tùy số tiền gửi và kỳ hạn.
“Bên cạnh đó, Chương trình tín dụng tiêu dùng cũng được triển khai linh hoạt, cụ thể, các cán bộ chiến sĩ nhận lương qua tài khoản tại BIDV được hỗ trợ vay tiêu dùng không tài sản đảm bảo với hạn mức lên đến 150 triệu đồng; trong đó hạn mức thẻ tín dụng được cấp tự động lên đến 100 triệu đồng; vay thấu chi không tài sản bảo đảm lên đến 50 triệu đồng với lãi suất đặc biệt chỉ 5.5%/năm cố định trong suốt thời gian vay”, đại diện BIDV cho biết.
Đề cập về giải pháp thúc giải ngân gói cho vay mua NOXH, bà Đặng Thu Thủy, Phó trưởng Ban Khách hàng cá nhân Agribank cho biết, ngân hàng đang triển khai Chương trình cho vay ưu đãi mua nhà ở xã hội dành riêng cho khách hàng cá nhân là người trẻ dưới 35 tuổi, từ nay tới hết ngày 31/12/2030 có quy mô 10.000 tỷ đồng.
Theo đó, khách hàng được hưởng lãi suất ưu đãi 6,1%/năm, kỳ hạn vay lên tới 15 năm, tài sản đảm bảo linh hoạt (có thể dùng chính căn hộ mua làm tài sản thế chấp), mức cho vay lên đến 100% nhu cầu vốn, thủ tục đơn giản.
Song hành cùng chương trình này, Agribank đang triển khai thêm 2 gói tín dụng lớn khác. Thứ nhất là gói vay ưu đãi theo Nghị quyết 33 của Chính phủ dành cho dự án NOXH, nhà ở công nhân, cải tạo chung cư cũ với quy mô 30.000 tỷ đồng, lãi suất 6,1%/năm trong 5 năm. Trước đó, Agribank triển khai gói vay mua nhà ở thương mại dành cho công chức, viên chức, người lao động dưới 35 tuổi với quy mô 10.000 tỷ đồng.
Luật sư Trương Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký, Trưởng Ban Pháp chế Hiệp hội Bất động sản Việt Nam:
Hiệp hội Bất động sản Việt Nam đã kiến nghị với Trung ương, địa phương một loạt giải pháp, với mục tiêu biến nhà ở xã hội thành một trụ cột trong chính sách an sinh. Trong đó, đề nghị các địa phương xác định rõ nhu cầu thực tế về NOXH, nhà ở phù hợp với thu nhập dân cư, đặc biệt nhóm lao động trẻ và người thu nhập thấp. Việc lập kế hoạch phát triển nhà ở xã hội cần có chỉ tiêu rõ ràng theo từng năm và giai đoạn 5 năm, lồng ghép vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội như một tiêu chí an sinh quan trọng.
Bên cạnh đó, Trung ương và các địa phương cần ban hành các chính sách ưu đãi mạnh hơn để thu hút doanh nghiệp và hỗ trợ người dân tiếp cận nhà ở xã hội. Song song, bố trí ngân sách đầu tư hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội thiết yếu trong dự án để giảm giá thành nhà, giúp nhà đầu tư tiêu thụ nhanh và tái đầu tư hiệu quả.
Hiệp hội cũng kiến nghị tăng cường kiểm soát hiện tượng rao bán chênh lệch suất nhà ở xã hội, giá trúng đấu giá đất tăng bất thường… Việc kiểm soát này vừa bảo vệ người mua, vừa làm lành mạnh hóa thị trường. Bên cạnh đó cần tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính trong đầu tư xây dựng NOXH.