Trong tiếng chiêng, tiếng trống rộn ràng, những mâm cơm mới dâng lên trời đất, tổ tiên chính là lời tri ân mùa màng bội thu, là ước nguyện no đủ, bình an cho bản mường. Việc khôi phục lễ hội Mừng cơm mới không chỉ làm sống dậy nét đẹp tâm linh, mà còn khẳng định sự bền bỉ của văn hóa Thái trong dòng chảy hiện đại.

Thời gian gần đây, các cấp, ngành trong tỉnh đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực nhằm bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc trong tỉnh. Nổi bật là lớp tập huấn nghiệp vụ văn hóa, văn nghệ  tổ chức. 40 học viên là cán bộ văn hóa xã và thành viên các đội văn nghệ dân gian được hướng dẫn kỹ năng dàn dựng, tổ chức hoạt động văn nghệ, phương pháp truyền dạy làn điệu dân ca, dân vũ, dân nhạc. Không chỉ dừng ở kỹ thuật biểu diễn, chương trình còn trang bị kiến thức thiết kế nội dung, giới thiệu văn hóa đến du khách, tạo nền tảng cho việc gắn bảo tồn với phát triển du lịch cộng đồng.

Song song với đó, Bảo tàng tỉnh Điện Biên đã phối hợp tổ chức lớp truyền dạy nghề làm trang phục truyền thống cho đồng bào Khơ Mú tại bản Huổi Lốt, xã Mường Mùn. Trong 15 ngày, các học viên – đa phần là người trẻ – được hướng dẫn từ khâu chọn sợi, nhuộm màu, thêu hoa văn đến hoàn thiện bộ trang phục đặc trưng.

Ông Đặng Trọng Hà, Giám đốc Bảo tàng tỉnh, chia sẻ: “Những lớp học như vậy vừa bảo tồn nghề truyền thống, vừa tạo động lực phát triển kinh tế. Khi sản phẩm thủ công có giá trị, nghề sẽ tiếp tục tồn tại và lưu truyền”.

Không chỉ chú trọng đào tạo, Điện Biên còn quan tâm nghiên cứu, lập hồ sơ khoa học cho các lễ hội, nghi thức đặc sắc, nhất là của những dân tộc rất ít người. Tại xã Sáng Nhè, dân tộc Phù Lá hiện chỉ có 42 hộ, 159 nhân khẩu, phân bố ở 3 bản Khua Trá, Túc và Kép. Việc kịp thời ghi chép, số hóa, lưu trữ tư liệu, thiết kế chương trình truyền dạy phù hợp đang giúp bảo vệ những giá trị quý báu của cộng đồng nhỏ bé này.

Đến nay, Điện Biên đã có 22 di sản văn hóa phi vật thể được công nhận cấp quốc gia. Đặc biệt, Thực hành Then của người Tày – Nùng – Thái và Nghệ thuật Xòe Thái đã được UNESCO vinh danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Đây chính là lợi thế quan trọng để tỉnh phát triển du lịch văn hóa, du lịch cộng đồng, tạo điểm nhấn thu hút du khách trong và ngoài nước.

Để hiện thực hóa các nghị quyết, chương trình về phát huy di sản, tỉnh đã và đang cân đối nguồn lực, hỗ trợ kinh phí cho các đội văn nghệ bản, biên soạn tài liệu giáo dục địa phương đưa vào giảng dạy trong trường học, tổ chức giao lưu, ngày hội liên xã, đồng thời có cơ chế khen thưởng nghệ nhân, người truyền dạy văn hóa.

Từ phục dựng lễ hội Mừng cơm mới ở bản U Va đến những lớp tập huấn, truyền nghề, số hóa tư liệu… tất cả đều là những bước đi bền bỉ nhằm “khơi nguồn” cho mạch văn hóa truyền thống tiếp tục tuôn chảy. Đây chính là nền tảng để Điện Biên vừa bảo tồn cốt cách dân tộc, vừa xây dựng hình ảnh con người hiện đại, tự tin, giàu bản sắc trên hành trình phát triển bền vững.