Việc buông lỏng quản lý đất rừng tại huyện Krông Pa, tỉnh Gia Lai đã khiến hàng trăm hộ dân lấn chiếm, xây dựng nhà ở và canh tác nông nghiệp từ nhiều năm nay.
Nhiều diện tích đất lâm nghiệp bị người dân chặt phá, cày bừa để canh tác nông nghiệp. |
Dù có sự quyết tâm vào cuộc của các cơ quan chức năng, song nhiều hộ dân lấn chiếm vẫn không đồng ý trả lại đất đã lấn chiếm, với lý do không có đất sản xuất.
Năm 2002, Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai giao 1.570 ha đất rừng cho Công ty TNHH Một thành viên Tân Tiến (có trụ sở đóng tại TP Hồ Chí Minh) thực hiện các dự án trồng rừng nguyên liệu công nghiệp, cây nông sản ngắn ngày kết hợp với chăn nuôi tại địa bàn xã Ia Dreh.
Theo kế hoạch, dự án của Công ty TNHH Một thành viên Tân Tiến bắt đầu được tiến hành từ tháng 1/2003, thời hạn kết thúc vào năm 2010, với tổng số vốn đầu tư trên 21 nghìn tỷ đồng.
Tuy nhiên, đến năm 2007, nhận thấy công ty này không thực hiện đúng theo dự án được duyệt, nhiều diện tích đất bỏ hoang, nên Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai đã quyết định thu hồi lại 1.450,85 ha, giao cho huyện Krông Pa quản lý. Hơn 119 ha còn lại vẫn được giao cho Công ty TNHH Một thành viên Tân Tiến sử dụng.
Điều đáng nói, trong khi huyện Krông Pa chưa có phương án sử dụng hơn 1.450 ha được tỉnh Gia Lai giao, thì nhiều hộ dân ở khu vực lân cận (chủ yếu là người đồng bào dân tộc Jrai) có nhu cầu đất sản xuất nông nghiệp đã đến lấn chiếm đất để canh tác, sản xuất, thậm chí là xây dựng nhà ở kiên cố.
Trong vòng 10 năm, từ năm 2007 đến năm 2017, đã có gần 120 hộ dân đến lấn chiếm, với tổng diện tích bị lấn chiếm gần 100 ha. Cá biệt, có những hộ dân người H’Mông sinh sống tại tỉnh Đắk Lắk cũng di cư sang, chiếm đất, dựng nhà, khiến cơ quan chức năng buộc phải cưỡng chế, dỡ bỏ nhà cửa, đưa họ trở về nơi ở cũ.
Dù đã có sự vào cuộc quyết liệt của cơ quan chức năng, song hiện nay vẫn còn lại 78 hộ dân sinh sống và canh tác nông nghiệp trên diện tích đất lâm nghiệp mà tỉnh Gia Lai đã giao cho huyện Krông Pa quản lý.
Theo ghi nhận của phóng viên, khu vực người dân lấn chiếm đất rừng có vị trí khá biệt lập, phải vượt qua hàng chục km đường rừng mới có thể vào tới nơi.
Những căn nhà được người dân dựng lên giữa rừng để canh tác nông nghiệp. |
Chính bởi nằm ở vị trí biệt lập, nên cuộc sống của người dân nơi đây gặp nhiều khó khăn. Đặc biệt, các trẻ em sinh ra đều không được đến trường, không được học chữ. Thời điểm có mặt tại hiện trường, nhiều diện tích rừng vẫn đang bị người dân chặt phá để tiến hành canh tác nông nghiệp.
Ông Ksor Gút (sinh năm 1963, trú tại buôn Jú, xã Krông Năng, huyện Krông Pa) cho biết, trước đây gia đình ông ở tại buôn Jú, có đất canh tác nông nghiệp, song từ khi có thủy điện sông Ba Hạ, đất của gia đình ông đã bị ngập toàn bộ.
Được dự án thủy điện sông Ba Hạ đền bù bồi thường diện tích đất bị thiệt hại, nhưng do nhận thức còn hạn chế, nên ông đã dùng tiền bồi thường vào việc chi tiêu, ăn uống trong gia đình. Đến khi số tiền đền bù hết, năm 2007, ông Ksor Gút đã đưa gia đình lên rừng, lấn chiếm 2 ha đất rừng để canh tác nông nghiệp.
“Mình ở đây cũng được 10 năm rồi, vào đây canh tác trồng lúa, trồng mì,… cũng chỉ đủ ăn, kiếm sống qua ngày thôi. Giờ muốn về thì mong nhà nước hỗ trợ đất hay làm cánh đồng lớn thì mình mới về được, chứ không thì mình không về được đâu”, ông phân trần.
Tương tự gia đình ông Ksor Gút, anh Ksor Y Tét (sinh năm 1979, trú buôn Jú, xã Krông Năng, huyện Krông Pa) cho biết, sau khi lấy vợ, do hoàn cảnh gia đình khó khăn nên vợ chồng anh không được chia đất canh tác. Vì vậy, từ năm 2010, anh đã đưa gia đình lên rừng, qua nhiền năm đã lấn chiếm 7 ha đất rừng để trồng cây nông nghiệp và cây công nghiệp dài ngày.
“Tôi lên đây được 7 năm rồi, nghe Nhà nước muốn thu hồi lại đất thì cũng mong Nhà nước tạo điều kiện cho chúng tôi có công ăn việc làm, có nhà cửa ổn định. Nếu nhà nước thu hồi trắng thì gia đình tôi làm sao có công ăn việc làm được, hết sức khó khăn, không có đất rẫy làm, chúng tôi cũng không chịu về đâu”, anh lo lắng chia sẻ.
Ông Tạ Chí Khanh, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Krông Pa, tỉnh Gia Lai thừa nhận, việc để nhiều hộ dân lấn chiếm đất rừng trồng cây nông nghiệp là do công tác quản lý, bảo vệ rừng của huyện chưa được được chặt chẽ, cũng như chưa có chính sách hỗ trợ tốt trong cách bảo vệ rừng, trong khi nhu cầu về đất sản xuất của người dân khá nhiều.
Theo ông Khanh, thực hiện chủ trương của Chính phủ về việc đóng cửa rừng và phát triển rừng bền vững cũng như thực hiện theo các kế hoạch của tỉnh, thì phần diện tích mà tỉnh Gia Lai đã giao cho huyện Krông Pa đã có chủ trương giao cho Công ty TNHH Một thành viên Minh Phước (có trụ sở tại thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định) trồng rừng trên diện tích khoảng 900ha.
“ Đối với các hộ lấn chiếm trên đất Tân Tiến, huyện quyết tâm vận động họ chuyển về vị trí làng cũ và sản xuất ổn định như trước đây. Trong lúc chuyển đi thì ngân sách huyện cũng như doanh nghiệp sẽ bố trí để hỗ trợ một phần công chi phí khai hoang ban đầu để cho người dân yên tâm về nơi ở cũ”, ông Khanh nhấn mạnh.