Tỉnh Vĩnh Long với vị trí địa lý thuận lợi, có bờ biển dài 130km cùng nhiều cửa sông.
Tổ chức tuyên truyền, phát tờ rơi cho chủ tàu, thuyền viên về qui đinh trong đánh bắt khai thác thủy sản (ảnh tư liệu).
Nhờ đó, hoạt động khai thác thủy sản trở thành một ngành kinh tế quan trọng của địa phương. Bình quân mỗi năm sản lượng khai thác thủy sản của tỉnh đạt hơn 250 nghìn tấn, tạo việc làm cho khoảng 23 nghìn người trực tiếp trên biển và lao động dịch vụ trên bờ. Do đó, việc chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) và gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC) luôn được tỉnh Vĩnh Long triển khai đồng bộ các giải pháp với quyết tâm không để xảy ra tình trạng tàu cá của tỉnh vi phạm khai thác IUU.
Chính quyền và ngư dân đồng lòng
Xã Tân Thủy, tỉnh Vĩnh Long một trong những địa phương có đội tàu khai thác thủy sản lớn nhất của tỉnh. Từ một "điểm nóng" về số tàu cá vi phạm ở vài năm trước, đến nay xã đã kéo giảm và ngăn chặn hoàn toàn tình trạng này. Kết quả này xuất phát từ kinh nghiệm, cách làm sáng tạo của lãnh đạo xã trong công tác lồng ghép tuyên truyền các quy định chống khai thác IUU.
Ông Nguyễn Hữu Hậu, Phó Chủ tịch UBND xã Tân Thủy cho biết, cùng với các biện pháp tuyên truyền, kêu gọi ngư dân thực hiện chủ trương chính sách pháp luật, địa phương đã triển khai mô hình phân công cán bộ, đảng viên "theo dõi động viên" những chủ tàu cá "có nguy cơ cao" vi phạm các quy định chống khai thác IUU. Sau thời gian thực hiện, mô hình này đạt hiệu quả rất tốt. Những chủ tàu có đều nhận thức được và nắm vững những qui định, qua đó cùng với địa phương chấp hành tốt chủ trương, pháp luật của nhà nước trong khai thác thủy sản, không vi phạm khai thác IUU.
Ông Đặng Văn Hồng, Trưởng ấp An Lợi, xã Tân Thủy chia sẻ, hàng tuần ông thường tham gia uống trà cùng với chủ tàu, qua đó thăm hỏi động viên các chủ tàu và nắm bắt được các tàu cá hiện nay hoạt động ở vùng biển nào. Thông qua gặp gỡ , ông Hồng tuyên truyền lồng ghép câu chuyện quy định trong chống khai thác IUU, nhờ vậy các tàu trước kia từng bị mời về vì "mất tín hiệu" ở vùng cập ranh, nay đã thực hiện rất tốt việc kết nối hành trình giữa tàu và đất liền. Thực hiện tuân thủ đúng quy định khi khai thác thủy sản.
Ông Nguyễn Văn Dũng, chủ tàu cá tại xã Tân Thủy, tỉnh Vĩnh Long cho biết, qua sự tuyên truyền của chính quyền địa phương, ngành chức năng, ông nhận thức rõ và luôn tuân thủ thực hiện đúng qui định trước khi ra khơi. Ông Dũng chia sẻ, khi ra khơi chủ tàu ít theo cùng thuyền viên, do vậy ông luôn yêu cầu thuyền trưởng tàu chuẩn bị đầy đủ các yêu cầu cần thiết như: máy giám sát hành trình, tuân thủ vùng biển khai thác không vi phạm khai thác vùng biển không cho phép. Chuẩn bị thủ tục hành chính danh sách thành viên để xuất bến...
Ngoài ra, ông Dũng luôn kết nối, theo dõi hành trình của tàu, khi nhận thấy vượt ranh giới, hoạc vi phạm báo ngay để thuyền trưởng không vi phạm. Hiện nay, ngư dân cũng rất mong muốn chung tay cùng nhà nước để hàng hóa xuất khẩu thủy sản, kể cả các doanh nghiệp hàng đầu xuất khẩu sẽ tăng giá trị sản phẩm, lợi nhuận đó ngư dân cũng được hưởng lợi.
Cùng nhận thức và hành động như ông Nguyễn Văn Dũng, chủ tàu Đức Nguyên (xã Tân Thủy) Nguyễn Văn Quyển cho hay, ông đã tự lắp đến hai thiết bị giám sát hành trình (VMS) cho tàu của mình. Nguyên do bởi ông lo ngại nếu chỉ có một thiết bị, gặp khi hư hỏng mất tín hiệu, còn có thứ 2 để thay thế. Làm như thế cho đảm bảo tàu không vi phạm
Quyết liệt hành động
Trong những ngày cao điểm của cả nước chống khai thác IUU, tỉnh Vĩnh Long tăng cường công tác tuần tra, kiểm tra, kiểm soát hoạt động tàu cá trên vùng cửa biển, vùng ven bờ và vùng lộng thuộc phạm vi quản lý của tỉnh. Từ đầu năm đến nay, Chi cục Thủy sản, Kiểm ngư và Biển đảo đã phối hợp các đơn vị liên quan thực hiện 12 cuộc kiểm tra việc chấp hành các quy định về khai thác thủy sản trên biển của tỉnh, kiểm tra trực tiếp 287 tàu cá. Nội dung kiểm tra tập trung vào hồ sơ, giấy tờ liên quan đến tàu cá, thuyền viên; kiểm tra, kiểm soát việc trang thiết bị lắp đặt trên tàu cá; vùng khai thác
Thiếu tá Lê Minh Trung, Chính trị viên Đồn Biên phòng Hàm Luông cho hay, thực hiện công tác tuần tra, kiểm soát, quản lý chặt chẽ phương tiện ra vào hoạt động trên địa bàn, phòng, chống khai thác thủy sản bất hợp pháp IUU, Ban chỉ huy Đồn biên phòng Hàm Luông, đã chỉ đạo xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm các quy định của pháp luật. Lực lượng bộ đội biên phòng phối hợp với các lực lượng như kiểm ngư và chính quyền địa phương làm tốt công tác tuyên truyền, vận động quần chúng nhân dân chấp hành nghiêm chủ trương, pháp luật của nhà nước, những quy định về phòng chống khai thác thủy sản bất hợp pháp IUU.
Cùng với đó, lực lượng biên phòng phối hợp tuyên truyền riêng lẻ tàu cá thuộc diện "03 không", nguy cơ cao khai thác thủy sản vi phạm vùng biển nước ngoài; tuyên truyền nhắc nhở các tàu cá hoạt động vi phạm thông qua các nhóm trên zalo, mạng xã hội... Qua đó, bà con ngư dân nhận thức được trong quá trình hoạt động khai thác thủy hải sản, chấp hành nghiêm qui định pháp luật, đặc biệt là các quy định về xâm phạm vùng biển nước ngoài, các quy định về các phương tiện tàu cá "03 không".
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Vĩnh Long, tỉnh là một trong những địa phương có đội tàu khai thác thủy sản lớn ở Đồng bằng sông Cửu Long. Sản lượng khai thác hằng năm đạt hơn 250.000 tấn. Toàn tỉnh có 4 cảng cá, Cảng cá Bình Đại, Ba Tri, Thạnh Phú và Định An, tổng công suất bốc dỡ hàng thủy sản 173.000 tấn/ năm. Từ đầu năm 2025 đến nay, tỉnh Vĩnh Long không còn xảy ra tàu cá vi phạm khai thác ở vùng biển nước ngoài, 100% tàu cá hoạt động trên địa bàn được đăng ký, đăng kiểm, cấp phép khai thác thủy sản; toàn bộ sản phẩm thủy sản khai thác được truy xuất nguồn gốc điện tử thông qua nhật ký khai thác điện tử và hệ thống cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia….
Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Vĩnh Long Nguyễn Văn Buội cho hay, việc triển khai các cái giải pháp để phòng chống khai thác IUU trong thời gian qua đạt kết quả tích cực. Nhận thức của ngư dân đối ở các xã ven biển được nâng lên rất là rõ rệt. Ngư dân nắm bắt các quy định về pháp luật trong đánh bắt khai thác thủy sản. Trong thời gian tới, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Vĩnh Long tiếp tục phối hợp với các sở ngành địa phương tập trung quyết liệt thực hiện kế hoạch tháng hành động cao điểm để chống khai thác IUU. Trong đó, tập trung công tác tuyên truyền vận động các chủ tàu phải chấp hành nghiêm các quy định về công tác phòng chống IUU. Các địa phương tiếp tục phân công cán bộ đảng viên, hỗ trợ vận động tuyên truyền đối với các chủ tàu
Cùng với đó, tỉnh tăng cường thực hiện quản lý các đội tàu, tổ chức tuần tra kiểm soát 100% các tàu khi cập cảng, rời cảng , thu nhận các nhật ký đúng quy định,... Hiện nay tỉnh Vĩnh Long đang triển khai thí điểm nhật ký điện tử đối với các tàu khai thác; tiếp tục phân công cán bộ trực ban 24/24 giám sát hành trình để cảnh báo các tàu không mắc sai phạm.