Đại biểu Quốc hội đồng tình cao việc hợp nhất 3 chương trình mục tiêu

Tuần qua, Quốc hội đã thông qua 4 dự án Luật là Luật Tình trạng khẩn cấp, Luật Giám định tư pháp (sửa đổi), Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi) và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp đã góp phần nâng cao chất lượng hoạt động tư pháp, giải quyết triệt để các vướng mắc, bảo đảm tính nghiêm minh và hiệu quả trong thi hành pháp luật. 

Cũng trong trong tuần, Quốc hội đã xem xét Chủ trương đầu tư Chương trình Mục tiêu quốc gia (MTQG) về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026 - 2035 và Chủ trương đầu tư Chương trình MTQG hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026 - 2035. Đồng thời, thảo luận về Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đột phá cho công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân. Quốc hội cũng cho ý kiến về Chủ trương đầu tư Chương trình MTQG về nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (DTTS&MN) đến năm 2035, chương trình tích hợp từ 3 Chương trình MTQG.

Một trong những điểm nhấn quan trọng của tuần là Quốc hội xem xét Chủ trương đầu tư của 3 Chương trình MTQG là: Chương trình MTQG về nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS&MN đến năm 2035; Chương trình MTQG về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026 - 2035 và Chủ trương đầu tư Chương trình MTQG hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026 - 2035. Đồng thời, thảo luận về Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đột phá cho công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân. Đây đều là những nội dung trọng tâm thu hút sự quan tâm lớn từ đại biểu Quốc hội và cử tri.

Việc hợp nhất ba Chương trình MTQG về nông thôn mới, giảm nghèo bễn vững và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS&MN được đánh giá là bước đột phá thể chế, giúp khắc phục tình trạng phân tán và chồng chéo nguồn lực. Đa số đại biểu bày tỏ lo ngại sâu sắc về cơ cấu vốn, đặc biệt là gánh nặng đối ứng dồn lên vai các tỉnh nghèo. Trong tổng vốn Nhà nước hỗ trợ 500.000 tỷ đồng, ngân sách Trung ương chỉ chiếm 20% (100.000 tỷ đồng), trong khi ngân sách địa phương phải chịu tới 80% (400.000 tỷ đồng). Tỷ lệ này bị cho là chưa thể hiện được vai trò "dẫn dắt" của Trung ương.

Các đại biểu nhấn mạnh, Chương trình cần tập trung, tránh dàn trải, xây dựng nhiệm vụ rõ ràng, khả thi, và đảm bảo không trùng lặp để quản lý thống nhất, tháo gỡ khó khăn đã tồn tại. Việc tăng cường phân cấp, phân quyền cho địa phương được kỳ vọng sẽ nâng cao hiệu quả, hướng đến mục tiêu cuối cùng là “cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho người dân, nhất là vùng DTTS&MN”. 

Đối với hai Chương trình MTQG về Y tế và Giáo dục, các phiên thảo luận tập trung vào phân bổ vốn, cơ chế quản lý và đảm bảo công bằng tiếp cận dịch vụ giữa các vùng. Nhiều đại biểu Quốc hội lo ngại về vốn và xã hội hóa được đại biểu đề cập. Yêu cầu về vốn đối ứng hoặc tỷ lệ xã hội hóa có thể tạo gánh nặng tài chính, đặc biệt cho các địa phương nghèo, vùng sâu, vùng xa do thiếu tiềm lực doanh nghiệp. Điều này có nguy cơ dẫn đến tăng chi phí gián tiếp cho người dân, ảnh hưởng đến nguyên tắc công bằng. Đại biểu kiến nghị cần phân định rõ thẩm quyền quản lý giữa Trung ương và địa phương, nhưng phải siết chặt tổ chức thực hiện và giám sát để tránh tình trạng "giao rồi buông", đồng thời đảm bảo sự thống nhất trong sử dụng vốn.

Với Chương trình MTQG về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026 - 2035, các đại biểu nhấn mạnh cần tạo bước chuyển về tư duy, ưu tiên công tác phòng bệnh, nâng cao chất lượng dân số và thích ứng với biến đổi khí hậu, thay vì chỉ tập trung vào chữa bệnh. Trong khi đó, để thúc đẩy giáo dục phát triển, điều cốt lõi các đại biểu mong muốn cơ quan soạn thảo hướng tới là làm rõ mục tiêu, đảm bảo tính khả thi, bền vững, đặc biệt là bảo đảm công bằng cho học sinh vùng khó khăn (qua chính sách miễn giảm học phí, hỗ trợ người học) và nâng cao chất lượng đào tạo. Điều này cần được thể hiện rõ trong Chương trình MTQG hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026 - 2035 lần này.

Một điểm nhấn quan trọng trong tuần qua, các đại biểu Quốc hội đã thảo luận về các Báo cáo công tác nhiệm kỳ 2021 - 2026 của Chủ tịch nước, Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, cũng như Dự thảo Báo cáo công tác nhiệm kỳ khóa XV của Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội. Đặc biệt, Báo cáo công tác nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV được thảo luận sôi nổi tại Kỳ họp thứ 10, khẳng định những thành tựu toàn diện và nổi bật. Khóa XV được đánh giá là một nhiệm kỳ năng động, linh hoạt, thích ứng kịp thời với bối cảnh nhiều biến động, từ đại dịch COVID-19 chưa từng có tiền lệ đến yêu cầu cải cách thể chế và phục hồi kinh tế. 

Dự kiến sẽ có 42 Luật và 18 Nghị quyết được thông qua trong tuần làm việc cuối cùng của Quốc hội

Trong tuần làm việc cuối cùng của Kỳ họp thứ 10 (từ ngày 8 đến 11/12), dự kiến sẽ có 42 Luật và 18 Nghị quyết, Chủ trương đầu tư được biểu quyết thông qua, hoàn thành khối lượng lập pháp rất lớn.

Quốc hội sẽ tập trung thảo luận và cho ý kiến về một loạt các dự án Luật, dự thảo Nghị quyết và chủ trương đầu tư quan trọng. Quốc hội xem xét các cơ chế, chính sách đặc thù cho Hà Nội, TP Hồ Chí Minh (sửa đổi Nghị quyết 98) và Đà Nẵng (sửa đổi Nghị quyết 136); Cơ chế đặc thù cho đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, chủ trương đầu tư Cảng hàng không quốc tế Gia Bình, đường bộ cao tốc Vinh - Thanh Thủy và điều chỉnh chủ trương đầu tư Cảng hàng không quốc tế Long Thành.

Quốc hội cho ý kiến về Bổ sung ngân sách nhà nước (nguồn vốn không hoàn lại nước ngoài) đợt 2 năm 2025; Cơ chế, chính sách phát triển năng lượng quốc gia giai đoạn 2026 - 2030; Điều chỉnh giảm dự toán chi sự nghiệp kinh tế của Bộ Xây dựng để khắc phục hậu quả thiên tai về đường bộ. Sửa đổi Nghị quyết 170/2024/QH15 để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các dự án, đất đai tại TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng và Khánh Hòa theo kết luận thanh tra, kiểm tra; Xử lý Dự án Nhà máy Bột giấy Phương Nam.

Quốc hội cũng sẽ thảo luận tại hội trường về các báo cáo công tác năm 2025 của ngành Tư pháp (Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao), công tác phòng, chống tội phạm, thi hành án, và phòng, chống tham nhũng. Thảo luận kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri và kết quả tiếp công dân, xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo năm 2025; Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng.

Đáng chú ý, trong tuần làm việc cuối cùng, Quốc hội sẽ biểu quyết thông qua hàng loạt Luật và Nghị quyết, mang tính bản lề, bao phủ hầu hết các lĩnh vực trọng yếu của đời sống kinh tế - xã hội và quốc phòng - an ninh, tạo hành lang pháp lý vững chắc cho sự phát triển đất nước.

Nhóm luật liên quan đến thuế, tài chính dự kiến được thông qua như: Luật Quản lý thuế (sửa đổi), Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), Luật Tiết kiệm, chống lãng phí, Luật Đầu tư (sửa đổi), cùng với các luật sửa đổi về Giá, Quản lý nợ công, Bảo hiểm tiền gửi, Kinh doanh bảo hiểm, Thuế giá trị gia tăng và Luật Phá sản (sửa đổi); Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách phát triển năng lượng quốc gia giai đoạn 2026 – 2030...

Nhóm Luật về xây dựng, quy hoạch, đất đai và giao thông gồm: Luật Quy hoạch (sửa đổi), Luật Xây dựng (sửa đổi), Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi), cùng với Luật sửa đổi, bổ sung một số điều về Quy hoạch đô thị và nông thôn... Điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc thi hành Luật Đất đai, và chủ trương đầu tư các dự án lớn như Cảng hàng không quốc tế Gia Bình, đường bộ cao tốc Vinh - Thanh Thủy và điều chỉnh dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành.

Các Luật Chuyển đổi số, Luật Trí tuệ nhân tạo, Luật Công nghệ cao (sửa đổi) và các luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chuyển giao công nghệ và Sở hữu trí tuệ… sẽ góp phần hiện thực hóa chiến lược quốc gia về chuyển đổi số, công nghệ cao, trí tuệ nhân tạo và chuyển giao công nghệ.

Nhóm luật củng cố an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội và bí mật nhà nước như: Luật An ninh mạng, Luật Bảo vệ bí mật nhà nước (sửa đổi), cùng các luật sửa đổi, bổ sung liên quan đến Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp, và Phòng, chống ma túy (sửa đổi) cũng sẽ được thông qua trong tuần tới.

Hoàn thiện hệ thống tư pháp, tổ chức quyền lực nhà nước, công vụ, phòng chống tham nhũng, dự kiến các Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân (sửa đổi), Luật Viên chức (sửa đổi), các luật sửa đổi về Thi hành án hình sự, Tiếp công dân, Khiếu nại, Tố cáo, Phòng, chống tham nhũng và Luật Toà án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế, các Nghị quyết về Tổng kết công tác nhiệm kỳ 2021 - 2026 của các cơ quan nhà nước cấp cao cũng sẽ được thông qua.

Các dự án Luật, Nghị quyết về giáo dục đào tạo như: Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi), Luật Giáo dục đại học (sửa đổi), Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục; Các Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để thực hiện đột phá phát triển giáo dục và đào tạo; Nghị quyết về chủ trương đầu tư Chương trình Mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026 - 2035.

Các Luật, Nghị quyết giải quyết các vấn đề cấp thiết về dân số, phòng bệnh, bảo vệ môi trường, khoáng sản và phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số như: Luật Dân số, Luật Phòng bệnh, cùng các luật sửa đổi, bổ sung trong lĩnh vực nông nghiệp, môi trường, Địa chất và khoáng sản. Nghị quyết quan trọng về cơ chế, chính sách đột phá cho công tác chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân và phê duyệt chủ trương đầu tư các chương trình mục tiêu quốc gia về y tế, nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2026 - 2035.

Các Nghị quyết giải quyết các vấn đề phát triển cho các trung tâm kinh tế lớn: Cơ chế, chính sách đặc thù cho Thủ đô và việc sửa đổi, bổ sung các nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh và thành phố Đà Nẵng, cùng việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với các dự án tồn đọng tại TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng và Khánh Hòa.

Dự kiến, Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khoá XV sẽ bế mạc vào chiều ngày 11/12, kết thúc 8 tuần làm việc liên tục (không nghỉ giữa kỳ) với 42 ngày tập trung cao độ.