Theo Tổng cục Hải quan Việt Nam: Ngày 13/3/2011, Hải đội kiểm soát chống buôn lậu trên biển khu vực miền Nam (Hải đội 3), Cục Ðiều tra chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan đã tiến hành kiểm tra, khám xét hàng hóa xuất khẩu quặng đi Trung Quốc, vận chuyển trên tàu Hải Bình 99 của Công ty cổ phần đầu tư Khoáng sản và Thương mại Bình Thuận (Công ty Khoáng sản Bình Thuận)

Hàng hóa theo khai báo là bột quặng zircon (đây là mặt hàng chế biến sâu), khối lượng 900 tấn. Tuy nhiên, qua kiểm tra thực tế, phát hiện hàng hóa có mầu vàng của quặng thô, là mặt hàng không được xuất khẩu.

Ðây là vụ việc vi phạm có tính chất phức tạp, liên quan đến nhiều chính sách, pháp luật về khai thác, chế biến và xuất khẩu khoáng sản của các bộ, ngành khác nhau. Bộ Tài chính cho biết, để việc xử lý theo đúng quy định của pháp luật, quá trình xử lý phải xin ý kiến các bộ, ngành có liên quan như: Bộ Công Thương, Bộ Tư pháp, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Công an, Văn phòng Chính phủ.

Kết quả điều tra, xác minh của cơ quan hải quan đã xác định Công ty Khoáng sản Bình Thuận có những vi phạm sau:

1. Lô hàng của Công ty Khoáng sản Bình Thuận không phải là "bột zircon đã qua chế biến sâu" như khai báo hải quan, mà là "tinh quặng zircon, là sản phẩm thô". Kết quả giám định tại Trung tâm Tiêu chuẩn đo lường chất lượng 3 xác định mặt hàng này không đủ điều kiện xuất khẩu theo quy định của pháp luật (Giám định số 1047/N3.11.TÐ ngày 25/4/2011).

2. Giấy phép khai thác 183/GP-BTNMT ngày 16/2/2009 do Bộ Tài Nguyên và Môi trường cấp cho Công ty Khoáng sản Bình Thuận cho phép công ty khai thác, chế biến quặng titan để sử dụng cho nhà máy sản xuất rutil trong nước (không cho xuất khẩu).

3. Công ty Khoáng sản Bình Thuận đã sử dụng Chứng thư giám định của lô hàng khác để làm thủ tục hải quan xuất khẩu cho lô hàng bị Hải đội 3 bắt giữ.

Với những sai phạm nêu trên, ngày 28/12/2011, Hải đội 3 đã công bố kết quả xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan. Theo đó, phạt tiền và đình chỉ việc xuất khẩu (theo Quyết định số 26/QÐ-ÐTCBL ngày 24/11/2011). Công ty Khoáng sản Bình Thuận đã thừa nhận sai phạm và thực hiện nghiêm chỉnh quyết định xử phạt của cơ quan hải quan. Ðồng thời, ngày 28/12/2011, Hải đội 3 đã ra Quyết định số 02/QÐ-HÐ3 trả toàn bộ hàng hóa bị tạm giữ cho Công ty Khoáng sản Bình Thuận.

Phương Mai