Cơ quan Vũ trụ Israel (ISA) và Cơ quan Đổi mới Sáng tạo Israel vừa công bố thành lập một phòng thí nghiệm nghiên cứu – phát triển (R&D) cấp quốc gia, với mục tiêu giảm chi phí và đơn giản hóa việc tiếp cận không gian cho các doanh nghiệp công nghệ Israel.
Camera không gian JUPITER của Elbit Systems được phóng lên quỹ đạo cùng vệ tinh NAOS bằng tên lửa Falcon 9 của SpaceX. Ảnh: ELBIT SYSTEMS
Sáng kiến mang tên Access to Space do Creation Space vận hành, với tổng ngân sách 60 triệu shekel (NIS) (gần 20 triệu USD), trong đó 40 triệu shekel là các khoản tài trợ từ chính phủ. Chương trình sẽ cung cấp các dịch vụ được trợ giá cho hoạt động thử nghiệm, phóng và vận hành công nghệ không gian trên quỹ đạo.
Theo thông cáo, phòng thí nghiệm sẽ giảm tối thiểu 35% chi phí so với giá thị trường đối với các dịch vụ phóng và thử nghiệm, đồng thời dự kiến hỗ trợ phóng ít nhất 15 tải trọng thử nghiệm trong vòng ba năm tới. Mục tiêu là giúp các công ty rút ngắn quá trình chuyển đổi từ nghiên cứu trong phòng thí nghiệm sang triển khai và vận hành thực tế trong không gian.
Bộ trưởng Đổi mới, Khoa học và Công nghệ Gila Gamliel cho biết đây là “một cột mốc chiến lược” đối với lĩnh vực không gian của Israel, giúp hạ thấp các rào cản kinh tế và hậu cần cho doanh nghiệp. Theo bà Gamliel, phòng thí nghiệm sẽ đóng vai trò cầu nối quan trọng, cho phép các nhà nghiên cứu và doanh nhân biến ý tưởng đột phá thành công nghệ không gian đã được kiểm chứng.
Chủ tịch Cơ quan Đổi mới Sáng tạo Israel, ông Alon Stopel, đánh giá khoản đầu tư này có ý nghĩa chiến lược, góp phần củng cố lợi thế cạnh tranh của Israel, thu hút hoạt động quốc tế và giúp các startup giai đoạn đầu có thể tham gia thị trường toàn cầu. Ông nhấn mạnh công nghệ cao hiện chiếm 57% kim ngạch xuất khẩu và khoảng 20% GDP của Israel, trong đó không gian được xem là một trụ cột tăng trưởng mới đầy tiềm năng.
Chủ tịch Cơ quan Vũ trụ Israel, Tiến sĩ Shimrit Maman, cho biết chương trình được thiết kế nhằm tháo gỡ các “điểm nghẽn” về hạ tầng và hậu cần, cho phép doanh nghiệp tập trung vào phát triển công nghệ và chứng minh tính khả thi trực tiếp trong không gian.
Dự án được triển khai sau quyết định tháng 6/2025 của Diễn đàn TELEM về việc phân bổ ngân sách riêng cho hạ tầng không gian quốc gia. Các đối tác tài trợ gồm Bộ Đổi mới, Khoa học và Công nghệ; Cơ quan Đổi mới Sáng tạo Israel; Ủy ban Kế hoạch và Ngân sách; Cục Nghiên cứu & Phát triển Quốc phòng và Bộ Tài chính.
Chương trình Access to Space sẽ cung cấp dịch vụ trọn gói trên toàn bộ chu trình phát triển, từ hỗ trợ kỹ thuật, tư vấn pháp lý, thực hiện phóng, vận hành vệ tinh đến quản lý hệ thống không gian. Giới chức Israel kỳ vọng sáng kiến này sẽ thúc đẩy thương mại hóa công nghệ không gian, tăng cường hợp tác giữa doanh nghiệp và các viện nghiên cứu, đồng thời giúp Israel thu hẹp khoảng cách với các cường quốc không gian trong bối cảnh ngành công nghiệp vũ trụ toàn cầu đang tăng tốc mạnh mẽ.