Động thái trên dường như được đưa ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump đe dọa "ném bom" nếu các cuộc thảo luận thất bại. Trước đó, vào đầu tuần, ông Trump đã đưa ra thông báo bất ngờ rằng Washington và Tehran sẽ bắt đầu các cuộc đàm phán tại Oman - quốc gia vùng Vịnh từng làm trung gian giữa phương Tây và Cộng hòa Hồi giáo Iran.

Việc ông Trump quay trở lại Nhà Trắng vào tháng 1 đã một lần nữa mang đến một lập trường cứng rắn hơn với Iran, quốc gia có chương trình hạt nhân bị đồng minh của Mỹ là Israel xem là mối đe dọa hiện hữu. Trước đó, chính ông Trump là người từng rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân năm 2015 với Tehran trong nhiệm kỳ đầu.

Cùng lúc đó, Iran và các nhóm liên minh của quốc gia Trung Đông này được nhận định đã bị ảnh hưởng không nhỏ do các chiến dịch quân sự mà Israel phát động trên khắp khu vực – bao gồm cả các cuộc không kích vào lãnh thổ Iran. Các hoạt động quân sự trên đã nhắm vào Iran và các đồng minh nước này kể từ sau cuộc tấn công của nhóm vũ trang Hamas vào Israel vào tháng 10/2023.

Truyền thông nhà nước Iran cho biết, cuộc đàm phán sẽ do Ngoại trưởng Abbas Araqchi dẫn đầu phía đoàn của Teheran, trong khi đó đặc phái viên của Tổng thống Mỹ , ông Steve Witkoff sẽ đại diện Washington, cùng với Ngoại trưởng Oman Badr al-Busaidi làm trung gian.

Ngày 11/4, Bộ Ngoại giao Iran tuyên bố rằng Mỹ nên đánh giá cao quyết định của Cộng hòa Hồi giáo Iran trong việc tham gia đàm phán, bất chấp điều họ gọi là một "sự phô trương đối đầu" đến từ phía Washington.

"Chúng tôi dự định sẽ đánh giá mục đích và quyết tâm của phía bên kia vào thứ Bảy này (12/4)," người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Esmaeil Baghaei đăng tải trên mạng xã hội X. "Với sự nghiêm túc và thận trọng thẳng thắn, chúng tôi đang trao cho hoạt động ngoại giao một cơ hội thực sự", ông nói thêm.

Thứ trưởng Ngoại giao Iran, ông Majid Takht-e Ravanchi, được hãng thông tấn ISNA dẫn lời, cho biết: "Nếu không có các mối đe dọa và sự hăm dọa từ phía Mỹ, khả năng đạt được một thỏa thuận là rất cao. Chúng tôi phản đối mọi hành vi bắt nạt và ép buộc".

Trong khi đó, các cuộc không kích của Mỹ nhằm vào lực lượng Houthi ở Yemen – nhóm thân Iran đã tấn công các tuyến hàng hải quốc tế trên Biển Đỏ để ủng hộ Hamas – làm dấy lên suy đoán rằng Washington có thể đang chuẩn bị cho một cuộc tấn công vào Iran.

Cùng lúc, Israel đã nối lại chiến dịch quân sự "tàn khốc" chống lại Hamas – lực lượng cũng nhận được sự hỗ trợ từ Iran – sau vài tuần tạm ngừng bắn. Thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel với lực lượng Hezbollah tại Liban, do Iran hậu thuẫn, vẫn đang trong tình cảnh khá mong manh.

Cùng ngày 11/4, Cố vấn của Lãnh tụ tối cao Iran, ông Ali Shamkhani, cho biết nước này đang tìm kiếm một thỏa thuận hạt nhân "thực chất và công bằng" với Mỹ, trước thềm các cuộc đàm phán tại Oman.

Trên mạng xã hội X, ông Shamkhani cho biết Ngoại trưởng Iran Abbas Araqchi được trao toàn quyền khi đến Oman đàm phán gián tiếp với Mỹ, hướng tới một thỏa thuận thực chất chứ không phải để phô trương hay chỉ để phát biểu trước ống kính truyền hình.

Trước đó vào cuối tuần trước, Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi đã từng tuyên bố nước này từ chối tiến hành các cuộc đàm phán trực tiếp "vô nghĩa" với Mỹ về vấn đề hạt nhân theo đề nghị của Tổng thống Donald Trump.

Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Iran dẫn lời Ngoại trưởng Araghchi nhấn mạnh các cuộc đàm phán trực tiếp sẽ không có nhiều ý nghĩa khi các quan chức Mỹ bày tỏ lập trường trái ngược nhau và Tehran cam kết theo đuổi biện pháp ngoại giao thông qua đàm phán gián tiếp. Ông đồng thời khẳng định Tehran sẵn sàng cho mọi tình huống và luôn bảo vệ lợi ích quốc gia cùng chủ quyền của mình.

Trước tuyên bố của Ngoại trưởng Iran chỉ 1 ngày, Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian cho biết Tehran sẵn sàng đối thoại với Mỹ trên cơ sở bình đẳng, song không nêu rõ có chấp nhận đàm phán trực tiếp như đề xuất của Tổng thống Donald Trump hay không.

Trong nhiệm kỳ đầu tiên, Tổng thống Trump đã rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân mang tên Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA) mà Iran ký với nhóm P5+1 (gồm Anh, Mỹ, Nga, Pháp, Trung Quốc và Đức) năm 2015. Thỏa thuận này đặt ra những giới hạn nghiêm ngặt đối với các hoạt động hạt nhân, để đổi lấy việc nới lỏng lệnh trừng phạt đối với Iran. Đáp lại, Iran ngừng thực hiện các nghĩa vụ trong thỏa thuận. Tuy nhiên, sau khi đắc cử Tổng thống nhiệm kỳ đầu tiên, năm 2018, ông Trump đã rút Mỹ khỏi thỏa thuận này và tái áp đặt trừng phạt chống Iran. Đáp lại, Iran ngừng thực hiện các nghĩa vụ trong thỏa thuận.