Theo tờ The Guardian, tuyên bố nêu trên được Ngoại trưởng Abbas Araghchi đưa ra tại hội nghị an ninh ở Tehran, trong bối cảnh các nỗ lực ngoại giao giữa hai bên rơi vào bế tắc sau loạt vụ tấn công nhằm vào cơ sở hạt nhân Iran hồi tháng 6.

Ông Araghchi cho biết Tehran đã nhận được một số đề xuất gián tiếp từ các nước trung gian muốn giúp khôi phục đàm phán với chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump. Tuy vậy, Iran đánh giá Washington chưa thể hiện thiện chí hay sự chuẩn bị cần thiết cho các cuộc thương lượng “bình đẳng và công bằng”.

Năm vòng đàm phán gián tiếp trước đó đã đổ vỡ vào ngày 12/6, khi Israel - với sự hậu thuẫn từ Mỹ - tiến hành chiến dịch tấn công kéo dài 12 ngày nhằm vào nhiều cơ sở hạt nhân của Iran. Tổng thống Trump sau đó tuyên bố các mục tiêu hạt nhân “đã bị phá hủy hoàn toàn”, trong khi các nước châu Âu kích hoạt cơ chế tái áp đặt trừng phạt của Liên hợp quốc. Tuy nhiên, Tehran bác bỏ các đánh giá thiệt hại và khẳng định các lệnh trừng phạt mới “không gây tác động đáng kể”.

Iran cũng từ chối ngay lập tức cho Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) tiếp cận các cơ sở bị tấn công, với lý do cần đảm bảo an ninh. Ngoại trưởng Araghchi nhấn mạnh Iran không có cơ sở hạt nhân bí mật và cho biết đất nước “đã bước ra khỏi cuộc chiến mạnh mẽ hơn”, khẳng định khả năng phòng thủ của Iran đã được phục hồi và nâng cao. “Cơ sở vật chất có thể xây lại, điều quan trọng là ý chí của người dân và sự thống nhất quốc gia”, ông Araghchi nói.

Trở ngại lớn nhất của các vòng thương lượng trước đây là vấn đề làm giàu uranium trong nước - điều Iran coi là “quyền không thể từ bỏ”. Washington muốn Tehran chấm dứt hoạt động này. Một giải pháp từng được cả hai bên tạm chấp thuận là thành lập liên danh khai thác uranium ngay tại Iran, có sự tham gia của chuyên gia Mỹ. Cách tiếp cận này cho phép Tehran duy trì sản xuất trong nước nhưng vẫn chịu giám sát chặt chẽ, giúp cả hai bên đều có thể xem như cùng có lợi. Tuy nhiên, phía Iran nói rằng thỏa thuận tưởng như đã thành công lại bị phá vỡ “vì những người gây rối ở Washington”. Dù đề xuất này hiện không còn trên bàn đàm phán, giới quan sát nhận định nó vẫn có thể được hồi sinh nếu đối thoại được khởi động lại.

Mặc dù Tổng thống Trump gần đây tuyên bố “Iran muốn trở lại đàm phán”, các quan chức Iran khẳng định họ chưa nhận được thông điệp rõ ràng hay đề xuất đầy đủ từ Mỹ hoặc các nước trung gian như Qatar, Ai Cập, Oman và Saudi Arabia. Tehran cũng bác bỏ chỉ trích cho rằng họ bị động trước cách tiếp cận mang tính bộc phát của Tổng thống Mỹ, nói rằng “ngoại giao không phải là một màn trình diễn”.

Ngoại trưởng Araghchi cũng nhấn mạnh Mỹ không thể kỳ vọng đạt được điều họ không làm được bằng chiến sự thông qua bàn đàm phán. “Iran luôn sẵn sàng ngoại giao, nhưng không chấp nhận những cuộc thương lượng mang tính áp đặt”, ông Araghchi nói. Thứ trưởng Ngoại giao Saeed Khatibzadeh cũng cho rằng Washington đang tìm cách đạt mục tiêu thời chiến bằng “những cuộc đàm phán được dàn dựng”.

Kết thúc phát biểu, ông Araghchi khẳng định: “Nếu họ nói chuyện với người dân Iran bằng ngôn ngữ của tôn trọng, họ sẽ nhận được câu trả lời tương xứng”.