Theo đó, Tehran có thể sẽ chấp nhận việc ông Assad nắm quyền 6 tháng trong thời kì chuyển tiếp, sau đó ai lên lãnh đạo đất nước sẽ được quyết định bởi một một cuộc bỏ phiếu toàn quốc – một quan chức cấp cao tại Trung Đông theo dõi tình hình Iran chia sẻ với hãng tin Reuters (Anh) ngày 29/10.


Tiếp sau cuộc gặp 4 bên ngày 23/10, hôm nay (30/10) Iran lần đầu tiên sẽ tham dự một cuộc gặp cấp cao đa phương về Syria, cùng với các đối tác khác là Mỹ, Nga, Thổ Nhĩ Kỳ, Saudi Arabia, Qatar, Oman, Các Tiểu vương Quốc Arab Thống nhất, đại diện các nước khác châu Âu. Đây là một diến biến mới, phản ánh sự thay đổi quan điểm của Washington về vai trò của Iran. Trong suốt thời gian xảy ra nội chiến ở Syria làm hơn 250.000 chết, 10 triệu người phải ly hương, chạy nạn, Tehran – một đồng minh chủ chốt của Damascus, luôn bị gạt ra ngoài các cuộc đàm phán quốc tế về lập lại hòa bình ở Syria mà kết cục luôn là đổ vỡ, thất bại.

Hôm 29/10, Mỹ bày tỏ hy vọng sẽ được nghe quan điểm của Iran và Nga về mức độ chấp nhận thoái lui quyền lực của ông Assad – nhân vật mà Washington và các đồng minh phương Tây luôn cáo buộc là tác nhân chính gây ra xung đột đẫm máu ở Syria. Tehran cho biết sẵn sàng thể hiện một cách tiếp cận linh hoạt trong vấn đề gai góc này. “Iran không đóng đinh vào đường hướng để (Tổng thống) Assad nắm quyền suốt đời”, tryền thông Iran dẫn lời thứ trưởng ngoại giao Amir Abdollahian, thành viên phái đoàn Iran dự hội nghị quốc tế tại Viena hôm 30/10 đưa tin.

Quan chức cấp cao tại Trung Đông giấu tên cho biết các cuộc đàm phán hiện nay đều tập trung vào khả năng thỏa hiệp và Iran sẵn sàng cho lựa chọn này với việc chấp nhận để ông Assad nắm quyền trong thời hạn 6 tháng chuyển tiếp, dĩ nhiên “nó còn phụ thuộc vào việc người dân Syria sẽ quyết định về vận mệnh đất nước”.

Mỹ và châu Âu tỏ ra nghi ngờ khả năng có bước đột phá trong phiên thảo luận ngày hôm nay, với sự tham gia của ngoại trưởng và quan chức cấp cao đến từ 17 nước. Hôm 29/10, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã có các phiên tiếp xúc với đồng cấp người Iran Mohammad Javad Zarif và Nga Sergey Lavrov tại khách sạn ở Vienna. Liền sau đó là cuộc gặp 4 bên giữa ông Kerry, Lavrov cùng với Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Feridun Sinirlioglu và Ngoại trưởng Saudi Arabia Adel al-Jubeir. Từ Washington, phát ngôn viên Nhà Trắng Josh Earnest cho biết Mỹ không chắc rằng liệu Tehran có sẵn sàng sử dụng ảnh hưởng của mình để thúc đẩy nghị trình chuyển tiếp chính trị ở Syria hay không. “Chuyện đó còn đang bàn tính. Nhưng chúng ta hãy cùng chờ xem. Loại Nga và Iran ra khỏi tiến trình đàm phán sẽ là đánh mất đi cơ hội”, ông Earnest bày tỏ.

Ngoại trưởng Đức Frank-Walter Steinmeier thì nói rằng, hội nghị quốc tế về Syria sẽ thành công nếu các bên tham gia đạt được đồng thuận về một số nguyên tắc cơ bản, ví như duy trì chính thể nhà nước Syria đơn nhất, tiến trình tạo lập một chính phủ chuyển tiếp. “Bước đột phá sẽ không có trong ngày mai”, ông Steinmeiner phát biểu khi ở thăm Athens, Hy Lạp hôm 29/10.

Các lực lượng đối lập chính trị ở Syria đã không được mời tham dự cuộc gặp lần này ở Vienna. “Liên minh dân tộc Syria” (SNC) cho rằng đây là nỗ lực quốc tế “thiếu nghiêm túc” và là điểm “thiếu sót” lớn nhất trong tiến trình đàm phán. Đại diện “Liên minh Quốc gia các lực lượng cách mạng và đối lập Syria” (NCSROF) liền sau đó tuyên bố ông Assad phải ra đi trong bất kì một giải pháp chính trị nào giúp chấm dứt xung đột tại Syria.