Hà Nội muốn giải bài toán rời rạc của dịch vụ công và dữ liệu đô thị

Trong nhiều năm, Hà Nội liên tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số nhằm nâng cao chất lượng phục vụ người dân. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi số của đô thị đặc biệt lớn như Thủ đô luôn đối mặt với một thách thức cố hữu. Đó là tình trạng phân tán dữ liệu, manh mún nền tảng và rời rạc quy trình vận hành. Dịch vụ công trực tuyến có cổng riêng, phản ánh hiện trường có ứng dụng riêng, giao thông có kênh cập nhật độc lập. Điều này khiến người dân gặp khó khăn khi phải sử dụng nhiều nền tảng khác nhau mà không có sự kết nối, còn cơ quan quản lý thiếu một bức tranh tổng thể cần thiết cho công tác điều hành.

Sự xuất hiện của iHanoi được coi là “nút gỡ” cho bài toán này. Thành phố đặt mục tiêu xây dựng một siêu ứng dụng hợp nhất tất cả dịch vụ, tiện ích và thông tin đô thị vào một hệ thống duy nhất. Khi iHanoi đi vào vận hành đầy đủ, người dân có thể giải quyết các thủ tục hành chính, tiếp cận dịch vụ công, phản ánh hiện trường, cập nhật tình hình giao thông, tra cứu thông tin quy hoạch, thanh toán hóa đơn, đặt lịch khám bệnh và thực hiện nhiều tác vụ khác ngay trên một nền tảng. Thay vì tải hàng loạt ứng dụng, người dân chỉ cần một “cổng vào” duy nhất để tương tác với bộ máy đô thị.

Video HĐND TP Hà Nội thông qua nghị quyết phát triển iHanoi thành “siêu ứng dụng” (Super App) – nền tảng số thống nhất phục vụ người dân, doanh nghiệp và hỗ trợ lãnh đạo thành phố trong quản lý, điều hành đô thị:

Về phía chính quyền, iHanoi cho phép đồng bộ dữ liệu giữa các sở ngành và quận huyện, tạo ra kho dữ liệu dùng chung liên thông theo chuẩn mới của Chính phủ số. Khi dữ liệu được kết nối theo thời gian thực, công tác điều hành, giám sát và ra quyết định sẽ chuyển từ thụ động sang chủ động. Một sự cố giao thông, một điểm ngập nước, một phản ánh về vệ sinh môi trường hay vi phạm trật tự đô thị sẽ ngay lập tức được chuyển đến cơ quan chuyên trách kèm theo định vị, hình ảnh, thời gian và tuyến xử lý. Lãnh đạo các cấp có thể theo dõi tình hình toàn thành phố trên bảng điều khiển tập trung, từ đó đưa ra mệnh lệnh điều hành nhanh chóng và chính xác.

iHanoi vì vậy không chỉ là ứng dụng phục vụ người dân mà còn là hạ tầng số cốt lõi kiến tạo phương thức vận hành mới của đô thị hiện đại.

Một ứng phục vụ đa đối tượng

Điểm đáng chú ý của iHanoi nằm ở triết lý thiết kế thống nhất theo hướng “một ứng dụng phục vụ đa bên”. Người dân sử dụng để tiếp cận dịch vụ và tiện ích. Doanh nghiệp dùng để thực hiện thủ tục đầu tư, tra cứu dữ liệu quy hoạch, giấy phép xây dựng, đấu nối hạ tầng hay khai thác thông tin pháp lý. Cán bộ công chức sử dụng để xử lý hồ sơ, tiếp nhận và phản hồi phản ánh hiện trường. Lãnh đạo các cấp sử dụng để theo dõi hoạt động toàn bộ hệ thống đô thị. Mỗi nhóm người dùng có một “giao diện chức năng” riêng nhưng đều hoạt động trên cùng một nền tảng dữ liệu và kiến trúc liên thông.

Triết lý này phù hợp với định hướng của Hà Nội trong giai đoạn mới. Thành phố đang chuyển từ “chuyển đổi số theo ngành” sang “chuyển đổi số tổng thể”, hướng đến mô hình điều hành dựa trên dữ liệu dùng chung. Điều đó đòi hỏi kiến trúc công nghệ phải được thiết kế đồng bộ ngay từ đầu. Việc lựa chọn xây dựng một siêu ứng dụng thống nhất thay cho nhiều nền tảng rời rạc giúp tiết kiệm chi phí, dễ duy trì và mở rộng, đồng thời tạo trải nghiệm liền mạch cho người dân.

iHanoi cho phép người dân đăng nhập bằng mã định danh cá nhân theo chuẩn Đề án 06. Khi xác thực danh tính, người dùng có thể tiếp cận toàn bộ hồ sơ, quyền lợi và dịch vụ liên quan. Hồ sơ y tế, bảo hiểm xã hội, thông tin giáo dục, dữ liệu cư trú, bằng lái xe, giấy tờ phương tiện, thông tin quy hoạch mảnh đất mà họ sở hữu và lịch sử xử lý phản ánh đều có thể được tích hợp theo lộ trình. Khi mọi dữ liệu được kết nối, các thủ tục hành chính sẽ được rút gọn tối đa vì chính quyền không cần yêu cầu người dân cung cấp lại thông tin đã có trong cơ sở dữ liệu quốc gia.

Về trải nghiệm người dùng, iHanoi hướng đến sự đơn giản và trực quan. Các nhóm chức năng được phân loại theo chủ đề như giao thông, y tế, giáo dục, môi trường, trật tự đô thị, thủ tục hành chính, an sinh xã hội, du lịch, thương mại và tiện ích công cộng. Chỉ cần vài thao tác là người dân có thể gửi phản ánh hiện trường kèm hình ảnh và vị trí, theo dõi tiến độ giải quyết, tra cứu quy hoạch hoặc thực hiện thủ tục đăng ký. Tính năng thông báo đẩy giúp người dùng nhận được cảnh báo chất lượng không khí, tình hình mưa lũ, ùn tắc giao thông hay thay đổi lộ trình xe buýt trong thời gian thực.

Một trong những điểm nhấn quan trọng của iHanoi là tính năng tiếp nhận và xử lý phản ánh hiện trường. Thay vì gọi điện đến tổng đài hay gửi văn bản, người dân có thể sử dụng ứng dụng để gửi thông tin kèm hình ảnh về các vi phạm trật tự đô thị, chiếm dụng lòng đường vỉa hè, vi phạm xây dựng, điểm rác phát sinh, lấn chiếm hành lang an toàn giao thông, sự cố hạ tầng kỹ thuật hoặc những bất cập khác. Mỗi phản ánh được gắn mã số và theo dõi công khai đến khi hoàn tất xử lý.

Cơ chế minh bạch này tạo ra áp lực tích cực buộc các đơn vị chức năng phải giải quyết nhanh chóng. Hệ thống cho phép phân công tự động dựa trên địa bàn và thẩm quyền, đồng thời gửi thông báo trực tiếp đến người dân khi có kết quả. Khi dữ liệu tích lũy đủ lớn, Thành phố có thể phân tích để nhận diện khu vực vi phạm nhiều, nguyên nhân tái diễn hay những bất cập trong quản lý. Đây là nền tảng quan trọng cho mô hình quản trị dựa trên bằng chứng.

iHanoi đồng thời là công cụ điều hành đô thị theo thời gian thực. Dữ liệu từ hệ thống camera giám sát, trạm quan trắc môi trường, cảm biến giao thông và báo cáo của các cơ quan chức năng được đưa về trung tâm điều hành. Trên bản đồ số, lãnh đạo Thành phố có thể theo dõi mật độ phương tiện, điểm ùn tắc, khu vực ngập nước, tình trạng chất lượng không khí và các sự cố hạ tầng. Từ đó, các chỉ đạo điều hành được đưa ra tức thời như điều chỉnh tín hiệu giao thông, triển khai lực lượng tại điểm nóng hay cảnh báo người dân di chuyển theo lộ trình khác.

Mô hình này tạo ra bước chuyển lớn trong phương thức quản lý của Hà Nội. Thay vì phản ứng khi sự cố xảy ra, Thành phố tiến đến giai đoạn dự báo và phòng ngừa. Điều này phù hợp với xu hướng quốc tế về quản trị đô thị thông minh và đưa Hà Nội tiến gần hơn tới mục tiêu trở thành trung tâm thông minh trong khu vực.

Phát triển iHanoi gắn với tầm nhìn chuyển đổi số toàn diện của Thủ đô

Hà Nội đặt mục tiêu trong vài năm tới iHanoi sẽ tích hợp toàn bộ dịch vụ công trực tuyến, hệ thống một cửa, phản ánh hiện trường, dữ liệu giao thông, dữ liệu môi trường và hạ tầng thông minh. Thành phố cũng hướng đến việc kết nối iHanoi với hệ thống y tế, giáo dục, an sinh xã hội, thương mại điện tử và du lịch để tạo hệ sinh thái dịch vụ đô thị toàn diện.

Lộ trình phát triển iHanoi được chia thành nhiều giai đoạn. Giai đoạn đầu tập trung xây dựng nền tảng kỹ thuật, hoàn thiện kiến trúc dữ liệu và tích hợp các dịch vụ công thiết yếu. Giai đoạn tiếp theo mở rộng sang tiện ích đô thị, các lĩnh vực quản trị chuyên ngành và kết nối hạ tầng số thông minh. Giai đoạn cuối hướng đến mô hình “siêu ứng dụng đô thị” nơi mọi hoạt động của người dân và chính quyền được thực hiện trong môi trường số.

Quan trọng hơn, iHanoi không chỉ là sản phẩm công nghệ mà còn là hệ thống quản trị mới đòi hỏi thay đổi tư duy và quy trình làm việc. Các sở ngành và địa phương phải chia sẻ dữ liệu, chuẩn hóa quy trình, đồng bộ cơ sở dữ liệu và phối hợp trong xử lý công việc. Công chức phải chuyển từ thói quen xử lý hồ sơ thủ công sang điều hành theo dữ liệu và quy trình điện tử. Đây là thách thức lớn nhưng cần thiết để Hà Nội bứt phá.

Với người dân, lợi ích của iHanoi rất rõ ràng. Thay vì mất thời gian đi lại nhiều lần để nộp hồ sơ, người dân có thể làm thủ tục ngay trên điện thoại. Việc phản ánh các vấn đề đô thị trở nên đơn giản. Tình trạng ùn tắc, chất lượng không khí, lịch cắt điện, thông tin y tế, giáo dục hay dịch vụ công đều được cập nhật nhanh chóng. Những tiện ích như thanh toán điện nước, đặt khám bệnh, mua vé xe buýt, tra cứu hồ sơ y tế và theo dõi tiến độ xử lý hồ sơ sẽ góp phần nâng cao chất lượng sống.

Đối với doanh nghiệp, iHanoi giúp giảm đáng kể thời gian và chi phí khi thực hiện các thủ tục đầu tư, giấy phép xây dựng, thông tin quy hoạch, đấu nối hạ tầng hay đăng ký kinh doanh. Việc công khai tiến độ xử lý và minh bạch dữ liệu giúp tạo môi trường đầu tư thông thoáng, hỗ trợ doanh nghiệp hoạt động hiệu quả.

Với cơ quan quản lý, iHanoi giúp nâng cao năng suất lao động nhờ quy trình tự động hóa, giảm giấy tờ và tăng tính minh bạch. Dữ liệu tập trung giúp Thành phố theo dõi hiệu quả, đánh giá năng lực các đơn vị và ra quyết định có cơ sở.

Thách thức và điều kiện để iHanoi phát huy hiệu quả

Dù tiềm năng lớn, iHanoi cũng đối mặt nhiều thách thức. Đầu tiên là vấn đề đồng bộ dữ liệu. Các cơ quan hiện có hệ thống dữ liệu khác nhau, nhiều dữ liệu chưa chuẩn hóa hoặc cập nhật chưa đầy đủ. Việc tích hợp đòi hỏi thời gian và nguồn lực. Thứ hai là thói quen sử dụng của người dân. Một phần người dân còn chưa quen với các dịch vụ số và cần hướng dẫn. Thứ ba là vấn đề bảo mật và an toàn thông tin. Siêu ứng dụng tích hợp lượng lớn dữ liệu nhạy cảm nên yêu cầu hệ thống bảo mật ở mức cao nhất.

Ngoài ra, năng lực vận hành của đội ngũ công chức cũng là yếu tố mang tính quyết định. Các đơn vị phải sẵn sàng chuyển đổi mô hình làm việc, từ xử lý thủ công sang quy trình số hóa. Nếu các sở ngành không chia sẻ dữ liệu, không cập nhật kịp thời hoặc xử lý phản ánh chậm thì siêu ứng dụng khó đạt hiệu quả.

Để iHanoi vận hành trơn tru, Thành phố cần hoàn thiện hạ tầng số, đẩy mạnh quảng bá tới người dân, xây dựng cơ chế giám sát minh bạch, nâng cao chất lượng dữ liệu và thiết lập quy định bắt buộc đối với các cơ quan khi cập nhật thông tin lên hệ thống. Đồng thời cần có đội ngũ trực kỹ thuật, an ninh mạng và vận hành ứng dụng liên tục.

iHanoi không đơn thuần là một ứng dụng điện thoại mà là nền tảng hạ tầng số quan trọng góp phần tái cấu trúc hoạt động quản lý đô thị của Hà Nội. Khi đi vào vận hành hoàn chỉnh, iHanoi sẽ giúp người dân tiếp cận mọi dịch vụ trong một ứng dụng duy nhất, giúp doanh nghiệp thuận lợi trong sản xuất kinh doanh và giúp chính quyền điều hành thành phố dựa trên dữ liệu theo thời gian thực.

iHanoi vì vậy mở ra triển vọng về một Hà Nội thông minh, minh bạch và hiệu quả hơn. Thành phố đang chuyển mình mạnh mẽ trong quá trình xây dựng Chính quyền số và Đô thị thông minh. Với quyết tâm chính trị cao và sự đồng hành của người dân, siêu ứng dụng iHanoi hoàn toàn có thể trở thành “biểu tượng số” mới của Thủ đô, góp phần đưa Hà Nội bước vào giai đoạn phát triển hiện đại và bền vững.