Hội thảo do Trung ương Hội Nông dân Việt Nam và Tạp chí Cộng sản phối hợp tổ chức ngày 28/11 tại Hà Nội.

Phát biểu tại hội thảo, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân nêu rõ: Hợp tác xã luôn có sức mạnh kinh tế để đàm phán đầu vào, đầu ra có lợi cho xã viên. Hợp tác xã nghiên cứu thị trường và hướng dẫn kỹ thuật mới, hỗ trợ nông dân khi gặp khó khăn trong sản xuất; xây dựng thương hiệu, lựa chọn đối tác tiêu thụ sản phẩm, có thể phát triển các cửa hàng tiêu thụ sản phẩm riêng, nhà kho dùng chung cho các xã viên; ký hợp đồng với doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm hoặc trực tiếp xuất khẩu và tiêu thụ qua chuỗi cửa hàng, siêu thị riêng của mình...

Gia đình ông Nguyễn Văn Dũng, xã Chuyên Ngoại, huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam vay vốn Agribank đầu tư cải tạo hơn 3 ha cây ăn quả cho hiệu quả kinh tế cao. Ảnh minh họa: Trần Việt/TTXVN

Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân khẳng định, nông dân liên kết qua Hợp tác xã là mô hình cơ bản nhất để đảm bảo quyền lợi, quyền làm chủ của nông dân, từ đó làm cơ sở để liên kết sản xuất ở mức độ cao hơn, có lợi cho nông dân hơn qua liên kết thành lập Liên hiệp Hợp tác xã hoặc liên kết với các doanh nghiệp. Thông qua phương thức sản xuất Hợp tác xã và Liên hiệp Hợp tác xã, vị thế của người nông dân trong đàm phán mua bán trên thị trường được thay đổi căn bản, là tiền đề để phân phối lại giá trị gia tăng của chuỗi sản xuất nông nghiệp.

Tại hội thảo, Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam Lại Xuân Môn cho biết: Vai trò, vị thế của giai cấp nông dân và người nông dân ngày càng được khẳng định trong quá trình sản xuất nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới. Tuy nhiên, nông nghiệp nước ta phát triển còn kém bền vững, sức cạnh tranh thấp, việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế và đổi mới cách thức sản xuất trong nông nghiệp còn chậm; đời sống vật chất và tinh thần của người dân ở nông thôn còn thấp, tỷ lệ hộ nghèo còn cao…

Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam Lại Xuân Môn khẳng định: Phát huy vai trò của nông dân trong cơ cấu lại kinh tế nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới là vấn đề rất lớn, cần sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, trong đó Nhà nước có vai trò quan trọng trong kiến tạo các cơ chế, chính sách đột phá; các doanh nghiệp có vai trò trong tạo lập mô hình chuỗi giá trị mà người nông dân được tham gia với tư cách là đối tác bình đẳng, có tư cách đàm phán và được hưởng lợi xứng đáng đối với giá trị gia tăng mang lại; nhà khoa học có vai trò mở mang văn hóa cho nông thôn, ứng dụng thành tựu khoa học vào nông nghiệp để mang lại giá trị cao hơn. 

Hợp tác xã có vai trò trong tạo ra sức mạnh liên kết giữa các hộ gia đình để ứng phó với bất lợi của thị trường; các tổ chức xã hội, trực tiếp là Hội Nông dân có vai trò làm "bà đỡ" cho nông dân phát triển bền vững, chống chịu tốt hơn với các rủi ro, khó khăn, thách thức, cao hơn là làm chủ chính mình, làm chủ các mối quan hệ phức tạp trong kinh tế thị trường.

Tại hội thảo, các đại biểu đã tập trung phân tích những thuận lợi, khó khăn, đặc biệt là các rào cản cần tháo gỡ để người nông dân thực sự phát huy được vai trò chủ thể trong cơ cấu lại ngành nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới; đánh giá các mô hình thực tiễn về phát huy vai trò chủ thể của nông dân trong phát triển nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới, như cánh đồng mẫu lớn, xây dựng hợp tác xã kiểu mới, liên kết giữa Nhà nước, nhà nông, doanh nghiệp và nhà khoa học; chuỗi giá trị toàn cầu đối với nông sản; đề xuất, kiến nghị các giải pháp xây dựng cơ sở vững chắc cho việc giữ vững và phát huy vai trò chủ thể của giai cấp nông dân trong cấu trúc lại kinh tế nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới.