Thị trường chứng khoán hiện nay có không ít cổ phiếu của ngành nghề kinh doanh không hề bị ảnh hưởng bởi suy thoái kinh tế, giá cổ phiếu thì đang ở mức thấp hơn nhiều so với giá trị sổ sách, rất tiềm năng cho đầu tư. Tuy nhiên, theo môi giới của nhiều công ty chứng khoán, khi giới thiệu với các nhà đầu tư thì hầu hết họ đều… lắc đầu.
“Sợ bóng, sợ gió”
Anh Nguyễn Quốc Hưng, nhà đầu tư (NĐT) tại sàn chứng khoán An Bình (Hà Nội) cho biết, từ trước đến nay chiến lược đầu tư khá hiệu quả là chọn những cổ phiếu đã công bố tin chia thưởng (bằng tiền hoặc bằng cổ phiếu) ở mức hấp dẫn, mua vào và chờ ngày doanh nghiệp ra tin ngày chốt quyền chia cổ tức, giá cổ phiếu tăng là chốt lời. Tuy nhiên, chiến lược này đã bị phá sản bởi năm nay nhiều doanh nghiệp cho NĐT ăn “bánh vẽ”.
Một phiên giao dịch tại HNX. Ảnh: Phạm Hậu - TTXVN |
Ví dụ, cổ phiếu CIC (Công ty cổ phần Đầu tư và xây dựng COTEC), nghị quyết đại hội cổ đông công bố chia cổ tức gộp cả năm 2010 và 2011 là 10% tiền mặt/CP (tức 1.000 đồng/CP). Khi đó, giá cổ phiếu CIC đang ở mức 5.000 đồng/CP, tính cổ tức/thị giá cao gấp đôi gửi lãi ngân hàng. Yên tâm vào tiềm năng của cổ phiếu CIC, anh Hưng bỏ tiền đầu tư. Nhưng đến nay, đã gần hết tháng 8, giá cổ phiếu CIC đã giảm về còn 3.000 đồng/CP. Tuyên bố cổ tức kiểu bánh vẽ như CIC trên thị trường không thiếu, đơn cử như CTN, HPC, SD7, SJC, V15, VCR… làm NĐT lỗ nặng khi đầu tư vào các cổ phiếu này.
Báo cáo tài chính của doanh nghiệp cũng đang khiến NĐT đau đầu. Điển hình cho hiện tượng này là doanh nghiệp khối các công ty chứng khoán (CTCK). Báo cáo năm 2011, các CTCK không có thị phần top 10 đều có mức lỗ rất nặng, âm vào vốn chủ sở hữu. Tuy nhiên, khi Ủy ban chứng khoán nhà nước (UBCKNN) quy định CTCK phải có tỉ lệ an toàn vốn mới được hoạt động thì gần đây, các CTCK đều đồng loạt báo cáo có tỉ lệ an toàn vốn trên quy định.
Ngoài các hiện tượng thiếu minh bạch và tin cậy về thông tin, báo cáo tài chính của doanh nghiệp thì còn vô số hiện tượng như: doanh nghiệp ghi lợi nhuận ở “thì tương lai”, doanh nghiệp báo cáo lãi, nhưng khi kiểm toán lại thành lỗ, doanh nghiệp lỗ nặng nhưng giá cổ phiếu trên thị trường lại liên tục tăng trần làm NĐT như bị quay cuồng trong ma trận.
Ông Nguyễn Việt Dũng, Trưởng phòng Tư vấn đầu tư Công ty chứng khoán Sao Việt cho rằng, vấn đề của thị trường chứng khoán hiện nay là NĐT đang mất dần niềm tin với thông tin của doanh nghiệp niêm yết. Khi hầu hết NĐT trên thị trường nghi ngờ thì chuyện tạm dừng giao dịch là đương nhiên.
Thuốc nào trị doanh nghiệp “chém gió”
Theo các chuyên gia phân tích chứng khoán, hiện tượng thiếu minh bạch thông tin của doanh nghiệp niêm yết và gần đây lại thêm hiện tượng doanh nghiệp “chém gió” cổ tức, lợi nhuận và công bố ra những bản báo cáo tài chính thiếu tin cậy mà không bị xử lý đang ảnh hưởng nghiêm trọng tới sự phát triển của thị trường.
Nhận rõ tính minh bạch trên TTCK vẫn là một thách thức, trao đổi với báo giới mới đây, Bộ trưởng Bộ Tài chính Vương Đình Huệ cho biết, đã yêu cầu UBCKNN chỉ đạo quyết liệt việc các thành viên thị trường thực hiện công bố thông tin theo quy định. Đối với UBCK, Bộ chỉ đạo phối hợp với Vụ Chế độ kế toán của Bộ đề xuất giải pháp kiểm soát chất lượng kiểm toán báo cáo tài chính, đặc biệt là kiểm toán báo cáo tài chính của các DN niêm yết và DN đại chúng.
Về các hành động cụ thể, Bộ trưởng cho biết, để tăng cường tính công khai minh bạch trên TTCK, Bộ Tài chính, UBCKNN đang tập trung hoàn thiện các quy định, phương thức và cơ chế công bố thông tin (CBTT) theo hướng ngày càng tiếp cận với các chuẩn mực quốc tế. Đối với các tổ chức kinh doanh chứng khoán, bắt buộc các tổ chức này phải công bố hàng tháng các chỉ tiêu an toàn tài chính.
Thứ hai là, nhằm tăng cường công tác kiểm toán, hoàn thiện các chế độ kế toán, mở rộng áp dụng các chuẩn mực quốc tế về kế toán, hiện nay, Bộ Tài chính đang cập nhật 31 chuẩn mực kiểm toán của Việt Nam, đảm bảo theo sát chuẩn mực kiểm toán quốc tế, dự kiến được ban hành và thực thi từ năm 2013. Thứ ba là, mở rộng và bổ sung các hành vi vi phạm trong lĩnh vực CBTT, đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát thực hiện nghĩa vụ CBTT, kiểm tra chất lượng báo cáo tài chính được kiểm toán và xử lý nghiêm những biểu hiện vi phạm.
Xuân Hương