COP11, diễn ra từ ngày 17-22/11, quy tụ 160 bên tham gia, cùng hơn 1.600 đại biểu từ chính phủ, các tổ chức quốc tế, giới khoa học và các nhóm thanh niên. Hội nghị diễn ra trong bối cảnh ô nhiễm do toàn bộ chuỗi sản xuất - tiêu thụ thuốc lá, kể cả rác thải từ thuốc lá điện tử và thiết bị điện tử dùng một lần, ngày càng trở thành vấn đề cấp bách.

Tại hội nghị, các bên đã thông qua quyết định mời các quốc gia xem xét áp dụng khung quản lý toàn diện đối với thành phần của thuốc lá, các sản phẩm nicotine và các linh kiện bên ngoài làm gia tăng ô nhiễm môi trường, có tính đến tác động sức khỏe cộng đồng. Nhiều đại biểu nhấn mạnh hàng nghìn tỷ đầu lọc chứa nhựa thải ra môi trường mỗi năm là nguyên nhân gây ô nhiễm phổ biến nhất trên bãi biển và sông ngòi.

Tuy nhiên, các đề xuất mạnh mẽ hơn, chẳng hạn như cấm hoàn toàn đầu lọc nhựa và yêu cầu minh bạch thành phần sản phẩm, chưa đạt được đồng thuận do bất đồng chính trị và tác động vận động hành lang của ngành công nghiệp thuốc lá. Các nội dung này được chuyển sang tham vấn phi chính thức và sẽ tiếp tục thảo luận tại COP12.

Hội nghị tái khẳng định huy động nguồn lực trong nước là chiến lược cốt lõi để bảo đảm tài chính bền vững cho chương trình kiểm soát thuốc lá, đồng thời kêu gọi các quốc gia áp dụng chính sách thuế thuốc lá hiệu quả hơn. WHO khuyến nghị tổng thuế chiếm tối thiểu 75% giá bán lẻ sản phẩm thuốc lá.

Liên quan trách nhiệm pháp lý, các bên đã thông qua quyết định mời các quốc gia xem xét củng cố thực thi Điều 19 của Công ước, hướng tới tăng hợp tác trong xử lý trách nhiệm dân sự và hình sự đối với thiệt hại sức khỏe và môi trường do ngành thuốc lá gây ra. Giới chuyên gia đánh giá đây là bước tiến quan trọng thúc đẩy chuyển từ “trách nhiệm” sang “trách nhiệm pháp lý” đối với doanh nghiệp thuốc lá.

Lần đầu tiên COP dành nhiều thời gian thảo luận về thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và các sản phẩm nicotine mới. Hai dự thảo quyết định đối lập được đưa ra: một văn bản do Brazil đề xuất theo hướng tăng biện pháp phòng ngừa nghiện nicotine; và một đề xuất từ Saint Kitts và Nevis bị đánh giá là thiên về lập luận của ngành công nghiệp. Sau nhiều giờ tranh luận nhưng không đạt đồng thuận, vấn đề được hoãn tới COP12 năm 2027.

Các tổ chức kiểm soát thuốc lá cảnh báo mức độ can thiệp của ngành tại COP năm nay ở “mức chưa từng có”, đặc biệt thông qua các đoàn tham dự và sự kiện song song. Ban Thư ký FCTC khẳng định sẽ tăng cường biện pháp ngăn chặn ảnh hưởng không phù hợp của ngành trong giai đoạn chuẩn bị cho kỳ họp tiếp theo.

Một quyết định được thông qua kêu gọi cấm hoàn toàn việc sử dụng và bán tất cả sản phẩm thuốc lá, kể cả thuốc lá nung nóng và các sản phẩm nicotine mới như thuốc lá điện tử và nicotine pouches, trong toàn bộ khuôn viên trong nhà và ngoài trời của Liên hợp quốc trên phạm vi toàn cầu. 

Ngoài ra, COP11 cũng thông báo COP12 và kỳ họp thứ 5 của các bên tham gia Nghị định thư chống buôn lậu thuốc lá sẽ được tổ chức tại Yerevan, Armenia vào năm 2027. Theo đó, song song với COP, cuộc họp của các bên về Nghị định thư chống buôn lậu dự kiến diễn ra 24-26/11 nhằm thảo luận các biện pháp tiếp theo để loại bỏ thương mại bất hợp pháp sản phẩm thuốc lá.

Theo ông Andrew Black, Quyền Trưởng Ban Thư ký FCTC, những quyết định được thông qua tại COP11 “sẽ góp phần cứu sống hàng triệu người và bảo vệ hành tinh khỏi tác hại môi trường do thuốc lá gây ra”.