Kể từ khi gia nhập vào năm 1995, Việt Nam đã giúp Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) phát triển về mặt ý thức hệ và mở rộng sự bao trùm.
Chuyên gia Enzo Sim Hong Jun thuộc Viện Nghiên cứu Penang tại Malaysia trả lời phỏng vấn phóng viên TTXVN. Ảnh tư liệu: Thành Trung/PV TTXVN tại Kuala Lumpur
Đây là khẳng định được nhà nghiên cứu lịch sử và quốc phòng Đông Nam Á, ông Enzo Sim Hong Jun, đưa ra khi trả lời phỏng vấn của phóng viên TTXVN tại Malaysia về vai trò của Việt Nam trong ASEAN.
Theo ông Enzo, trong gần 30 năm qua, Việt Nam đã tích cực đóng góp vào việc duy trì, củng cố các giá trị và nguyên tắc cốt lõi của ASEAN. Với vị trí chiến lược và thế mạnh vượt trội về kinh tế, nguồn nhân lực, thương mại hàng hải và quốc phòng, Việt Nam đang tận dụng những lợi thế này để gia tăng ảnh hưởng và củng cố vị thế toàn cầu của ASEAN. Ông khẳng định Việt Nam đóng vai trò không thể thiếu trong việc thực hiện các sáng kiến kết nối khu vực, đặc biệt trong lĩnh vực năng lượng và thương mại.
Cụ thể, về an ninh năng lượng, Việt Nam là một trong những quốc gia quan trọng nhất và không thể thiếu đối với sự thành công của kế hoạch đầy tham vọng mang tên Lưới điện ASEAN (APG). APG được thiết kế để kết nối hệ thống điện của tất cả 10 quốc gia thành viên ASEAN nhằm tăng cường an ninh năng lượng, hỗ trợ tích hợp năng lượng tái tạo và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Về cam kết phát triển hạ tầng, việc Việt Nam ưu tiên xây dựng cơ sở hạ tầng cần thiết cho APG cho thấy quyết tâm đóng góp vào thành công của sáng kiến, qua đó củng cố vai trò trung tâm của ASEAN bằng cách giảm sự phụ thuộc của khối vào các nguồn năng lượng bên ngoài.
Về thương mại, vị trí địa lý chiến lược của Việt Nam ở Bán đảo Đông Dương cho phép nước này đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối Trung Quốc với toàn bộ Đông Nam Á. Bên cạnh đó, việc Việt Nam đảm bảo kết nối đường bộ với Trung Quốc, thể hiện qua các thỏa thuận về đường sắt cao tốc kết nối Côn Minh (Trung Quốc) với Việt Nam, cho thấy tầm quan trọng của Việt Nam trong việc thúc đẩy lượng lớn thương mại và luân chuyển hàng hóa trong khu vực. Vai trò này của Việt Nam đang ngày càng quan trọng đối với sự tồn tại và hội nhập kinh tế khu vực trong tương lai, đặc biệt là trước các chính sách bảo hộ thương mại từ bên ngoài.
Việt Nam cũng đang đóng góp lớn vào việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế khu vực thông qua việc thu hút thương mại và đầu tư. Ông Enzo cho rằng Việt Nam nên duy trì lập trường hiện tại là hợp tác với nhiều đối tác toàn cầu nhất có thể, từ các quốc gia đang phát triển trong và ngoài ASEAN cho đến các cường quốc tầm trung như Hàn Quốc và Nhật Bản. Sự tăng cường liên kết của Việt Nam với các khối như BRICS vàTổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) cũng phù hợp với định hướng của ASEAN về việc củng cố quan hệ đối tác kinh tế với nhiều quốc gia và khu vực khác như châu Phi và Nam Mỹ.
Theo ông Enzo, Việt Nam đã thể hiện một chiến lược ngoại giao và quốc phòng “mẫu mực” giúp duy trì hòa bình và ổn định khu vực, thông qua chiến lược tự chủ và đối thoại xây dựng.
Việt Nam đã đóng vai trò nổi bật trong việc duy trì ổn định khu vực, kiên định theo đuổi nguyên tắc không phụ thuộc vào bất kỳ cường quốc đơn lẻ nào để bảo vệ chủ quyền của mình, đặc biệt là ở Biển Đông. Thay vì đối đầu quân sự, Việt Nam chọn cách tiếp cận song song, qua đó giúp Việt Nam giữ giới hạn mà không gây bất kỳ phản ứng không cần thiết nào. Trong bối cảnh này, Việt Nam là một nhân tố rất quan trọng đối với ASEAN trong việc duy trì sự ổn định và hòa bình trong khu vực Đông Nam Á.
Nhà nghiên cứu Enzo nhấn mạnh kinh nghiệm của Việt Nam là một minh chứng lý tưởng về cách một quốc gia đã chuyển đổi kinh tế thành công, trở thành một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất trong ASEAN và tích cực đóng góp vào sự hội nhập khu vực. Kinh nghiệm này giúp Việt Nam có thể cung cấp hướng dẫn và hỗ trợ có giá trị cho Timor Leste về xóa đói giảm nghèo và phát triển kinh tế khi quốc gia này gia nhập ASEAN với tư cách là thành viên thứ 11.