Phát biểu tại hội thảo, ông Vũ Bá Phú- Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) cho biết, trong bối cảnh toàn cầu hóa và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đang diễn ra mạnh mẽ, chuyển đổi số đã trở thành yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, mở rộng thị trường và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Đối với Việt Nam, công nghệ số và thương mại điện tử không chỉ là xu hướng mà đã trở thành động lực tăng trưởng mới cho xuất khẩu, giúp doanh nghiệp Việt tiếp cận trực tiếp người tiêu dùng toàn cầu, giảm chi phí trung gian và gia tăng giá trị thương hiệu.

Nhận thức rõ tầm quan trọng đó, Cục Xúc tiến thương mại đã và đang triển khai nhiều chương trình hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng công nghệ số trong xúc tiến thương mại, kết nối với các sàn thương mại điện tử lớn trong và ngoài nước.

Theo ông Vũ Bá Phú, đây là một trong những hoạt động trọng tâm trong chuỗi chương trình “Go Digital – Go Global” mà Cục Xúc tiến thương mại chủ trì nhằm đồng hành cùng doanh nghiệp Việt Nam trên hành trình chuyển đổi số và hội nhập quốc tế. Qua đó, giúp doanh nghiệp tìm ra con đường phù hợp đểứng dụng hiệu quả công nghệ số trong sản xuất, marketing và bán hàng; xây dựng thương hiệu Việt uy tín trên thị trường trong nước và quốc tế. Đặc biệt là phát triển bền vững, dựa trên nền tảng đổi mới sáng tạo và hợp tác số.

“Cục Xúc tiến thương mại luôn tích cực đồng hành cùng doanh nghiệp, phối hợp với các đối tác trong và ngoài nước để mở rộng mạng lưới xúc tiến thương mại số, đào tạo nguồn nhân lực số, và xây dựng hệ sinh thái xuất khẩu thông minh, góp phần thực hiện mục tiêu chuyển đổi số quốc gia và nâng cao vị thế hàng Việt Nam trên thị trường toàn cầu”, ông Vũ Bá Phú nhấn mạnh.

Chia sẻ về cơ hội và thách thức cho doanh nghiệp Việt trong thương mại điện tử xuyên biên giới, ông Bùi Huy Hoàng- Phó Giám đốc Trung tâm Phát triển thương mại điện tử và Công nghệ số (Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số- Bộ Công Thương) cho hay, cùng với sự phát triển của thương mại điện tử nói chung thương mại điện tử xuyên biên giới cũng đã trở thành xu hướng tăng trưởng mạnh mẽ ở thị trường toàn cầu. 

Theo báo cáo của Cognitive Market Research, quy mô thị trường thương mại điện tử xuyên biên giới toàn cầu năm 2024 đạt 791,5 tỷ USD và dự báo sẽ tăng trưởng với tốc độ trung bình hàng năm 30,50% trong giai đoạn 2024 - 2031. Nhận thấy tiềm năng này, cùng với kênh xuất khẩu truyền thống, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã tập trung xây dựng chiến lược ứng dụng thương mại điện tử xuyên biên giới như một công cụ mở rộng thị trường. 

Thời gian qua, doanh nghiệp Việt Nam đã và đang mở rộng sự hiện diện trực tuyến tại nhiều thị trường trọng điểm như Hoa Kỳ, Trung Quốc, Liên minh châu Âu (EU), Nhật Bản, Hàn Quốc, đồng thời tìm kiếm cơ hội tại các thị trường tiềm năng mới như ASEAN, Trung Đông, Nga hay Australia thông qua thương mại điện tử xuyên biên giới.

Theo ông Bùi Huy Hoàng, thương mại điện tử nói chung hay thương mại điện tử xuyên biên giới có những lợi thế nhất định so với những mô hình kinh doanh hay xuất nhập khẩu truyền thống bởi khả năng tiếp cận lượng khách hàng một cách nhanh chóng, vô cùng rộng lớn từ khắp các thị trường khác nhau trên toàn thế giới, mở ra khả năng tiếp cận thị trường là rất lớn trong một thời gian tương đối ngắn (ứng dụng công nghệ, AI, dữ liệu lớn..).

Khác với mô hình xuất khẩu truyền thống là thông qua đối tác nhập khẩu tại thị trường quốc gia nhập khẩu, thương mại xuyên biên giới thông qua các mô hình khác nhau giúp doanh nghiệp xuất khẩu không chỉ có thể tiếp cận trực tiếp với doanh nghiệp nhập khẩu mà còn tới tận người tiêu dùng cuối cùng, trực tiếp trao đổi với khách hàng để nắm bắt thông tin phản hồi từ khách hàng một cách trực tiếp nhất, nhanh nhất.

Cùng đó, có thể giúp nâng cao giá trị sản phẩm, chủ động quảng bá thương hiệu, kiểm soát được chính sách bán hàng cũng như tối ưu hóa lợi nhuận cho doanh nghiệp xuất khẩu hay nhà bán hàng. Tuy nhiên, thương mại điện tử xuyên biên giới cũng đặt ra không ít thách thức mà các doanh nghiệp xuất khẩu, nhà bán hàng Việt Nam phải đối mặt, phải khắc phục để vượt qua. 

Chẳng hạn như năng lực vận hàng thương mại điện tử của nhiều doanh nghiệp Việt Nam còn tương đối hạn chế chủ yếu là do nguồn lực đầu tư vào mảng kinh doanh này chưa thực sự đủ rộng và đủ sâu, nhất là đầu tư cho nhân lực kinh doanh thương mại điện tử của doanh nghiệp. Hơn nữa, doanh thu từ thương mại điện tử của nhiều doanh nghiệp chưa chiếm phần lớn trong tổng doanh số bán hàng nên việc chú trọng phát triển hay tập trung nguồn lực còn phụ thuộc vào chiến lược phát triển của doanh nghiệp và ý chí chủ quan của lãnh đạo doanh nghiệp.

Không những thế, cùng trên một môi trường trực tuyến vô cùng rộng mở, sự cạnh tranh là vô cùng khốc liệt. Đó là từ các doanh nghiệp cùng ngành ở rất nhiều thị trường khác nhau, sự cạnh tranh từ chính các doanh nghiệp bản địa tại nước nhập khẩu, sự cạnh tranh về năng lực vận hành thương mại điện tử … Đặc biệt, chi phí hoạt động kinh doanh trong thương mại điện tử xuyên biên giới cũng là một khó khăn không nhỏ. Ngoài ra, sự hiểu biết thị trường nhập khẩu, những quy định pháp lý về thương mại điện tử ở mỗi quốc gia nhập khẩu là cũng khác nhau, thị hiếu tiêu dùng của các thị trường cũng khác nhau làm cho doanh nghiệp xuất khẩu, nhà bán hàng gặp không ít khó khăn để có thể nắm bắt một cách chuẩn xác và chặt chẽ. 

Do đó, ông Bùi Huy Hoàng cho rằng, doanh nghiệp cần tập trung lựa chọn sản phẩm sản phẩm một cách phù hợp với từng thị trường, từng đối tượng tiêu dùng tại thị trường mục tiêu. Mặt khác, xác định mô hình thương mại xuyên biên giới (B2B, B2C, B2B2C, D2C…) và tập trung nguồn lực đầu tư cho mô hình kinh doanh thương mại điện tử này.

Ngoài ra, tập trung vào phát triển nhân lực thương mại điện tử nói chung cũng như nhân lực cho thuơgnmại điện tử xuyên biên giới. Tăng cường hợp tác với các đối tác thương mại điện tử tại quốc gia nhập khẩu, một mặt giúp tiết kiệm chi phí, mặt khác nắm bắt được nhu cầu thị trường một cách nhanh hơn.

Tại hội thảo, các đại biểu tập trung thảo luận chuyên đề với nội dung sát thực với nhu cầu quan tâm của cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam như xu hướng ứng dụng công nghệ số trong xúc tiến thương mại toàn cầu; cơ hội và thách thức cho doanh nghiệp Việt Nam trong thương mại điện tử xuyên biên giới; kết nối nhà sản xuất với người tiêu dùng trong nước; nền tảng kết nối giao thương trực tuyến cho doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam…

Ngoài phần trình bày của các chuyên gia, bên lề hội thảo còn có khu vực tư vấn trực tiếp, nơi doanh nghiệp được hướng dẫn cụ thể về chiến lược, phương thức tham gia các sàn thương mại điện tử, cũng như tiếp cận các chương trình hỗ trợ của Bộ Công Thương trong chuyển đổi số.