Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, tổng kim ngạch xuất khẩu rau quả Việt Nam trong 7 tháng đầu năm nay ước đạt 3,92 tỷ USD, tăng 0,9% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, Trung Quốc là thị trường nhập khẩu nông sản lớn nhất của Việt Nam, chiếm khoảng 52,6% tổng giá trị xuất khẩu trái cây và rau quả. Sầu riêng dẫn đầu với mức tăng trưởng vượt bậc, tiếp đến là thanh long, mít, dưa hấu và chuối.

Một trong những nguyên nhân quan trọng giúp nông sản Việt Nam chinh phục được người tiêu dùng Trung Quốc chính là chất lượng và sự đa dạng. Sầu riêng Việt Nam được đánh giá có hương vị đậm đà, giá cả cạnh tranh. Trong khi đó, thanh long, mít và xoài Việt Nam đã trở thành sản phẩm quen thuộc trong các siêu thị và chợ đầu mối ở Quảng Tây, Quảng Đông, Thượng Hải và Bắc Kinh.

Trả lời phỏng vấn của phóng viên TTXVN, ông Khổng Tuấn (Kong Feng), một thương nhân nhập khẩu trái cây tại Hữu Nghị Quan, chia sẻ: “Việt Nam là nước nhiệt đới, rất phù hợp để trồng các loại trái cây như sầu riêng, măng cụt. Những loại quả này của Việt Nam có mẫu mã, hình thức rất đẹp, hương vị rất ngọt và rất được người dân Trung Quốc nói chung và người dân Quảng Tây nói riêng ưa chuộng. Bên cạnh đó, Việt Nam và Trung Quốc có biên giới trên đất liền, rất thuận tiện cho việc xuất nhập khẩu hoa quả. Đây là một trong những thế mạnh của Việt Nam trong xuất nhập khẩu hàng hóa với Trung Quốc. Hàng ngày có rất nhiều xe chở hoa quả của Việt Nam được thông quan, nhập khẩu qua cửa khẩu Hữu Nghị Quan”.

Không chỉ tiêu thụ hoa quả tươi, nhiều doanh nghiệp Trung Quốc hiện đã đưa sầu riêng, xoài Việt Nam vào dây chuyền chế biến quy mô lớn. Sau khi nhập khẩu, hoa quả của Việt Nam được công ty TNHH Thực Nghiệp Trung Quả Quảng Tây chuyển thẳng tới các nhà máy đông lạnh tại thành phố Bằng Tường (Quảng Tây), cách cửa khẩu Hữu Nghị Quan chỉ vài chục km. Tại đây, trái cây được tách múi, đóng gói chân không, hoặc chế biến thành bánh kẹo, kem và nhiều sản phẩm có giá trị gia tăng khác.

Ông Chu Vệ Phong, Tổng Giám đốc công ty TNHH Thực Nghiệp Trung Quả Quảng Tây, cho biết: “Doanh nghiệp của chúng tôi hiện tại nhập khẩu hai mặt hàng chính là xoài và sầu riêng của Việt Nam. Xoài của Việt Nam được nhập khẩu để chế biến thành xoài sấy, kem xoài, sốt xoài. Trong khi đó, sầu riêng được dùng để sản xuất thành sầu riêng đông lạnh và sầu riêng miếng. Hàng năm, công ty chúng tôi nhập khẩu khoảng 200 container tiêu chuẩn sầu riêng của Việt Nam. Hiện nay, các vùng trồng hoa quả của Việt Nam đã được quy mô, tiêu chuẩn hóa, chất lượng được đảm bảo, đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn của công ty khi đưa vào chế biến và đưa ra tiêu thụ tại thị trường Trung Quốc”.

Thực tế, Bằng Tường đang dần trở thành trung tâm trung chuyển và chế biến trái cây nhập khẩu từ Việt Nam. Các kho lạnh, nhà máy phân loại và đóng gói mọc lên ngày càng nhiều, biến nơi đây thành “cửa ngõ” quan trọng đưa hoa quả Việt Nam thâm nhập sâu hơn vào thị trường nội địa Trung Quốc, đồng thời tạo điều kiện để tái xuất sang các thị trường khác.

Sự chào đón của thị trường Trung Quốc mở ra cơ hội lớn cho nông sản Việt Nam trong việc nâng cao giá trị và thương hiệu. Thay vì chỉ bán qua đường tiểu ngạch như trước, hiện nay hầu hết các loại hoa quả đã được phép xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc theo nghị định thư song phương. Đây là bước tiến quan trọng, giúp sản phẩm có thể vào thẳng các hệ thống siêu thị, trung tâm thương mại và chuỗi cửa hàng lớn.

Ngoài ra, Trung Quốc cũng là một trong những quốc gia có nhu cầu tiêu thụ trái cây khổng lồ, với dân số trên 1,4 tỷ người. Mỗi năm, thị trường này nhập khẩu hàng triệu tấn trái cây từ các nước trong khu vực và trên thế giới. Trong bối cảnh đó, Việt Nam với lợi thế địa lý gần gũi, chi phí vận chuyển thấp, mùa vụ đa dạng, hoàn toàn có khả năng giữ vững vị trí nhà cung cấp quan trọng.

Sự thành công của sầu riêng, xoài, thanh long hay mít trong thời gian qua là minh chứng rõ ràng cho tiềm năng to lớn của ngành trái cây Việt Nam. Từ cửa khẩu Hữu Nghị Quan, những chuyến xe chở nặng nông sản tiếp tục lăn bánh sang Trung Quốc, mang theo kỳ vọng về một tương lai bền vững và phát triển hơn cho nông dân và doanh nghiệp Việt Nam.