Lãnh đạo cao nhất của Hezbollah trong 32 năm qua, Hassan Nasrallah, đã bị giết trong một cuộc không kích của Israel vào thủ đô Beirut của Liban (Lebanon) vào tối 27/9. Ali Karki, chỉ huy mặt trận phía Nam của Hezbollah, và các chỉ huy khác của nhóm cũng đã thiệt mạng trong cuộc không kích dữ dội này vào vùng ngoại ô phía Nam Dahiyeh của Beirut.

Chỉ hơn một tuần trước, Israel đã giết chết chỉ huy cấp cao của Hezbollah là Ibrahim Aqil ở Beirut. Và những sự kiện này diễn ra chỉ hai tháng sau khi thủ lĩnh chính trị của Hamas, Ismail Haniyeh, bị giết hại ở Iran, được cho là do bàn tay Israel.

Cái chết của ông Nasrallah và các lãnh đạo cao cấp khác của Hezbollah trong các cuộc tấn công chưa từng có vào Liban, bao gồm cả vụ nổ hàng loạt máy nhắn tin và bộ đàm, đã khiến nhóm này phải đối mặt với lỗ hổng lớn về quyền lực lãnh đạo.

Đòn không kích chết chóc của Israel

Tối 27/9, Israel đã thực hiện một làn sóng không kích dữ dội xuống khu phố đông dân Haret Hreik ở Dahiyeh, phía Nam Beirut. Ngày 28/9, quân đội Israel cho biết họ đã nhắm mục tiêu vào trụ sở của Hezbollah và giết chết thủ lĩnh tối cao nhóm này là Nasrallah. Sau vài giờ, Hezbollah xác nhận cái chết của ông Nasrallah.

Theo Bộ Y tế Công cộng Liban, ít nhất 11 người đã thiệt mạng và 108 người bị thương trong đợt không kích hôm 27/9.

Truyền thông Israel cho biết khoảng 85 quả bom được gọi là "bom phá boongke" đã được sử dụng. Còn được gọi là "đạn xuyên đất", những quả tên lửa này, nặng từ 900-1.800kg mỗi quả, đào sâu vào lòng đất trước khi phát nổ. Công ước Geneva đã cấm sử dụng chúng ở những khu vực đông dân cư. Nhưng Dahiyeh là một khu phố đông đúc ở Beirut và tên lửa của Israel đã san phẳng nhiều tòa nhà dân cư.

Ai sẽ kế nhiệm Nasrallah và điều này sẽ được quyết định như thế nào?

Hội đồng shura gồm 7-8 thành viên của Hezbollah dự kiến ​​sẽ họp để quyết định ai sẽ lãnh đạo đảng này.

Hashem Safieddine, người đứng đầu hội đồng điều hành của Hezbollah, và cũng là anh em họ của Nasrallah, được cho là một trong những lựa chọn cho vị trí tổng thư ký mới của nhóm. Với tư cách là người đứng đầu hội đồng điều hành, ông Safieddine giám sát các vấn đề chính trị của Hezbollah. Ông cũng tham gia Hội đồng Jihad, nơi quản lý các hoạt động quân sự của nhóm.

Sau vụ nổ máy nhắn tin gần đây của Israel, Safieddine cho biết Israel đã khởi xướng một "cuộc đối đầu mới" và phản ứng đối với vụ tấn công sẽ là một "hình phạt đặc biệt".

Liệu cái chết của ông Nasrallah có làm suy yếu Hezbollah không?

Trong một tuyên bố ngày 28/9, trong đó xác nhận cái chết của Nasrallah, Hezbollah cho biết họ sẽ tiếp tục hoạt động quân sự để hỗ trợ Gaza và bảo vệ Liban. Nhóm này đã tiến hành 5 cuộc tấn công bằng tên lửa vào miền Bắc Israel sau khi thừa nhận ông Nasrallah đã bị giết.

Mặc dù Hezbollah đã bị ảnh hưởng nặng nề trong ngắn hạn, các nhà phân tích cho rằng nhóm này khó có thể bị ảnh hưởng nặng nề trong dài hạn vì ông Nasrallah sẽ được thay thế bằng một thủ lĩnh khác và nhóm này vẫn duy trì được kho vũ khí cùng sức mạnh quân sự khổng lồ của mình.

Mohammad Marandi, giáo sư tại Đại học Tehran, đánh giá Beirut được coi là "điểm yếu nhất" của Hezbollah vì đây cũng là nơi có các đại sứ quán phương Tây và những người có liên hệ với các cơ quan tình báo phương Tây. Tuy nhiên, theo ông, nhìn chung, "Israel không có khả năng đánh bại Hezbollah về mặt quân sự".

Các nhà phân tích cho biết nhóm này hiện phải đối mặt với những lựa chọn chiến lược trong bối cảnh thiếu hụt lãnh đạo tạm thời thay vì phải chịu đòn giáng mạnh vào sự tồn tại của mình.

“Hezbollah sẽ không biến mất", Yezid Sayig, thành viên cấp cao tại Chương trình Trung Đông của Carnegie, cho biết. Ông nói thêm rằng họ sẽ "kiên nhẫn chiến lược" ngay cả khi Iran không vào cuộc để bảo vệ họ ngay bây giờ.

Tuy nhiên, các chuyên gia tin rằng Hezbollah đã phạm phải những sai lầm khác khiến họ suy yếu. Sai lầm lớn mà Hezbollah đã mắc phải là để người Iran sử dụng họ quá nhiều như một lực lượng ủy nhiệm - Sultan Barakat, giáo sư cấp cao về chính sách công tại Đại học Hamad Bin Khalifa, cho biết. “Hezbollah đã rất hiệu quả khi họ chiến đấu để giải phóng đất nước Liban – vì chính người dân của họ.”

Tuy nhiên, trong năm qua, Iran đã không trao cho họ nhiều quyền tự quyết về cách sử dụng vũ khí mà họ được trao, trong khi nhóm này đã tính toán sai mức độ bạo lực mà Israel sẵn sàng gây ra, không chỉ đối với người dân Gaza mà còn đối với cả người dân Liban - Giáo sự Barakat nói thêm.

Đây có phải là chiến thắng của Israel không?

Tại Đại hội đồng Liên hợp quốc ở New York vào ngày 27/9 – trước các cuộc không kích chết chóc mới nhất – Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã đưa ra thông điệp: “Chúng ta đang chiến thắng.” Israel tuyên bố cuộc tấn công tàn khốc này vào Hezbollah là một chiến thắng lớn.

Các chuyên gia phần lớn đồng ý rằng Israel sẽ tiếp tục tấn công. “Israel cho rằng họ có động lực về phía mình sau cái chết của Nasrallah và muốn tận dụng tối đa khoảng trống lãnh đạo,”, Ali Rizk, một nhà phân tích chính sách và an ninh, đánh giá ngày 28/9.

Theo nhà phân tích Mohamad Elmasry tại Viện nghiên cứu Sau đại học Doha, cuộc tấn công của Israel vào Hezbollah cũng có thể tác động đến dư luận trong nước theo hướng có lợi cho Thủ tướng Israel Netanyahu.

Ông Elmasry nói: "Những người Israel phản đối Netanyahu cũng phản đối những thất bại của ông ở Gaza, không thể tiêu diệt Hamas và không thể đưa con tin về nhà, nhưng họ không phải là đám đông phản chiến".

Tuy nhiên, Israel có thể không nhất thiết đạt được mục tiêu đã nêu là loại bỏ sự kháng cự và tạo ra một bầu không khí yên bình. Elmasry nói với hãng tin Al Jazeera rằng trong quá khứ, các cuộc tấn công leo thang đã gây bất lợi cho họ khi còn gây ra nhiều sự kháng cự và phản đối Israel hơn.

Theo Elijah Magnier, một nhà phân tích quân sự tại Brussels, các cuộc tấn công liên tục cũng sẽ đòi hỏi Mỹ phải tiếp tục cung cấp đạn dược. Trong tuyên bố đầu tiên sau vụ ám sát, Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết Washington ủng hộ các cuộc tấn công quân sự của Israel chống lại Hezbollah và mô tả vụ giết Nasrallah là "công lý" cho hàng trăm người Mỹ mà Washington cáo buộc đã bị Hezbollah giết.

Iran sẽ phản ứng như thế nào?

Trong khi vụ ám sát ông Nasrallah làm tăng thêm nỗi lo về phản ứng của Iran, các chuyên gia cho biết quốc gia này hiện phải đối mặt với một tình thuế tiến thoái lưỡng nan hơn khi phải cân bằng giữa việc đứng lên chống lại Israel và tránh chiến tranh lan rộng trong khu vực.

Ông Rizk cho biết "Iran có thể sẽ không lựa chọn leo thang toàn diện". Ông nói thêm rằng quốc gia này có thể sẽ tiếp tục cách tiếp cận thông thường của mình là "chiến đấu thông qua các lực lượng ủy nhiệm, bao gồm các đồng minh ở Iraq và Yemen" trước khi tham gia vào bất kỳ cuộc đối đầu trực tiếp nào với Israel.

Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian đã đưa ra tuyên bố về vụ ám sát ông Nasrallah, nói rằng điều đó "sẽ chỉ làm tăng thêm sức mạnh của sự kháng cự".