Đây là con số đáng chú ý, nhất là khi Helsinki - thành phố hơn 650.000 dân (chiếm hơn 1/10 dân số Phần Lan) - vừa đón lượng khách du lịch đạt mức kỷ lục 4,5 triệu lượt lưu trú qua đêm trong năm 2024. Để so sánh, Palermo - thành phố của Italy có dân số tương đương - đã ghi nhận 27 ca tử vong do tai nạn giao thông trong năm 2023.

Theo phóng viên TTXVN tại Rome, mặc dù một phần thành tích này có thể do yếu tố may mắn, nhưng mục tiêu “không còn người chết vì tai nạn giao thông vào năm 2050” là chiến lược đã được đặt ra từ lâu ở Helsinki, cùng với hàng loạt chính sách cụ thể nhằm hiện thực hóa điều đó. Một trong những biện pháp quan trọng nhất là việc giới hạn tốc độ 30 km/h ở phần lớn các tuyến đường nội đô, thay vì 50 km/h như truyền thống. Mức giới hạn này sẽ tiếp tục được mở rộng tới toàn bộ khu vực xung quanh trường học ở mọi cấp trong năm học tới.

Kỹ sư Roni Utriainen từ Sở Môi trường Đô thị Helsinki cho biết: “Nhiều yếu tố cùng góp phần, nhưng giới hạn tốc độ là then chốt nhất”.

Theo một nghiên cứu của Đại học Bách khoa Athens năm 2024 - dựa trên dữ liệu từ 40 thành phố châu Âu - giới hạn tốc độ 30 km/h có thể giúp giảm hơn 40% tỷ lệ tử vong vì tai nạn giao thông. Tác động tích cực còn bao gồm giảm tiêu thụ nhiên liệu, tăng số người đi bộ và đi xe đạp, cải thiện chất lượng không khí và sức khỏe cộng đồng.

Nghiên cứu này chỉ ra nguy cơ tử vong khi xảy ra va chạm giữa ô tô và người đi bộ ở tốc độ 50 km/h cao gấp gần 5 lần so với ở tốc độ 30 km/h. Cụ thể, 90% người đi bộ tử vong trong va chạm ở tốc độ 50 km/h, so với chỉ 10% ở tốc độ 30 km/h. Tại các đô thị áp dụng giới hạn 30 km/h, số vụ tai nạn đã giảm rõ rệt: 46% ở London, 38% ở Edinburgh, 40% ở Paris, 16% ở Zurich, 10% ở Brussels và 9% ở Helsinki. Ở Tây Ban Nha - nơi áp dụng giới hạn này từ năm 2019 - sau hai năm triển khai, tỷ lệ tử vong trên các tuyến đường đô thị giảm 20%, người đi xe đạp tử vong giảm 34%, người cao tuổi giảm 31%, người đi bộ giảm 24%. Tại thành phố Bologna (Italy), trong giai đoạn từ 15/1 đến 14/4/2024, số vụ tai nạn có thương tích giảm 13,4%, tai nạn không thương tích giảm 17%, số người đi bộ bị tai nạn giảm 14,7% so với cùng kỳ năm trước.

Nghiên cứu cũng cho thấy nếu thành phố Athens (Hy Lạp) áp dụng giới hạn tốc độ 30 km/h tại trung tâm đô thị, nước này có thể tiết kiệm tới 130 triệu euro trong 10 năm nhờ giảm chi phí do tai nạn.

Tuy nhiên, Helsinki không chỉ dựa vào một chính sách. Báo Yle của Phần Lan cho biết thiết kế hạ tầng giao thông đã được cải thiện rõ rệt: hệ thống đường bộ thân thiện với người đi bộ và xe đạp, mạng lưới giao thông công cộng hiệu quả, tăng cường hợp tác với cảnh sát giao thông và ứng dụng nhiều công nghệ hiện đại như camera giám sát và hệ thống kiểm soát tốc độ tự động.

Kỹ sư Utriainen nhấn mạnh: “Chúng tôi đang khuyến khích hạn chế sử dụng ô tô cá nhân, nhờ vào mạng lưới phương tiện công cộng rất tốt. Điều này cũng giúp giảm tắc đường và tai nạn nghiêm trọng”.

Kết quả là trong 12 tháng qua, Helsinki chỉ ghi nhận 277 vụ tai nạn giao thông gây thương tích và không có trường hợp tử vong - con số thấp hơn gấp 3 lần so với cuối thập niên 1980 (khoảng 30 ca tử vong mỗi năm). Đây là minh chứng cho hiệu quả của cách tiếp cận đa chiều trong xây dựng hệ thống giao thông an toàn.