Giáo sư Nerilie Abram, tác giả chính và là giảng viên tại Đại học Quốc gia Australia, cho biết Nam Cực đang cho thấy những dấu hiệu đáng lo ngại về sự thay đổi nhanh chóng trên băng, đại dương và hệ sinh thái, trong đó nhiều biến đổi đột ngột là rất khó ngăn chặn. Theo Giáo sư Abram, những thay đổi trong các yếu tố khác nhau của hệ thống khí hậu Nam Cực có tác động khuếch đại lẫn nhau và đã làm tăng tốc độ nóng lên toàn cầu.

Nghiên cứu đã xem xét bằng chứng về các thay đổi đột ngột hay còn gọi là “chuyển đổi trạng thái” trong băng biển, dòng hải lưu khu vực, thềm băng và chỏm băng trên lục địa, cũng như đời sống biển. Các nhà nghiên cứu cũng đã phân tích cách chúng tương tác với nhau.

Theo các nhà nghiên cứu, băng biển trôi nổi không làm tăng mực nước biển khi tan chảy. Tuy nhiên, sự thu hẹp đã thay thế những bề mặt trắng phản chiếu gần như toàn bộ năng lượng Mặt Trời trở lại vũ trụ bằng những vùng nước xanh thẳm vốn hấp thụ năng lượng đó. Và 90% lượng nhiệt do con người tạo ra từ biến đổi khí hậu toàn cầu được đại dương hấp thụ.

Trong thập kỷ qua, diện tích băng biển Nam Cực đã sụt giảm nghiêm trọng. Kể từ năm 2014, băng biển trung bình đã rút đi 120 km tính từ bờ lục địa. Sự thu hẹp này diễn ra nhanh gấp 3 lần trong vòng 10 năm so với mức suy giảm của băng biển Bắc Cực trong gần 50 năm. Nếu nhiệt độ Trái Đất tăng thêm 5 độ C so với mức tiền công nghiệp, toàn bộ chỏm băng Nam Cực sẽ tan chảy, kéo theo mực nước biển toàn cầu dâng thêm tới 58 mét, một điều không thể tưởng tượng nổi.

Hiện nay, sự nóng lên toàn cầu trung bình khoảng 1,3 độ C đang nhanh chóng tiến gần đến ngưỡng có thể làm tan một phần chỏm băng gây ra mức tăng ít nhất 3 mét nước biển, làm ngập các khu vực ven biển nơi hàng trăm triệu người đang sinh sống. Theo chuyên gia Abram, việc sụp đổ không thể ngăn chặn của thềm băng Tây Nam Cực là một trong những điểm tới hạn toàn cầu đáng lo ngại nhất. Điều này hoàn toàn có thể xảy ra khi mức nóng lên toàn cầu thấp hơn so với mốc 2 độ C.

Một rủi ro tiềm ẩn khác là sự sụp đổ của “Tuần hoàn đảo chiều Nam Cực” (Antarctic Overturning Circulation), hệ thống dòng hải lưu phân phối nhiệt và dưỡng chất trong khu vực và trên toàn cầu. Một sự chậm lại nhanh chóng và đáng kể của các dòng hải lưu này đã bắt đầu, và bằng chứng từ thời kỳ ấm áp giữa 2 kỷ băng hà cách đây 125.000 năm cho thấy hệ thống này đã từng đình trệ đột ngột dưới những điều kiện tương tự như hiện nay. Điều này sẽ dẫn đến những tác động vô cùng lớn đối với khí hậu và hệ sinh thái, từ việc làm gia tăng nóng lên toàn cầu cho đến việc giảm khả năng đại dương hấp thụ CO2.

Theo các nhà nghiên cứu, cách duy nhất để làm chậm lại những biến đổi có mối liên quan với nhau này là ngừng thải thêm khí gây hiệu ứng nhà kính vào khí quyển.