10:07 23/10/2017

Hậu bầu cử ở Séc: Ẩn số về chính phủ liên minh

Theo phóng viên TTXVN tại Praha, các nhà phân tích chính trị ở phương Tây coi chiến thắng thuyết phục của phong trào ANO (29,64%) trong cuộc bầu cử Hạ viện Séc ngày 20/10 và vị trí thứ ba của đảng Cướp biển (10,74%), xếp hạng thứ tư của phong trào Tự do và Dân chủ trực tiếp (SPD – 10,64%) là thời kỳ dân túy và cực hữu lên ngôi ở CH Séc.

Đảng Cộng sản Séc và Môrava (KSCM) đứng vị trí thứ 5 với 7,76% số phiếu.

Chủ tịch ANO Andrej Babis (giữa) phát biểu tại Prague sau khi kết quả bầu cử được công bố ngày 21/10. Ảnh: AFP/TTXVN

Đây cũng được coi là thời kỳ đi xuống của các đảng dân chủ truyền thống ở Séc  - Đảng Dân chủ Xã hội Séc (CSSD) với 7,27% số phiếu, Liên minh Dân chủ Thiên chúa giáo - Đảng Nhân dân Tiệp Khắc (KDU-CSL) với 5,8% số phiếu, TOP 09 với 5,31% số phiếu, STAN với 5,18% số phiếu.

Tuy nhiên, một lực lượng đông đảo trong số hơn 8 triệu cử tri Séc có lý do để lựa chọn ANO. Họ muốn có một sự thay đổi trong đời sống chính trị ở Séc, kỳ vọng vào sự phát triển kinh tế mạnh mẽ hơn nữa dưới sự "trị vì" của vị thủ tướng – tỷ phú. Nếu coi kết quả cuộc bầu cử tại Séc là một trận động đất như tờ Financial Times nhận định, thì đây là một trận động đất được dự báo rất lâu và không phải "từ trên trời rơi xuống".

Ngày 22/10, trả lời phỏng vấn của tờ báo mạng Blesk.cz., Tổng thống CH Séc Milos Zeman khẳng định, ông vẫn giao trách nhiệm thành lập chính phủ mới cho ông Babis. Theo Tổng thống, việc khởi tố hình sự đối với tỷ phú Andrej Babis về tội gian lận tiền tài trợ của EU không phải là lý do để cản trở điều này. Lý do duy nhất để người khác đứng lên thành lập Chính phủ Séc là bản thân ông Babis tuyên bố không muốn làm Thủ tướng.

Theo Giáo sư Ales Gerloch, chuyên gia về luật hiến pháp Séc, ngay sau khi có kết quả cuộc bầu cử Hạ viện thì quyền bất khả xâm phạm của một nghị sỹ đã loại bỏ cho ông Andrej Babis mối đe dọa bị tạm giam. Thẩm quyền một lần nữa truất quyền nghị sỹ của ông này thuộc về thành phần mới của Quốc hội Séc.

Cũng trong ngày 22/10, ông Babis đã bắt đầu các cuộc thương lượng với các đảng có ghế trong Hạ viện mới về việc thành lập một chính phủ liên minh trong tương lai. Cuộc gặp đầu tiên của ông là với Chủ tịch Đảng Cộng sản Séc và Môrava (KSCM) Vojtech Filip. Điều này có vẻ bất thường vì trước bầu cử KSCM đã từng tuyên bố sẽ không hợp tác với ANO.

Ban lãnh đạo ANO cũng đã tuyên bố không loại trừ việc thương lượng về thành lập chính phủ với bất cứ  lực lượng nào có ghế trong quốc hội mới. Ngày 22/10, trả lời phỏng vấn của tờ báo điện tử iDNES.cz, Bộ trưởng Quốc phòng Séc Martin Stropnicky (Mác-tin Xtơ-rốp-ni-xky), Phó Chủ tịch ANO, cho biết ANO có kế hoạch đàm phán về thành lập chính phủ liên minh mới với các đối tác trong chính phủ đương nhiệm là CSSD và KDU-CSL. Như vậy là cảnh cửa vào chính phủ mới ở CH Séc đang bỏ ngỏ.

Theo tỷ lệ phiếu bầu, ANO sẽ có 78 ghế trong Hạ viện Séc và để thành lập một chính phủ có vị thế đa số trong Quốc hội thì phong trào này cần có thêm ít nhất 23 ghế. ODS sẽ có 25 ghế trong Hạ viện nên nếu ANO liên kết với đảng này thì không cần phải chia sẻ nội các cho bất kỳ đảng phái nào nữa. Trong trường hợp ANO liên minh với SPD (22 ghế) thì cần bắt tay với cả đảng Cướp biển (cũng 22 ghế) hay một đảng nào khác cũng có chân trong Hạ viện thì mới thành lập được một chính phủ có đa số phiếu trong Quốc hội Séc.

TTXVN/Báo Tin Tức